Samenvatting psychoanaleptica: cocaïne
1. Inleiding
Psychoanaleptica = stoffen met stimulerende werking op de hersenen (‘uppers’)
Cocaïne = tropaan alkaloïde van de plant Erythroxylan coca vooral aanwezig in hoger geleden
gebieden (Andesgebergte) in Zuid-Amerika. -> minder warm, vochtiger
Geschiedenis:
o Vroeger al gebruikt in de maya cultuur: ze gingen kauwen op de bladeren -> minder
hongergevoel, meer actief, had ook positieve effecten om hoogteziekte tegen te gaan.
o Vervolgens werd het gebruikt in bestanddelen van snoepjes die aan kinderen gegeven
werden tegen tandpijn.
o Het was een bestanddeel van coca-cola.
o In de jaren 70 nam de populariteit van cocaïne enorm toe -> opkomst drugskartels
2. Cocaïne productie en vormen
Fase 1 = extractie
o De bladeren worden geoogst en hierop wordt NaOH en CaOH gebracht (meer basisch
gemaakt) en water -> vervolgens gaan de bladeren hierin weken.
o Ondertussen gaat men met een stamper pletten en zo gaat de cocaïne naar de basische
waterfase overgaan.
o Vervolgens wordt een vloeistof-vloeistof extractie gedaan met bv tyrosine (zeer apolaire
stof). -> de cocaïne verplaatst in naar de apolaire fase.
o Men gaat dan de kerosinefase isoleren en hier voegt men zwavelzuur aan toe.
o Cocaïne gaat weer in zijn geladen vorm aanwezig zijn -> men voegt een base toe -> cocaïne
weer ongeladen en we krijgen een neerslag want de cocaïne kan niet in water oplossen =
coca-pasta
Fase 2 = opzuivering
o Coca-pasta wordt opgezuiverd en we krijgen zuivere cocaïne-
base. -> precies stenen.
Fase 3 = omzetten naar poedervorm
o De cocaïnebase kan omgezet worden naar de poedervorm =
cocaïne hydrochloride
o Als je deze poedervorm weer wilt omzetten naar base: ammoniak toevoegen en
vervolgens extraheren met ether en het supernatans droogdampen.
➔ Cocaïne HCl: poeder, wordt gesnoven (lijntje) -> vaak versneden met andere stoffen
(levamisol, fenacetine, caffeïne) -> In België is de cocaïne meestal voor 50% zuiver, lijntje is
ongeveer 100 mg en kost ongeveer 10 euro.
➔ Cocaïne base (crack): komt voor als stenen en gaat men roken (inhaleren). Wordt op een lepel
gedaan, verwarmen door een base toe te voegen (geeft een krakend geluid) = cocaïne base is
nog gevaarlijker en meer verslavend!
,➔ Speedball: combinatie van cocaïne en heroïne IV (mensen met heel grote problemen)
➔ Kauwen van bladeren of drinken van thee: weinig efficiënt (lage biobeschikbaarheid)
3. Cocaïne kinetiek
Halfwaardetijd = ongeveer 1 uur, verdelingsvolume 1,6-2,7 L/kg.
Resorptie: via orale weg, IV, GI, respiratoir en genito-urethaal (zeer snelle absorptie en effecten).
De resorptie is het traagst bij kauwen, gevolgd door snuiven, roken en IV. Gewaarwording en
duur effecten is afhankelijk van de toedieningswijze.
Eliminatie: vooral via urine, 1-5% van de toegediende dosis wordt uitgescheiden als onveranderd
cocaïne.
Metabolisme: gemetaboliseerd door esterasen in de lever en cholinesterasen in het bloed tot:
norcocaïne (actief),cocaethyleen (actief), ecgonine methyl ester (inactef), benzoylecgonine
(inactief) en ecgonine (inactief). -> coca-ethyleen wordt enkel gevormd wanneer er co-
consumptie is van alcohol. (heeft een veel langere halfwaardetijd dan cocaïne)
➔ Benzoylecgonine is niet nuttig voor de activiteit maar wel voor de detectie: als mensen
cocaïne gebruiken kunnen we tot 2-3 dagen erna dit nog detecteren, indien het frequente
gebruikers zijn kan dit nog tot 10 dagen later.
4. Cocaïne effecten
o Blokkage Na-kanalen: inhibitie prikkeloverdacht thv zenuwen -> cardiotoxiciteit en lokaal
anesthetisch -> dysrhytmieën bij hoge dosissen en systemische toediening, lokaal
anesthetisch bij lokale toediening
o Inhibeert de reuptake van noradrenaline, adrenaline, dopamine en serotonine. ->
accumulatie van dopamine -> activatie beloningssysteem, euforie, welbehagen ->
verslaving,
o Verhoogt vrijgave noradrenaline en adrenaline aan neuronale uiteinden. -> CZS stimulatie
en vasoconstrictie.
Verhoging dopamineconcentratie in de synaptische spleet: het lichaam zal proberen te
compenseren door minder regulatie van de dopamine receptoren. Als er dan geen cocaïne
aanwezig is, zullen er minder dopaminereceptoren en minder dopamine aanwezig zijn -> nog
een sterkere craving naar cocaïne.
Effecten:
o Neurologische effecten: euforie, rusteloosheid, excitatie, meer bewegingsactiviteit die
leidt tot tonisch clonische convulsies.
o Dysrhytmieën en lokaal anestheticum
o Sympatisch: mydriase, hyperthermie, tachycardie en hypertensie
o Verlaving
o Respiratoir ritme en braakcentrum verhoogd
, 5. Toxiciteit
o CZS: hoofdpijn, stuipen, coma, herseninfarct en TIA
o CZS: agitatie, agressief gedrag, desoriëntatie en hallucinaties
o Glaucoom
o Rhabdomyolyse (spierafbraak)
o Perforatie nasaal septum (door herhaalde ischemie): constant
snuiven -> constant ischemie wat zorgt voor necrose en
ulceratie en zelfs perforatie van het nasale septum.
o Verslaving
o Pijn op de borst, myocardiale ischemie
o Tachycardie, verlengd QT-interval
o Vasoconstrictie: als je herhaaldelijk cocaïne injecteert -> lokale vasoconstrictie -> necrose
hand
6. Opsporing
o Screening met immunoassays: snel maar niet-specifiek want andere stoffen kunnen ook
positief testen.
o Confirmatie en kwantificatie met HPLC en GC.
o In het verkeer: cocaïne, benzoylecgonine en ecgonine methyl ester in verscheidene
matrices: bloed, speeksel, urine, haar. -> in het verkeer doet men een speekseltest,
eventueel wordt deze opgestuurd naar het labo voor confirmatie. Haar en nagel wordt
gebruikt om over een langere periode te screenen. Op deze manier kunnen we zien of
iemand de afgelopen maanden cocaïne heeft gebruikt.
o Bolletjesslikkers: andere manieren om cocaïne te smokkelen zijn deze te verpakken in
bolletjes, deze worden ingeslikt en zo door mensen op het vliegtuig gesmokkeld en dan op
de bestemming weer uitgescheiden. -> levensgevaarlijk want als 1 bolletje opengaat
hebben de mensen een acute cocaïne intoxicatie wat meteen leidt tot overlijden.
7. Behandeling intoxicatie
o Er is geen antidoot
o ABC supportieve behandeling (ervoor zorgen dat de luchtweg vrij is, dat de personen
kunnen ademenen) -> benzodiazepines, nitroglycerine, fentolamine en diltiazem
➔ Absolute contra-indicatie: Beta-blokkers en antidysrithmica want gaan de cardiotoxiciteit van
cocaïne verergeren!!
