Klimaatverandering
boek: “van klimaatverandering naar systeemverandering” (ACCO 25euro)
gastdocenten: mogen max 2 teksten per college geven, is achtergrond info (dient enkel voor
verduidelijking)
examen: MC (60%), 2 open vragen (kijk BB voor vbvragen 15%), groepspaper (25%)
Het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change)
Opgericht in 1988 door WMO (World Meteorological Organization
) en UNEP(United Nations Environment Programme)
Om beleidsmakers te voorzien van objectieve informatie over:
– oorzaken van klimaatverandering
– impact op de leefomgeving en socio-economische gevolgen
– mogelijke acties (mitigatie en adaptatie)
Veruit belangrijkste informatiebron wat betreft klimaatverandering. Policy-relevant, not policy
prescriptive. Dit betekent dat beleidsmakers het IPCC gaan raadplegen om eventueel juiste
richtlijnen op te maken, maar het IPCC bepaalt niet wat politiekers/beleidsmakers moeten doen, ze
schrijven dus niet voor wat de richtlijnen moeten zijn.
Consensusrapport (enkel zaken waarover men het eens is; er wordt bij onenigheid niet gestemd,
maar gezocht naar consensus) = eerder conservatief
Sinds zijn ontstaan heeft
IPCC heel wat rapporten
gepubliceerd. Om de ~7 jaar
wordt een overzichtsrapport
(assessment report)
gepubliceerd (FAR, SAR,
TAR, AR4, AR5, AR6).
Daarnaast worden ook
rapporten over specifieke
thema’s gepubliceerd (bv.
Over hernieuwbare energie of
over weersextremenen)
AR6:
1. De wetenschappelijke basis (Werkgroep 1 – aug. 2021)
2. Impact, adaptatie en kwetsbaarheid (Werkgroep 2 - 2022)
3. Klimaatmitigatie (Werkgroep 3 - 2022)
4. Syntheserapport (2022)
3 duidelijke conclusies die het IPCC naar voor heeft gesteld:
- human influence on the climate system is clear: geen twijfel meer mogelijk, maar de mens
beïnvloedt het klimaat wel degelijk. Invloed vd mens is wetensch vastgesteld: door de mens
ontstaan er grote en snelle veranderingen in versch componenten vh klimaat wat resulteert
in extreme weersituaties
- alle regio’s id wereld ondervinden nu al gevolgen vd klimaatverandering
- the more we disrupt the climate, the more we risk severe (zware), pervasive(doordringend)
, and irreversible (onomkeerbare) impacts zoals het smelten van de ijskappen en stijgen vd
zeespiegel
Klimaat op aarde wordt bepaald door verschillende factoren.
1. De instraling die we ontvangen van de zon
- hoe meer zonnestraling we ontvangen, hoe warmer de aarde zal kunnen zijn
- de hoeveelheid zonnestraling wordt bepaald door de activiteit vd zon
- zonneactiviteit vertoont ~11jarige cycli; momenteel is de zonneactiviteit relatief laag;
- baan van aarde rond de zon speelde belangrijke rol bij klimaatveranderingen op geologische
tijdschaal, zoals bij overgangen ijstijden - tussenijstijden)
2. Niet alle straling die onze atmosfeer bereikt kan de aarde opwarmen -> deel wordt
weerkaatst door het ijs (hoge albedo = veel straling weerkaatst; lage albedo = veel straling
wordt geabsorbeerd en warmt dus oppervlak op). Hoe meer ijs er verdwijnt, hoe meer
bodem er vrij komt vrije bodem gaat warmte absorberen klimaatopwarming stijgt nog
harder
3. Rest van straling warmt aarde op, maar die warmte blijft niet op aarde (anders zou het water
op aarde gaan koken en verdampen), maar verdwijnt terug naar de ruimte. Rode pijlen. Dat
gebeurt echter met vertraging – broeikasgassen houden de warmte vast waardoor de
warmte niet kan weggaan naar de atmosfeer. Ze liggen dus als een dekentje rond de aarde.
BG houden warmte vast op aarde hoe meer BG, hoe warmer de aarde
Broeikasgassen
de 3 belangrijkste die zorgen voor de opwarming vd aarde:
- koolstofdioxide (CO2) vinden we terug in: fossiele brandstoffen (87%) ontbossing (13%)
- methaan (CH4) landbouw en veeteelt (42%), fossiele brandstoffen (38%)
- lachgas (N2O) fossiele brandstoffen (14%) landbouw (60%)
fossiele brandstoffen is de belangrijkste menselijke bron van broeikasgassen
CO2 gehalte in atmosfeer is nu hoger dan hoogste niveau in de geschiedenis van de Homo Sapiens (en
hoogste niveau van afgelopen 2 miljoen jaar)
,temperatuur veranderde als eerste door de verandering van de baan van de aarde rond de zon
door de temperatuursverandering, kwam er een stijging van CO2 id atmosfeer zelfversterkende
mechanisme in gang gezet zodat de temp nog meer stijgt (verandering baan aarde rond zon
temperatuursstijging CO2 stijging nog een hogere temperatuur nog meer CO2). Deze
zelfversterkende mechanismen zijn heel belangrijk bij de bepaling vh klimaat
De opwarming van de aarde
Momenteel ~ 1.1 °C opwarming t.o.v. gemiddelde van 1850-1900
De aarde is zowat overall opgewarmd en de opwarming gaat
vooral de laatste decennia steeds sneller. Het noorden warmt meer op dan het zuiden.
, Enkele gevolgen:
- Afsmelten gletsjers: landijs verdwijnt = zeeniveau stijgt, albedo daalt aarde wordt warmer
maar ook inheemse bevolking krijgt hierdoor wateroverlast en problemen met
drinkwater want gletsjers is voor die bevolking drinkwater.
-
- Afsmelten zeeijs: weinig effect op zeeniveau (omdat het zoetwater op zout is) maar wel
negatief effect op albedo (meer warmte geabsorbeerd)
- Verzuring oceanen: CO2 lost op ih water verzuring ocean tast basis vd voedselketen id
oceanen aan + afsterven vd koralen (koralen zijn heel belangrijk als voedsel voor bijna alle
zeedieren)
Koralen leven in symbiose met algen, waaraan ze hun mooie kleuren danken. Als de temperatuur
van het water te hoog stijgt, verliezen de koralen de algen echter, waardoor het koraal verbleekt
en uiteindelijk afsterft.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emilygoris. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.