een inleiding in de ontwikkeling van het kind
Een oriëntatie op de ontwikkelingspsychologie
Ontwikkelingspsychologie of levenslooppsychologie
● De wetenschappelijke studie naar groei, verandering en stabiliteit van conceptie tot
ouderdom
● meeste aandacht: geboorte tot aan de adolescentie
De reikwijdte van het vakgebied
De koppeling tussen thema’s en leeftijden
Ontwikkelingspsychologie
● Wordt beoefend door allerlei specialisten: psychologen, pedagogen, artsen, genetici
● Wordt gebruikt in verschillende beroepen: leerkrachten, verpleegkundigen, sociaal
werkers, kinderverzorgsters, paramedici,…
Thematische gebieden binnen de ontwikkelingspsychologie
Er zijn vier centrale thema’s
● Fysieke ontwikkeling
○ betrekking op de fysieke opbouw van het lichaam, zoals de hersenen, het
zenuwstelsel, de spieren, de zintuigen, de behoefte aan eten, drinken en
slaap
● Cognitieve ontwikkeling
○ betrekking op de manier waarop het gedrag van mensen wordt beïnvloed
door groei en verandering in de eigenschappen die de ene persoon van de
andere persoon onderscheiden
○ Kijkt naar intellectuele vermogens, zoals leren, geheugen, probleemoplossing
en intelligentie
● Sociale ontwikkeling
○ heeft betrekking op sociale relaties en interacties met anderen en op de
manier waarop interacties van mensen en hun sociale relaties doorheen het
leven groeien, veranderen en stabiel blijven
● Persoonlijkheidsontwikkeling
○ heeft betrekking op eigenschappen die de ene persoon van de andere
onderscheiden en kijkt naar de stabiliteit en verandering van deze
eigenschappen doorheen het leven
Leeftijdsgroepen en individuele verschillen
Kinderen en jongeren worden onderverdeeld in de volgende leeftijdsgroepen
● Prenatale periode: van conceptie tot geboorte
● Baby- en peutertijd: van geboorte tot 3 jaar
● Kleutertijd: van 3 tot 6 jaar
, ● Schooltijd: van 6 tot 12 jaar
● Adolescentie: van 12 tot 20 jaar
De invloed van cohorten op ontwikkeling: ontwikkelen in een sociale
wereld
Cohort
● Een groep mensen die rond dezelfde tijd op dezelfde plek is geboren
● Worden beïnvloed door historische, leeftijdsgebonden en socio culturele
gebeurtenissen
Normatieve gebeurtenissen
● Gebeurtenis die zich voor de meeste individuen binnen een groep op dezelfde
manier voltrekt
● Kunnen biologisch, sociaal of cultureel bepaald zijn
● Cohorteffecten kunnen het gevolg zijn van
○ Historische invloeden (hongerwinter WO2)
○ Leeftijdsgebonden invloeden (schoolleeftijd)
○ Normatieve invloeden: invloeden die leiden tot conformiteit omdat men de
gevolgen van afwijkend gedrag vreest
Niet-normatieve gebeurtenissen
● Specifieke gebeurtenissen die plaatsvinden in het leven van een specifieke persoon
op een tijdstip dat zulke gebeurtenissen de meeste andere mensen niet overkomen
○ Louise Brown (1e baby in-vitro fertilisatie)
Kinderen: verleden, heden en toekomst
Vroege denkbeelden over kinderen
● Kinderen werden als miniatuurvolwassenen gezien
● Droegen dezelfde kleding, kregen dezelfde behandeling
Baby Biografieën
Ontstaan van aandacht voor de ontwikkeling van kinderen
● Baby Biografie: methodisch bestuderen van kinderen
○ Groei van het kind bijhouden door fysieke en taalkundige mijlpalen te noteren
○ Charles Darwin: meer systematisch en wetenschappelijk karakter
● Toename van kennis rond genetica
Focus op de kindertijd
Invloed van sociale veranderingen op de aandacht voor de kindertijd
● Industrialisatie en ontstaan van wetten ter bescherming van het kind
● Grotere aanwezigheid van onderwijs
● Nieuwe psychologische inzichten over de invloed van de kindertijd op de
volwassenheid
, De twintigste eeuw: ontwikkelingspsychologie als discipline
Ontstaan van de ontwikkelingspsychologie
● Alfred Binet: onderzoek naar intelligentie en geheugen van kinderen
● Stanley Hall: onderzoek naar het denken en gedrag van kinderen met behulp van
vragenlijsten
● Start van grootschalige, systematische en langdurige onderzoeken naar de
ontwikkeling van kinderen
Vraagstukken bij de thema’s van de ontwikkelingspsychologie
Continue verandering versus discontinue verandering
● Continue verandering
○ Geleidelijke ontwikkeling waarbij prestaties op een bepaald niveau
voortvloeien uit de prestaties op de vorige niveaus
○ Kwantitatief
● Discontinue veranderingen
○ Ontwikkeling die in aparte stappen of stadia plaatsvindt, en waarbij elk
stadium gedrag oplevert dat kwalitatief anders is dan gedrag in eerdere stadia
○ Ontwikkeling via sprongetjes
→ Beide soorten bestaan naast elkaar
Kritieke en gevoelige perioden: de invloed van de omgeving
Kritieke periode
● bepaalde gebeurtenis in de ontwikkeling die grootste gevolgen heeft
● Heeft permanente en onomkeerbare gevolgen op de ontwikkeling
Gevoelige periode
● Een afgebakende periode, meestal vroeg in het leven van een organisme, waarin dat
organisme extra gevoelig is voor omgevingsinvloeden die betrekking hebben op een
bepaald facet van de ontwikkeling
● Consequenties zijn niet permanent
● Onderkent de plasticiteit van mensen in ontwikkeling
● Plasticiteit: de mate waarin een zich ontwikkelend gedragspatroon of fysieke
structuur kan worden gewijzigd
→ bij cognitieve, sociale en persoonlijkheidsontwikkeling
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maxinnejacobs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,69. Je zit daarna nergens aan vast.