Een samenvatting met lesnotities bij de gastcolleges voor het vak; bovenste extremiteit. Besproken lessen: Schouder (Struyf (x2) en Verborgt), Elleboog ( Van Riet en Kuppens), Hand (Verstreken)
Schouder: Verborgt
Meest mobiele (makkelijk voor te omvatten met de hand) en ook meest instabiel gewricht: komt
door de grote kop en de kleine glenoidzijde (factor 1/3)
- Statische stabiliteit: kraakbeen & labrum, kapsel & ligamenten
Instabiliteit vooral inferieur ligament: soort hangmat die gaat aanspannen bij endo-exo
(voor- (exo) en achterkant (endo) die aanspant)
Bankart lesie: is het loslaten van de “hangmat” aan het glenoid (meestal zo bij sporters
die gaan luxeren)
- Dynamische stabiliteit: Rotator cuff actief aanspannen & scapulothoracaal ritme (scapula-
clavicula)
o Zorgt voor gewrichtscompressie (machet die kop tegen kom drukt)
o Perfect normale schouder maar scapulathoracaal probleem: kan instabiele schouder
- Schouderinstabiliteit: klinisch evalueren
o Glenohumerale dislocatie: 4% posterieur en 96% anterieur
o Klinische classificatie:
Dislocatie VS subluxatie (als pt zelf heeft kunnen reduceren)
Anterior VS posterieur VS Multidirectioneel
Acuut VS recurrent VS Chronisch
Trauma VS atraumatisch (door repetitieve bewegingen)
Met of zonder laxiteit
Vrijwillige (uit de kom trekken voor aandacht) of onvrijwillige
o Klinisch onderzoek:
Gebeurt bilateral en symmetrisch!
ROM actief en passief + rotator cuff
Hyperlaxiteit
Anterieur instabiel
Inferieur instabiel
Posterieur instabiel
Scapulaire beweging
- ROM:
o Elevatie, externe rotatie en interne rotatie
Geen limitaties, symmetrisch en RC kracht goed = NORMAAL
- Actieve VS Passieve ROM:
o Asymmetrische actieve en passieve externe rotatie:
Wijst op: Frozen Shoulder of Locked Posterior Dislocatie
o Asymmetrische passieve externe rotatie: (te grote exo)
Wijst op: Anterior Capsular Distention (voorste kapsel scheur) of Subscapular
scheur (door de scheur is er geen rem meer op de exorotatie)
Laxiteit Instabiliteit
Is niet pathologisch Pathologische aandoening
Persoonsgebonden Uni- of multidirectioneel
Kan leiden tot instabiliteit Soms in een (hyper-)laxe schouder
- Generale hyperlaxiteit:
o Ehlers- danlos syndroom (pathologisch); geeft de volle score = extreem hyperlaks
, o Beighton Score
Pink >90° passieve dorsiflexie
Duim passief tegen onderarm
Elleboog >10° hyperextensie
Knie >10° hyperextensie
Voorwaartse flexie romp met knieën gestrekt: handen plat op de grond
- Anterieure hyperlaxiteit:
o Exorotatie die passief >= 85°
- Testen antero-posterieure hyperlaxiteit:
o Drawer test of Push-pull Test:
Fixeren scapula via acromion en voor-achterwaartse beweging maken met
de humerus (passief door therapeut)
- Inferieure hyperlaxiteit:
o Sulcus sign:
Fixeren scapula via acromion en humerus naar inferieur trekken
Sulcus zichtbaar tussen acromion en humerus
- Anterieure instabiliteit:
o Apprehensie: vanuit abductie een exorotatie uitvoeren
Afweerspanning (vermijden) en pijn is positief
o Relocatie test (Jobe):
Abductie en exo met kop naar anterieur: pijn en apprenhensie ↑
Abductie en exo met translatie (druk) kop naar dorsaal: pijn, apprenhensie ↓
- Inferieure instabiliteit:
o Hyper abductie Test (HAT) (Gagey):
Abductie uitvoeren in zit (passief) bij een normaal ligamentum
glenohumerale inferior stopt het op 90°
Aangedaan Lig. GH inferior: +20° abductie (120°) en zacht eindgevoel
- Posterieure instabiliteit:
o Jerk Test: schouder anteflexie 90°, elleboog 90° flexie, interne rotatie en een kracht
geven op elleboog als therapeut wanneer er van add- naar abductie wordt bewogen
Poging om de kop naar achter te luxeren
- Scapulaire beweging:
o Regelen met oefening!
o Kan zijn:
Bilaterale gelimiteerde opwaartse rotatie
Hyperlaxiteit
Bilaterale anterieure instabiliteit
Acute dislocatie op het veld: eerst foto laten nemen
- Zeker bij eerste keer luxeren, sturen voor een foto (checken fractuur, zenuwschade,..)
o Check: fractuur dislocatie, richting
- Uitzondering:
o Je bent id middle of nowhere en wilt/moet de pt helpen
o Vrijwillige luxaties (helpen terug er in)
o Bij iemand die vaal luxeert en weet hoe hij er terug in moet maar het zelf niet kan,
kan je assisteren
- Echo niet nodig (vaak zien we hier niet veel), Rx of CT nemen
, o Bij oudere patiënten (>40j) soms wel pees/cuff-scheur na luxatie
- Zenuwschade nog vrij vaak voorkomend maar vaak ook van voorbijgaande aard:
Anterieure luxatie -> alles vooraan op rek -> dus axillaire zenuw vaak ook:
o Hoe testen?
Motorisch: abductie test
Sensibel: Deltoidregio
o Zenuw aangedaan -> trager herstel
o Hoe zwaarder letsel hoe meer kans op luxatie:
Fractuurluxatue (tub. Majus)
Oudere patiënt >65j
Als die ontwricht is dat op een stijver gewricht en dus meer kans op
ergere schade (bot, zenuw at risk)
o Terrible Triade:
Combi: ontwrichting, fractuur en zenuwletsel
Samenvatting:
Schouderinstabiliteit: chirurgische beslissingen
- Eerste keer een dislocatie
o Andere subspecialiteite zijn acute ligamentletsels in de knee of de enkel die vaak
chirurgisch worden behandeld: is de schouder anders of is er een hoge risico
populatie? Lopen we hier dan achter?
o Geschatte hervalratio is 67% (17-96% gaat opnieuw disloceren na 1 e maal)
Groot verschil in leeftijd: jongere mensen soepel gewricht dus komt
makkelijker terug VS oudere stijfgewricht gaat niet makkelijk opnieuw
luxeren
o Risico laag op herluxeren na operatie:
Zacht weefsel 3-20% en Bone block 2-5%
o Risicofactoren om een nieuwe dislocatie te verkrijgen zijn:
Leeftijd: jonger is een groter risico
Man zijn (controversieel)
Contact sport uitoefenen
o Na een operatie is het herval op dislocatie laag:
Arthroscopie: 3-20%
Open operatie: 2-8%
, Waarom dan niet van de eerste keer altijd een operatie?
Voor en tegenstanders in de literatuur; geen consesus
o Zweden ziet goeie resultaten
o Amerika zegt niks doen ook goed (patiënten luxeren niet
meer maar zijn wel minder tevreden, krijgen arm bv. nog
maar tot 90°)
(Economisch voordeel:
o Arthroscopisch Bankart-hechting is kosteffectief
o Klinisch effectief bij leeftijd: 12,25 en 35j)
Operatief VS conservatief:
Na 3x luxeren pas opereren ondanks het een goeie outcome heeft
o Dislocatie: check Nervus Axillaris
Motorisch: abductie testen tegen weerstand (innervatie M. deltoideus)
Sensorisch: voze laterale zone op de laterale bovenzijde vd bovenarm
(deltoidregio)
Meer kans op een zenuwletsel wanneer:
Tub. Majus afscheurt en een luxatie plaatsvindt, >65j (stijver
gewricht)
- Weefselschade?
o Is er altijd!
o MRI is het beste om weke delen schade na te gaan:
Bankart leasie: letsel van labrum dat scheurt en platgedrukt wordt
Hill Sachs leasie: Indeuking humeruskop
hoe medialer, hoe gevaarlijker
Kan recidiverende luxaties uitlokken
- Wanneer dan wel direct opereren:
o Belangrijk om botverlies te detecteren: vaak na meerdere luxaties zal dat optreden
o Het Glenoid 25% verlies -> heel veel kans op een recidief
o Hill-sachs letsel (indeuking) -> hoe medialer die indeuking en het botverlies hoe
gevaarlijker want dichterbij articuleren oppervlak en later meer problemen geven
- Moet een hoog risico patiënt op recidief na een eerste dislocatie worden gestabiliseerd?
Opereren toch na 1x bij:
o Rechtvaardigbaar
o Hoog-risico populatie: jonge man <22j, man, contactsporter
o Er zijn bewezen structurele letsels (puur op laxiteit luxeren heeft een operatie geen
zin dan ist aan ons, aan de kine’s om dat goed te krijgen)
Wanneer toch na 1x opereren: jonger dan 22jaar en contactsporter
- Zacht weefsel herstel bij:
Bankart leasie herstellen
- Bot-blok (beenderige procedure als we denken dat labrum niet meer genoeg is) bij:
Coracoid transfer
Geïsoleerde graft
o Beslissing wordt genomen a la carte (afhankelijk leeftijd, botaantaasting,…)
- Latarjet Procedure: transfer van procesus coracoideus (vergroot de kom)
o ROM vergroten met 30% , geeft een dynamisch slingeffect
Vooral bij abductie en exorotatie uit 90° anteflexie -> 300% stabieler
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hp18. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
