Vooraf
§ Aansprakelijkheidsverzekering:
ð dekt het vermogen en de financiële gevolgen van de aansprakelijke
ð onzekerheid van groot verlies wil de verzekeringsnemer vermijden door middel van
zekere constante betalingen van beperkte premies
§ Samenhang aansprakelijkheidsverzekeringen en rechtsbijstandverzekeringen:
ð slachtoffers: wenden zich tot APVZ i.p.v. het vermogen van de aansprakelijke
ð benadeelden: kunnen het RBVZ aanspreken om burgerlijk verhaal uit te oefenen
§ Strafrechtelijke aansprakelijkheid:
ð regelt de verhouding tussen het individu en de maatschappij als geheel
ð legt sancties op aan het individu die de strafrechtelijke normen overtreedt, het
afdwingen gebeurt door het openbaar ministerie
ð doel: ordenen van het samenleven
§ Burgerlijke aansprakelijkheid:
ð herstel of compensatie van de geleden schade
ð kan voortvloeien uit:
³ niet nakomen van overeenkomst
è contractuele aansprakelijkheid
³ de wet zelf
è buitencontractuele aansprakelijkheid
• persoonlijk: aansprakelijkheid voor zijn eigen handelingen
• kwalitatief: aansprakelijkheid voor gedragingen van andere personen
à uitgebreid met ‘objectieve’ aansprakelijkheidsregelingen of
vergoedingsplichten (bv. arbeidsongevallen, regeling zwakke
weggebruiker, brand en ontploffing…)
Indien de aansprakelijke niet geïdentificeerd kan worden, dan is er een fonds dat
vergoeding uitbetaald aan het slachtoffer.
ð De verschillende aansprakelijkheidsregelingen worden geconcretiseerd in een procedure:
³ Minnelijk, via een ombudsregeling of mediatie
à indien geen oplossing, dan via rechtbank
• RBVZ:
Ø verdedigt de beschuldigde
Ø zal op basis van de waarborg ‘burgerlijk verhaal’ de
schadevergoeding vorderen voor het slachtoffer
• APVZ van de dader:
Ø zal bij een veroordeling tot vergoeding van schade de
schadevergoeding betalen aan het slachtoffer
1
,Voorbeelden uit de les:
Voorbeeld 1:
Vechtpartij in discotheek
§ aspecten semester 1
ð strafrechtelijk
ð slagen en verwondingen
ð burgerlijke aansprakelijkheid (fout)
§ aspecten semester 2
ð rechtsbijstand (dader) à meestal uitsluiting in de polis
³ dader: BA-Privéleven
³ slachtoffer: rechtsbijstandverzekering (à vaak in der minne, dus zonder
rechtbank)
Strafrechtelijk:
aanspreken
slachtoffer dader
De rechtsbijstandsverzekering van de dader zal niet uitbetalen want vechtpartijen zijn uitgesloten in
de polis.
Burgerlijk:
(vechtpartij = fout)
§ BA-privéleven: dader
§ Rechtsbijstandverzekering: slachtoffer (bv. bij ongelukkige ongevallen met opzettelijke dood
tot gevolg)
Voorbeeld 2:
Een vriend van je rijdt met je auto en rijdt een fietser omver. De fietser is in zijn recht.
oorzakelijk verband
bestuurder fietser
FOUT SCHADE
Buitencontractuele aansprakelijkheid tussen fietser en bestuurder:
§ BA-motorrijtuigen van de eigenaar komt tussen voor de schade aan de fietser
Contractuele aansprakelijkheid tussen vriend en eigenaar van de auto: (eigenaar gaf toestemming)
§ BA-privéleven komt NIET tussen voor de schade aan de auto want er is een contract
ð BA-privéleven komt enkel tussen voor buitencontractuele aansprakelijkheid
,Inleiding
In een juridische context is er een specifieke rechtsgrond vereist om aansprakelijk gesteld te kunnen
worden.
Deze rechtsgrond kan voortvloeien uit een strafrechtelijke of burgerrechtelijke regeling:
§ Strafrechtelijke aansprakelijkheid:
o boetes, gevangenisstraffen, verbeurdverklaringen…
o vervolging gebeurt door het openbaar ministerie
o beklaagde kan beroep doen op RBVZ
§ Burgerlijke aansprakelijkheid:
o aansprakelijke moet verplicht schade vergoeden
o regelingen opgenomen in het burgerlijk wetboek of andere wetgeving
§ Fonds:
o indien geen aansprakelijke kan worden vastgesteld
§ het gemeenschappelijk waarborgfonds
§ het fonds voor slachtoffers van medische ingrepen
§ het fonds voor slachtoffers van gewelddaden
In het kader van de sociale zekerheid komt de ziekteverzekering tussen bij lichamelijke letsels. Deze
ziekteverzekering werkt niet volgens de principes van de verzekeringssector.
Een fietser rijdt door het rood licht en wordt aangereden door een voertuig.
Ä Strafrechtelijke rechtsgrond
ð OM kan fietser vervolgen op basis van inbreuk op verkeerswet
³ RBVZ zal fietser bijstaan
Ä Burgerlijke rechtsgrond
ð automobilist zal op basis van buitencontractuele aansprakelijkheid schadevergoeding
vorderen voor de schade aan de auto
³ RBVZ zal burgerlijke vordering vragen aan fietser
³ Fietser kan BA-privéleven inroepen om vergoeding te betalen aan bestuurder
ð fietser kan op basis van de regeling ‘zwakke weggebruiker’ een vordering instellen tegen
de verzekeraar van het betrokken voertuig voor de vergoeding aan de lichamelijke letsels
en kledijschade
³ RBVZ van fietser zal vergoeding vorderen aan BA-motorrijtuigen van de
bestuurder in kader van ‘zwakke weggebruiker’
Ä Sociale ziekteverzekering via de mutualiteit
ð zowel dader als slachtoffer krijgen vergoeding voor letselschade en vervangingsinkomen
ð achteraf op basis van de aansprakelijkheidsregeling de uitgekeerde bedragen
terugvorderen van de aansprakelijke of betrokken aansprakelijkheidsverzekering
3
, Deel 1 – Aansprakelijkheid
1 Strafrechtelijke aansprakelijkheid
§ Strafrecht
= geeft aan wat ontoelaatbaar gedrag is in een samenleving door middel van regels
ð normerende functie: zorgen voor een rustige maatschappij
ð handhavingsfunctie: zorgen dat het uitgevoerd wordt (via straf)
ð bestaat uit:
³ strafrecht
• omschrijft misdrijven die kunnen vervolgd worden:
à overtredingen / wanbedrijven / misdaden
³ strafprocesrecht
• legt procedure vast die moet gevolgd worden als iemand het materiële
strafrecht heeft overtreden
ð trend naar depenalisatie
³ normerend optreden en handhaving niet langer via het strafrecht
³ behulp van het administratief recht, door ambtenaar van de gemeente
• bv. gemeentelijke administratievere regelingen en sancties (GAS-boetes)
1.1 Het materiële strafrecht
§ Legaliteitsprincipe:
ð Nullem crimen sine lege: er is enkel een misdrijf als de gedraging overeenkomt met de
omschrijving in de strafwet. Het overeenkomt dat de wetgever met terugwerkende
kracht regels kan opleggen;
ð Nulla poena sine lege: enkel de straffen de in de strafwet zijn voorzien op het ogenblik
van het misdrijf kunnen afgedwongen worden. Indien de straf bij het vonnis bepaald,
verschilt van die welke ten tijde van het misdrijf was bepaald, wordt de minst zware straf
toegepast.
1.1.1 Misdrijf – voorwaarden
Kwalificeerbare gedraging
- Gedraging moet als misdrijf kunnen gekwalificeerd worden
- 2 bestanddelen
o Materieel bestanddeel = uiterlijk waarneembare gedraging die krenkend of gevaarlijk
wordt geacht
o Moreel bestanddeel = gedraging werd opzetteling of uit onachtzaamheid ‘wetens en
willens’ gesteld
- Zowel NP als RP kunnen een misdrijf plegen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper justinetpt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.