Examen tip: beantwoord de vragen volledig. bv als ze vragen wat is Hematopoiese? niet enkel antwoorden "aanmaken van bloedcellen" maar alles schrijven over hoe het in zijn werk gaat, myelopoiese, erytropoeiese, ...
Samenvatting hematologie
Hematologie = de leer van de bloedcellen en de weefsels waarin zij gevormd worden
Bepaalde EW spelen ook een belangrijke rol, vooral in de stolling en in de
immuunhematologie
3 GROTE COMPARTIMENTEN:
1. CYTOLOGIE
Bloedcellen (WBV, RBC en BP) geteld met elektrische automaten om een kwantitatief beeld te
krijgen + kijken naar de morfologie van deze cellen (vooral met microscoop)
Toepassingsgebied:
- Opsporen van bloedarmoede (=anemie) vb ten gevolgen van ijzergebrek
- Opsporen van bepaalde bloedkankers (of leukemie) vb acute lymfatische leukemie
2. IMMUUNHEMATOLOGIE
Hoofdzakelijk het opsporen van bloedgroepsystemen die zich op de RBC bevinden en de mogelijke
antistoffen tegen bepaalde bloedgroepsystemen
Toepassingsgebied:
- Bepaling van ABO-bloedgroep
- Uitvoering van kruisproeven waarbij in het bloed van de patiënt gemengd wordt met het te
geven bloed (vb ,na een chirurgisch ingreep of na een ernstige bloeding)
3. HEMOSTASE
Homeostase of bloedstolling = nakijken van al dan niet ontbrekende levensbelangrijke
stollingsfactoren + de invloed van bepaalde antistollingsgeneesmiddelen
Toepassingsgebied:
- Opsporen van Hemofilie A, een ernstige bloedziekte
- Opsporen van Proteïne C-tekort (wat aanleiding kan geven tot trombosen)
- Opvolgen van antistollingsmedicatie (ter voorkoming van trombosen bij vb hartinfarct met
bepaalde stollingstesten)
Samenstelling van bloed:
Bloed wordt bij volwassenen (onder normale omstandigheden) aangemaakt in het beenmerg
Bij foetus in de lever, milt en het beenmerg
Beenmerg bevindt zich in de mergholten van alle botten
Vanaf 20 jaar bevindt het actieve (rode) beenmerg zich vooral in platte beenderen (schedel,
ribben, borstbeen, bekken)
,In sommige gevallen kan dit omgevormd worden tot inactief bindweefsel (= fibrose) en zal de
bloedcelvorming overgenomen worden door de milt en soms de lever.
Bloed = ‘vloeibaar weefsel’ dat door het hart naar alle vitale lichaamsorganen wordt gepompt
We onderscheiden 2 belangrijke compartimenten:
1. Cellulair gedeelte: RBC, WBC en BP
2. Waterig gedeelte: plasma waarvan 10% opgeloste
stoffen bevat (vooral EW voor bloedstolling en
immuunafweer). De rest zijn vitaminen, vetten,
hormonen.
De cellen zijn gesuspendeerd in het plasmagedeelte
HOEVEELHEID BLOED AANWEZIG IN HET LICHAAM:
Volwassenen Gewicht / 13 (+/- 5L)
Kind Gewicht / 11
,PH EN VISCOSITEIT:
pH van arterieel bloed = 7,34
RBC zijn negatief geladen, ze zijn gelijkmatig gesuspendeerd door de elektrische
lading aan hun oppervlak waardoor ze elkaar afstoten
Daling pH, minder afstoting → meer neiging tot roulauxvorming →
verhinderd efficiënte uitwisseling van benodigde stoffen tussen RBC en
plasma + verhoogt de viscositeit
Viscositeit wordt bepaald door de soort EW en de “stugheid” van de RBC
Gevolg: verminderde weefseldoorstroming → weefselbeschadiging
FUNCTIES VAN HET BLOED:
• Transportfunctie (O2, EW, suikers, afvalstoffen, …)
• Regulatie van de lichaamstemperatuur
• Waterhuishouding en zuur-base evenwicht
• Beschermingsfunctie (vreemde indringers: virussen, bacteriën, …)
• Herstelfunctie (verwondingen helen door stolling te activeren)
2 SOORTEN BLOEDVATEN:
- Slagader (= arteriën)
- Aders (=venen)
Grootste slagader = Aorta, ontspringt in de linkerhartkamer, alle arteriën takken hiervan af
Arteriën → arteriolen → capillairen → venulen → venen
STRUCTUUR EN FUNCTIE VAN HET VAATSTELSEL
Venen Arteriën Capillairen
Structuur Endotheellaag met Idem maar met dikke Ééncellige endotheellaag
dunne spierlaag spierlaag en aan de
buitenzijde bindweefsel
Bevat kleppen Geen kleppen Vormt netwerk
Functie Afvoer CO2 Aanvoer O2 + Uitwisseling CO2 en
voedingsstoffen voedingsstoffen
, Bloedafname:
Naalden hebben verschillende diktes; uitgedrukt in Gauge (hoe hoger de waarde, hoe dunner de
naald)
1. VENEUZE BLOEDAFNAME
Gebeurt thv de voorarm in de armplooi, waar enkele subcutane venen doorgaans zichtbaar zijn
TECHNIEK:
Patiënt bij voorkeur in liggende houding met arm +/- gestrekt naast het lichaam
1. Aanbrengen van tourniquet om de venen beter zichtbaar of palpeerbaar te maken
2. Ontsmetten met antisepticum
3. Naald in vene aanbrengen
4. Tegen einde bloedafname tourniquet ontspannen
5. Naald uittrekken
6. Drukken op ‘wonde’ + pleister
Bloedafname kan op 2 manieren:
“spuit + naald”:
Bloed wordt geaspireerd met een spuit, nadien verdeeld in de verschillende bloedafnamebuisjes,
naargelang het soort aangevraagde analysen
Voordeel: meer controle over bloedafname, vooral bij kleine kinderen
Nadeel: “open” systeem → het bloed moet apart verdeeld worden en moeten telkens kleine
buisjes geopend worden
Vacuüm-systeem:
De bloedafnamebuisjes bevatten een bepaald vacuüm. De patiënt wordt aangeprikt met een naald
en een systeem (bestaande uit klein naaldje met rubbertje over) waarop we de vacuüm-buisjes
plaatsen. Er wordt automatisch bloed aangezogen tot een bepaald volume.
Voordeel: “gesloten” systeem, bloed wordt automatisch aangezogen tot het juiste volume
Nadeel: minder controle op het bloednemen. Meer hemolyse
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmadw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
