Psychologie Examen
Psychologie als wetenschap
1. Wetenschappelijkheid van de Psychologie:
1.1. Definitie psychologie
- Psychologie is de wetenschappelijke studie van het gedrag en de
onderliggende mentale processen.
- 4 belangrijke elementen:
o Wetenschappelijkheid
o Studie
o Gedrag
o Mentale processen
1.2. Wat maakt psychologie tot een wetenschap?
1.2.1. Criteria
- Gegevens = objectief waarneembaar
- Bevindingen moeten resultaat zijn van systematische observatie
(methode op voorhand vastgelegd)
- Uitspraken moeten éénduidig zijn ( geen ruimte voor verkeerde
interpretaties)
1.2.2. Wetenschappelijke methode (om aan de criteria te voldoen)
- Bestaat volgens Zimbardo uit 5 stappen:
o Stap 1: het ontwikkelen van de hypothese
Wel verband tussen de variabelen verwacht je?
o Stap 2: een verband onderzoeken in een gecontroleerd
experiment
Onderscheid tussen afhankelijke (uitkomst)- en
onafhankelijke (kan wisselen) variabelen
o Stap 3: Verzamelen van de onderzoeksresultaten op een
objectieve manier
Subjectiviteit vermijden, engel resultaten opmerken die
de hypothese bevestigen
o Stap 4: analyse van de gegevens
Bevestigt de verzamelde data de hypothese, of wordt
deze tegengesproken?
Gebruik van statistische methodes
o Stap 5: bekendmaken en bediscussiëren van de
resultaten
Vragen naar representativiteit, significantie,
betrouwbaarheid & validiteit komen hier naar boven
Representativiteit
o Is de betrokken groep bij het onderzoek wel
een goede vertegenwoordiging van de hele
groep waar men een uitspraak over wilt
doen?
Significantie
, o Is de mate waarin de onafhankelijke
variabele de afhankelijke beïnvloed
voldoende? Is er geen sprake van toeval?
(vb. rode trui in aula)
Betrouwbaarheid
o Krijg je dezelfde resultaten wanneer je het
onderzoek herhaalt (eventueel bij een
andere steekproef)?
Validiteit
o Zijn de begrippen goed vertaald in het
experiment? Zijn ze wel echt gemeten? Bv.
Geldt aanwezigheid ook wanneer de lln. Niet
aandachtig is ?
1.2.3. Doelstellingen van de psychologie
1.2.3.1. Theoretische psychologie
- Wetenschappelijke werkwijze = belangrijk
- Doel = algemene uitspraken/ wetmatigheden over gedragingen
formuleren
- Heeft 3 doelstellingen:
o Beschrijven
Fenomenen moeten eerst nauwkeurig omschreven
worden
o Verklaren
Oorzaken van verschijnselen opzoeken
o Voorspellen
Je weet dat de gevolgen van bepaalde oorzaken zich
zullen herhalen, maar elke mens is ook uniek. Het is
onmogelijk om het menselijk gedrag volledig in
wetmatigheden vast te leggen.
1.2.3.2. Toegepaste psychologie
- Hier wil men vooral het gedrag gaan beïnvloeden
1.3. Definitie gedrag
e
- 2 element in de definitie
- Gedrag = een zinvolle reactie op een zinvolle stimulus
- Schema:
o s: stimulus
o r: fysiologische reactie
o S: zinvolle stimulus
o R: zinvolle reactie
1.3.1. Onderscheid betekenisloze & zinvolle stimulus en reactie
- Maken onderscheid tussen betekenisloze stimulus en zinvolle stimulus
persoon heeft betekenis gegeven aan stimulus
- Voorbeeld:
o Er is veel wind (betekenisloos, zinloos)
o Ik vind veel wind onaangenaam ( betekenisvol, zinvol)
, - Maken onderscheid tussen automatische fysiologische reactie &
zinvolle reactie/ een reactie die een persoon bewust/ onbewust
gekozen heeft
- Voorbeeld:
o Ik krijg kippenvel van de sensatie van de wind op mijn huid
(fysiologische reactie)
o Ik blijf niet stilstaan in die wind, in wandel naar een
aangenamere plek (zinvolle reactie)
1.3.2. Onderscheid objectief waarneembaar & interpretatie
- Stimulus & fysiologische reactie = objectief waarneembare aspecten
- Interne processen die maken dat een stimulus omgezet wordt in een
zinvolle situatie en dan leiden tot een zinvolle reactie = niet objectief
waarneembaar we gaan interpreteren
- Voorbeeld:
o Ik vertel een straf verhaal aan een groep studenten. Ik zie één
van hen rillen. Ik denk dat mijn verhaal wel erg spannend moet
zijn dat het zo’n reacties uitlokt. Dan zie ik dat ze weggaat.
Achteraf vraag ik of alles wel in orde is & dan blijkt dat ze
gewoon weggegaan is omdat ze het koud had. hier wordt de
interpretatie gecontroleerd (vaak vergeten we dit)
1.4. Wat zijn interne processen?
- 3e element in de definitie
- Interne processen
o = niet zomaar waarneembaar wat het moeilijk maakt om ze
toetsbaar te maken (hier besteden ze in de experimentele
psychologie veel tijd aan)
o Validiteitsvraag:
= dat het moeilijk is om er zeker van te zijn dat je meet
wat je wil meten
Validiteit = één van de redenen waarom dezelfde zaken
zo vaak onderzocht moeten worden.
1.5. Wanneer nemen we iets voor “waar” aan?
- Herhalen van onderzoeken door verschillende onderzoekers wereldwijd
kunnen ons dichter bij de verklaring van de werkelijkheid brengen.
- Convergerende evidentie:
o Hoe meer de verschillende onderzoeksresultaten in dezelfde
richting wijzen hoe dichter we bij de waarheid denken te komen.
- Einstein: een conclusie is de plaats waar we het denken moe zijn
- Groot verschil tussen mensenkennis & psychologie
o PGO zal ook vaak gebruik maken van zijn mensenkennis
o Doel:
Middenweg vinden tussen mensenkennis & psychologie
2. Korte geschiedenis van de psychologie
- Iets ouder dan 100j.
2.1. De vroege psychologie
2.1.1. Structuralisme
- Begin 1879 (Wundt)
, - Wetenschappelijke psychologen die op zoek gingen naar de
bouwstenen, de structuur, van de menselijke psyche structuralisten
2.1.2. Functionalisme
- John Dewey
- “Hoe zou het bewustzijn ons kunnen helpen om de problemen van
alledag beter te hanteren?” als inspiratiebron voor de psychologie
functionalisten
- Beide stromingen zijn terug te vinden in de hedendaagse psychologie
2.2. Verschillende invalshoeken
2.2.1. Biologische invalshoek
- Op zoek naar rol v.d. erfelijkheid, zenuwstelsel & endocriene stelsel in
- ons gedrag
- Studie van hersengolven, effecten van neurologische aandoeningen
2.2.2. Evolutionaire invalshoek
- Navolging van Darwin
- Op zoek naar de verklaring van ons gedrag in wat we overerven van
onze grootouders & waarom dat gedrag toen en nu nuttig was.
- Functionele van bepaald gedrag natuurlijke selectie
2.2.3. Cognitieve invalshoek
- Op zoek naar de mentale processen die ons gedrag beïnvloeden
- “Hoe interpreteren we ons gedrag?” belangrijke schakel in de
verklaring van ons gedrag
- Belang van interpretatie vinden we terug in cognitivistische visie
2.2.4. Psychodynamische invalshoek
- Freud
- “menselijke geest wordt gestuurd door door onze energie die zich
doorheen onze psyche begeeft”
- Verdrongen herinneringen, traumata, verborgen agressie, onderdrukte
seksuele verlangens veroorzaken sterke impulsen die ons vanuit het
onbewuste regeren. (slaap is de koninklijke weg naar dit onbewuste)
2.2.5. Humanistische invalshoek
- Nadruk op het belang van de vrije wil
- Rogers & Maslow
- Drijfveren vrije keuzes, gevoelens & zelfbeeld
3. Hedendaagse psychologie
- Wat zijn de belangrijkste evoluties in de hedendaagse psychologie?
3.1. Eclectisch werken
- Gebruik maken van inzichten uit verschillende stromingen
- Toegepaste psychologen doen dit
3.2. Belang biologie
- Biologische kennis wordt steeds belangrijker in de psychologie
- Voorbeeld:
o Centrale zenuwstelsel wordt beïnvloed door hongersnood tijdens
zwangerschap. Het tekort aan ijzer & jodium beïnvloedt
intellectuele vermogens.
- Belang van erfelijkheid wordt keer op keer bevestigd in 2-
lingonderzoeken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maiveadriaensen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.