Inleiding tot het recht
RECHT EN ONDERNEMING – hoorcollege 1 – 22/09/20
Studiemateriaal
- inleiding tot het recht deel 1 en deel 2 (nieuw) universitas
Eerste colleges meebrengen
Geen samenhang in cursus, gewoon allemaal domeinen
- ondernemingsrecht in hoofdlijnen, elfde editie (kan tweedehands) universitas
Deel 1 lessen: inleiding tot het recht: basis
Deel 2 lessen: ondernemingsrecht
- duidelijk aanduiden wat wel wat niet te kennen, soms extra zaken noteren maar wordt duidelijk gezegd
- vanbuiten leren
Examen
- 40 meerkeuzevragen, 3 antwoordmogelijkheden, gis-correctie
Studeren
- goed bijhouden en studeren elke week
- vragen via mail of na/tijdens de les: worden behandeld in het begin van de les
- vragen gesteld voor laatste college!! 15/12
Geachte meneer…
- live stream + opnames
Hoorcollege 2 – 29/09/2020
DEEL1: INLEIDING
Hoofdstuk 1: Wat is recht?
1: definitie van het recht
We worden vaak geconfronteerd met het recht, ons gedrag/leven wordt bepaald door
recht: je sluit voortdurend overeenkomsten
Bv: ticket kopen voor de trein
Recht is een geheel van regels, bestaande uit drie componenten/categorieën van regels
1. Ordenen: dat mag je wel doen, dat mag je niet doen, zo sluit je overeenkomsten, …
2. Afdwingbaar zijn: je moet de regel waarmee je iets wilt ordenen ook sterk kunnen
maken regels + gerechtelijk apparaat nodig om het afdwingbaar te maken
3. Regels kunnen wijzigen/afschaffen (bv: omdat maatschappij verandert)
Zeer belangrijk onderscheid: objectief recht <-> subjectief recht
Objectief recht= recht zoals het bestaat, het geheel van alle regels
Subjectief recht= rechten die jij ontleent aan het objectief recht (dingen die jij mag doen)
,Hoofdstuk 2: Indeling van het nationaal recht
Nationaal recht <-> internationaal recht
Nationaal recht heeft zijn bron nationaal: gemaakt door Vlaams parlement/ federaal
parlement
Internationaal recht: gemaakt door EU, voortgevloeid uit internationale verdragen
! Niet altijd even goed onderscheidbaar
Bv: EU zegt: jullie moeten dit in jullie nationaal recht plaatsen.
Nationaal recht nog is verdeeld: privaat recht <-> publiek recht
§1: het onderscheid van privaat-publiek recht
1: belang van onderscheid
Privaat recht: geheel van rechtsregels die de verhouding tussen burgers onderling regelt,
overheid heeft er niets mee te maken
Bv: ik verhuur iets aan u, geen toestemming van overheid nodig
Publiek recht: geheel van rechtsregels die de verhouding tussen overheid en burger regelt
+ verhouding tussen overheden
Bv: fiscaal recht, belastingen
2: Het privaat recht
1. Burgerlijk recht: regelt de relaties tussen burgers, het bestaan van burgers
=Bevat regels over ons geboren worden: vanaf die leeftijd rechten en plichten, wie is
moeder/vader
+
Biedt regels waardoor wij kunnen functioneren: overeenkomsten sluiten, huwen,
scheiden
+
Regels over levenseinde
Overspant ons volledig bestaan
Te vinden in het burgerlijk wetboek (BW) + andere wetten die bron zijn van BW
Koen Geens: nieuw burgerlijk wetboek, leeg boek waarin trapsgewijs de nieuwe
wetten worden opgenomen: hervormde regels van het oude burgerlijk wetboek
2. Ondernemingsrecht: het recht dat geld voor ondernemingen
Waarom verschil voor ondernemingen?
-> het moet sneller/soepeler kunnen gaan, aparte regels om handel te drijven
= Regels over: opstarten, verkopen, aankopen, faillissement, …
Overspant heel het bestaan van een onderneming (Parallel aan burgerlijk recht)
Te vinden in het wetboek economisch recht (WER) + andere wetten die bron zijn
van WER
, 3. Privaatrechtelijk procesrecht:
= gerechtelijk recht
= Regels om recht af te dwingen
Voorziet heel onze gerechtelijke organisatie: verloop van procedures +
bevoegdheid van rechtscolleges
Te vinden het gerechtelijk wetboek (GW) + afzonderlijke wetten
3: Het publiek recht
1. Het grondwettelijk recht: betrekking op regels die vervat zitten in onze grondwet
Grondwet: heel onze staatsstructuur (provincies, gewesten,…), basisprincipes van
onze maatschappij (scheiding der machten), het garanderen van rechten en vrijheden
(recht op privacy, vrijheid van meningsuiting)
te vinden in de grondwet
2. Het bestuursrecht: betrekking op de regels over de werking van de uitvoerende
macht (=regering)
3. Het fiscaal recht: regelt relatie burger-overheid: belastingen, …
4. Het strafrecht: behouden van openbare ordening en zeden
Als u zich schuldig maakt aan de strafwetgeving, dan krijgt u een straf (Bv: drugs,
slagen en verwondingen)
Te vinden in het Strafwetboek + afzonderlijke wetgeving
Bv: drugs, slagen en verwondingen
5. Het strafprocesrecht: betrekking op het afdwingen van die verboden gedragingen
Bv: regels over procedures over aanhoudingen, …
-> de dader tegenover de gemeenschap, vertegenwoordigd door het Openbaar
Ministerie
Te vinden in het Wetboek van Strafvordering
§ Het onderscheid + relativering
1: relevantie van het onderscheid
Waarom dat onderscheid?
Privaat recht: heel veel regels van het aanvullend/suppletief recht (= rechtsregels
waarvan je kan afwijken) (heel veel bij het burgerlijk recht)
Bv: koop-verkoopregels: transactie aangaan, maar je vergeet iets, dan pas gaat de wetgeving
beginnen spelen
Bv: zie p11 cursus
, Publiek recht: merendeel van de regels zijn van het dwingend recht OF van openbare
orde: je kan er niet van afwijken, om belangen veilig te stellen
Dwingend recht: private belangen veiligstellen (consumenten)
Openbare orde: belangen van de overheid veiligstellen
2: relativiteit (van het onderscheid)
Reden waarom het onderscheid wat begint ter vervagen, waarom er barsten in komen
tussen publiek recht en privaat recht
In heel wat rechtstakken: zowel regels van privaat recht als van publiek recht
1. Economisch recht:
bevat twee componenten: ondernemingsrecht + marktrecht (hoe
onderneming zich moet gedragen op de markt)
Marktrecht= publiek recht, ondernemingsrecht= privaatrecht
-> toch eerder publiek recht: economisch recht in hoge mate gekenmerkt door
overheidsinterventie
2. Sociaal recht: onderdeel= arbeidsrecht
Individueel arbeidsrecht: relatie tussen u en uw werkgever = privaat recht
Collectief arbeidsrecht: werkgeverorganisaties <-> werknemersorganisaties =
publiek recht
3: overlapping in concrete praktische problemen
1. De praktijk laat zich niet altijd indelen
Bv: familievenootschap: overlappingen van zowel privaat als publiek recht
Zie p13 cursus
2. Het Europese recht maakt het onderscheid vaak niet
geen onderscheid tussen privaat recht en publiek recht en omdat zij de oorsprong
zijn voor heel wat nationale wetgeving, moet men dat relativeren
4: privaatrechtelijke technieken
We merken dat de overheid privaatrechtelijke technieken overneemt om de werking van de
vrije markt zo min mogelijk te storen.
Bv: onteigenen van gronden door overheid = publiek recht maar meer en meer gaat de
overheid ook gronden aankopen = een techniek van het privaat recht