Het zenuwstelsel
‣ Coördinatie is nodig
• van àlle orgaanstelsels
• om homeostase te handhaven
• in reactie op veranderingen in buitenwereld/binnenwereld
‣ Hoe?
• dubbel systeem: ZENUWSTELSEL en HORMOONSTELSEL
‣ Hoe?
• dubbel systeem: ZENUWSTELSEL en HORMOONSTELSEL
‣ zenuwstelsel: aparte structuren
‣ hormoonstelsel: via bloed/lichaamsvochten
• werken samen maar verschillen in karakteristieken!
‣ Doel zenuwstelsel
1. meten van interne en externe milieu (-veranderingen)
2. integratie van informatie uit deze zintuigen
3. coördinatie gewilde èn ongewilde reacties van andere orgaanstelsels
‣ Hoe?
1. 2 grote soorten cellen
- Neuronen (zenuwcel!!!!)
- ondersteunende cellen = ‘neuroglia’
‣ anatomische indeling
1. CZS = centrale zenuwstelsel
2. PZS = perifeer zenuwstelsel
CZS = centrale zenuwstelsel
‣ 2 delen = hersenen en ruggenmerg
‣ integratie en coördinatie informatie uit PZS
‣ maar ook hogere functies: IQ, geheugen, emoties
PZS = perifeer zenuwstelsel
‣ alle zenuwweefsel dat niet tot CZS behoort
‣ functionele indeling (5 ‘systemen’)
1
, benige beschermt
weke delen
afferent
Somatisch vs visceraal
‣ functionele indeling
• zintuigen en receptoren
- somatisch: registratie sensorische informatie afkomstig van buiten het
lichaam
- visceraal: van binnen het lichaam
‣ functionele indeling
• afferent deel van het PZS: detecteert verandering, info
• doel: plaatsen in CZS waar informatieverwerking
‣ functionele indeling
• CZS
• informatieverwerking + ‘beslissingen’ nemen
• efferente PZS
- somatische ZS = contractie skeletspieren
- autonome ZS (AZS) = ‘visceromotorisch’
‣ klierweefsel, vetweefsel, glad spw, hartspw
‣ automatisch en onwillekeurig
‣ stimulerend = (ortho-)sympathisch
‣ remmend = parasympathisch
• effectoren
• skeletspieren
• klierweefsel
• vetweefsel
• glad spierweefsel
• hartspierweefsel
2
,SAMENSTELLING ZENUWSTELSEL
• 2 soorten cellen
• neuronen: basiseenheid zenuwstelsel
• communicatie onderling èn met andere soorten cellen
• neuroglia: steunweefsel zenuwstelsel
• ondersteunende functie
• kleiner dan neuronen, maar talrijker
• unieke eigenschap: kunnen delen!!!
• zenuwcellen of neuronen
• structurele èn functionele eenheden zenuwstelsel
• reactie op fysische en chemische veranderingen in omgeving
• communicatie dmv elektrochemische veranderingen = zenuwimpulsen
• andere neuronen
• cellen buiten zenuwstelsel (zie ‘effectoren’)
• ‘typisch’ neuron
• meerdere vertakte dendrieten
• cellichaam
• axon
• synapsknoppen
‣ zenuwcellen of neuronen
• dendriet: ontvangers elektrochemische berichten
- meestal meerdere
• cellichaam
- eerder afgerond
- grote kern
- geen centriolen (dus geen deling!)
- grote hh mitochondria, RER
= grijze kleur = grijze stof!
• axon: verzenders van informatie
- meestal 1
- eindigt in communicerende synapsknop met andere cel
‣ neurogliale cellen
• fysieke ondersteuning
• isolatie zenuwweefsel
• voedingsvoorziening
• differentiatie zenuwweefsel
• sensorisch
- sensorische receptoren aan uiteinden
perifere zenuwen
- omgezet in zenuwimpulsen
- doorgestuurd naar CZS
• integratief
- signalen worden bij elkaar gebracht
- creatie ‘percepties’, ‘sensaties’
- (on-)bewuste beslissingen
• motorisch
- beslissingsimpulsen versturen naar
effectoren
- spieren en klieren
- bewust = somatisch zenuwstelsel
- onbewust = autonome zenuwstelsel
NEUROGLIALE CELLEN
‣ essentieel voor werking neuronen
• opvullen ruimtes
• structuur
• myeline-productie
• fagocytose
‣ talrijker dan neuronen in CZS, ook te vinden in PZS
‣ kunnen delen!
‣ 4 types in CZS
• astrocyten
• oligodendrocyten
• microgliale cellen
• ependymcellen
astrocyten: stercellen
• tussen neuronen en bloedvaten
= bloed-hersenbarrière
• bieden structurele ondersteuning
• vormen ook littekenweefsel dat ruimtes opvult na letsels aan het centrale
zenuwstelsel
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunagahete. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.