Sportpsychologie:
= De wetenschappelijke studie van mensen en hun gedragingen in (bewegings- en) sportactiviteiten
en de praktische toepassing van die kennis.
2 insteken:
PSY op SPORT
= Wat zijn de effecten van psychologische factoren op sportieve prestaties?
SPORT op PSY
= Wat zijn de effecten van deelname aan sport op psychologische ontwikkeling, gezondheid
en welzijn?
Geschiedenis van de SP wetenschap:
Beginjaren = 1893 – 1920
Sportpsychologie als wetenschappelijke discipline:
Groepsproductiviteit:
Norman Triplett:
Observatie= wielrenners op de baan rijden snellere rondes in gezelschap dan
wanneer ze alleen rijden
Eerste gepubliceerde experiment sportpsychologie inspoelen vislijn
Jonge kinderen zijn sneller in aanwezigheid van ander kind
Verklaring= sociale facilitatie
bij eenvoudige taken helpt de arousal opgewekt door aanwezigheid van
soortgenoten
Groepsinproductiviteit:
Ringelmann:
Niet gepubliceerd experiment touwtrekken
gemiddelde individuele prestatie daalt naarmate het aantal groepsleden stijgt
Verklaring niet eenduidig:
Minder inzet?
Verlies door coördinatieproblemen?
…
Ringelmann-effect:
= Neiging van individuen om minder te presteren in groep dan alleen
Ingham et al zijn verder gegaan op de studie van Ringelmann
Ingham 1: replicatie
Ingham 2: geblinddoekte deelnemers die enkel dachten dat er al dan niet anderen
meetrokken
Verklaring= sociaal lanterfanten
individuen voelden zich niet met groep verbonden
1
,Meer dan wetenschap:
Veel verschillende kennisbronnen:
Wetenschappelijke discipline als basis
Systematische observatie
Single case studies
Gedeelde, publieke ervaring
Introspectie
Intuïtie
Wetenschap vs praktijk:
Voor:
Wetenschap:
Betrouwbaar
Systematisch & gecontroleerd
Objectief & geen bias
Praktijk:
Holistisch
Innovatief
Onmiddellijk
Tegen:
Wetenschap:
Beperkte praktische meerwaarde
Reductionistisch
Trage evolutie
Praktijk:
Gevoelig voor bias
Minder betrouwbaar
Gebrek aan verklaring
Praktijk= wetenschap + kunst:
De wetenschap van coachen / onderwijzen / leiderschap richt zich op het vinden van
algemene principes
De kunst van coachen / onderwijzen / leiderschap is weten wanneer en hoe je deze
algemene principes moet individualiseren & contextualiseren
Integratie= actief proces:
Pas wetenschappelijke kennis toe in jouw setting
Evalueer de bruikbaarheid van wetenschappelijke kennis in de specifieke context waarin je
betrokken bent
Blijf up-to-date door je wetenschappelijke kennis bij te houden en aan te passen aan recente
ontwikkelingen
Blijf realistisch in je verwachtingen omtrent de sterktes en beperkingen van
wetenschappelijke kennis
2
,Sportpsychologie in de praktijk
Verschil naam:
Sportpsycholoog
Psycholoog = wettelijk beschermde titel, met bepaalde garanties
Soms meer stigma
Vaak meer achtergrond voor meer klinische vragen
Mental coach/trainer
Geen wettelijke erkenning, minder tot geen garanties
Soms gemakkelijker aanvaard
Eerder nadruk op psycho-educatie ifv mentale vaardigheden
3 soorten psychologie:
Wat doet een psycholoog:
Mentale vaardigheidstraining= focus in dit vak
Maar veel meer:
Teambuilding
Communicatie
Carrièrebegeleiding
Selectie atleten / staff
Vertrouwenspersoon
Doelgroepen:
Elite atleten & recreanten
Individuen & teams
Kinderen, jongeren & volwassenen
Sporters & hun omkadering
Personen met een fysische of mentale handicap
…
Ieder die sportieve prestaties wil verbeteren/optimaliseren!
3
, Ook naast sport: performance:
Sport steeds breder
Basket → Bowling → Bridge
Andere prestatiecontexten
Dans / Theater / Muziek
Corporate athlete / team
Politie / leger
Mentale vaardigheden in sport // levensvaardigheden
1. Mentale vaardigheidstraining:
Mentale vaardigheidstraining (MVT) verwijst naar de systematische en volgehouden training van
mentale technieken en vaardigheden met als doel de prestaties te verbeteren, en/of het plezier in en
tevredenheid met de activiteit/zichzelf te verhogen.
In de sport, muziek, zakenwereld, studeren, …
Technieken en vaardigheden:
Mental training tools = mentale technieken
Mental skills = mentale vaardigheden
Je gebruikt mentale technieken om de mentale vaardigheden die nodig zijn om optimaal te presteren
te ontwikkelen.
Basistechnieken:
Doelen stellen (Goal setting)
Verbeelding (Imagery)
Relaxatie & activatie (Relaxation & energization)
Zelfspraak (Self-talk)
Vaardigheden:
Motivatie
Energiemanagement
Aandacht
Stressmanagement
Zelfvertrouwen
Verschillende technieken voor dezelfde vaardigheid:
motivatie te verhogen
Goal setting: uitdagende doelen
Imagery: verbeelding van succes
Dezelfde techniek voor verschillende vaardigheden:
self-talk
Instructieve/constructieve self-talk om focus terug te vinden na tegenslag
Positieve self-talk om op te peppen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper izjo25. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.