Orthopedagogiek: handicaps .................................................................................................................................. 1
Inleiding ............................................................................................................................................................. 20
Orthopedagogiek?......................................................................................................................................... 20
VISIE OP HANDICAP – ICF 2001 ..................................................................................................................... 22
Gezondheid ............................................................................................................................................... 24
Lichaamsfunctioneren en -structuren ....................................................................................................... 24
Activiteit .................................................................................................................................................... 24
Participatie ................................................................................................................................................ 24
Omgevingsfactoren ................................................................................................................................... 25
Persoonlijke factoren ................................................................................................................................ 25
Deel 1 – Ouderschap onder druk? .................................................................................................................... 28
Hoofdstuk 1: Onderkennen, verwerken & aanvaarden .................................................................................... 28
Ervaringen van ouders .................................................................................................................................. 29
Theoretische modellen ................................................................................................................................. 30
1.Stappenmodel in rouwproces ................................................................................................................ 30
2.Chronisch zorgenmodel ......................................................................................................................... 31
3.Mentale (re)constructies ........................................................................................................................ 32
4.Sociale (re)constructie-model ................................................................................................................ 34
Levend verlies – Manu Keirse........................................................................................................................ 35
Reflectie ........................................................................................................................................................ 36
Parents of children with disabilities: Resilience, coping, and future expectations (Heiman, 2002) ............. 36
Aandachtspunten voor hulpverleners........................................................................................................... 37
Onderkenningsfase en diagnosemededeling ............................................................................................ 37
Diagnosemededeling ................................................................................................................................. 37
Reacties op de diagnose (verwerking) ...................................................................................................... 37
Hoofdstuk 2: Gezinsfunctioneren & opvoeding ................................................................................................ 38
Hulpvragen van ouders ................................................................................................................................. 39
Theoretische modellen ................................................................................................................................. 41
1.Balansmodel ........................................................................................................................................... 41
2.Stress-model .......................................................................................................................................... 42
Coping strategie (BC) ................................................................................................................................. 44
Aanpassingsprocessen in het gezinssysteem ............................................................................................ 44
Ecocultureel model ................................................................................................................................... 48
Kwaliteit van leven van het gezin/ family quality of life ........................................................................... 49
1
, Quality of Life in Flemish Families with a Child with an Intellectual Disability: a Multilevel Study on
Opinions of Family Members and the Impact of Family Member and Family Characteristics (Vanderkerken
et al., 2018) ................................................................................................................................................... 52
Aandachtspunten voor hulpverleners........................................................................................................... 53
Hoofdstuk 3: Ondersteunen van gezinnen........................................................................................................ 55
Family-centered werken/ gezinsgericht werken ........................................................................................... 55
Family-centered practices in home-based support for families with children with an intellectual disability:
Judgments of parents and professionals (Vanderkerken, Heyvaert, Onghena, & Maes, 2019) ................... 56
Effectonderzoek: Dunst, Trivette & Hamby, 2007 ........................................................................................ 57
Vragen bij opdracht........................................................................................................................................... 57
Deel 2: Ondersteuning en begeleiding van personen met een handicap ......................................................... 58
Hoofdstuk 1: Actuele visies ........................................................................................................................... 58
Visie 1.Volwaardig burgerschap & inclusie, belonging.............................................................................. 58
Voorlopers van inclusie ................................................................................................................................. 60
Normalisatie en integratie - kritiek ............................................................................................................... 61
Voorlopers van inclusie: handicap als sociaal construct ............................................................................... 61
Segregatie – integratie – inclusie .................................................................................................................. 63
Inclusie & volwaardig burgerschap ............................................................................................................... 63
Community participation of people with an intellectual disability: a review of empirical findings
(Verdonschot, de Witte, Reichrath, Buntinx & Curfs, 2009) ...................................................................... 65
Impact of environmental factors on community participation of persons with an intellectual disability: a
systematic review (Verdonschot, de Witte, Reichrath, Buntinx & Curfs, 2009) ........................................ 65
Eenzaamheid ................................................................................................................................................. 66
Eenzaamheid bij personen met een verstandelijke beperking ................................................................. 66
Visie 2. Kwaliteit van leven! .......................................................................................................................... 68
Kwaliteit van leven - Basisprincipes .......................................................................................................... 68
Operationalisering van domeinen van kwaliteit van leven (Schalock, 2004, p.206) ................................. 68
Kwaliteit van leven - toepassingen ............................................................................................................ 69
visie 3. Empowerment & emancipatie .......................................................................................................... 70
Zelfdeterminatietheorie Deci & Ryan (2000) ............................................................................................ 71
The impact of personal characteristics of people with intellectual and developmental disability on self‐
determination and autonomous functioning (Wehmeyer & Garner (2003) ............................................ 72
Visie 4. Persoonsgerichte & vraaggestuurde ondersteuning ........................................................................ 73
Supports model/ondersteuningsmodel .................................................................................................... 73
Ondersteuningsmodel ............................................................................................................................... 74
Indicatoren van persoonsgerichte ondersteuning (wat willen doen en dan dat realiseren) .................... 75
Hoofdstuk 2: Ondersteunen van leer- en ontwikkelingsprocessen .............................................................. 76
1.Interactionele benadering ...................................................................................................................... 76
2
, Individugebonden factoren ................................................................................................................... 76
Contextgebonden factoren ................................................................................................................... 77
2.Principes ................................................................................................................................................. 78
Theoretische achtergronden ................................................................................................................. 78
Algemene principes ............................................................................................................................... 85
Hoofdstuk 3: Ondersteunen van communicatie ........................................................................................... 87
1.Wat is communicatie.............................................................................................................................. 87
2.Interactionele benadering ...................................................................................................................... 88
Problemen in de communicatie - Individugebonden factoren ............................................................. 88
Problemen in de communicatie - contextgebonden factoren .............................................................. 88
3.Typering van communicatief gedrag ...................................................................................................... 89
1ste invalshoek: Vorm van communicatie: gedrag ................................................................................. 89
2de invalshoek: Functie/betekenis van communicatie .......................................................................... 89
3de invalshoek: Niveau van communicatie ............................................................................................ 90
4.Inzicht in communicatief functioneren .................................................................................................. 92
5.Ondersteunde communicatie ................................................................................................................ 94
Ondersteunen van pre- en protosymbolische communicatie............................................................... 95
Ondersteunen van protosymbolische en symbolische communicatie ................................................. 99
Key word signing usage in residential and day care programs for adults with intellectual disability
(Meuris, K., Maes, B., & Zink, 2014) ........................................................................................................ 104
Hoofdstuk 4: Ondersteunen van socio-emotioneel welbevinden .............................................................. 105
1.Belang social- emotioneel ontwikkelingsprofiel .................................................................................. 105
2.Sociaal-emotionele ontwikkeling ......................................................................................................... 105
(1ste fase) Adaptatiefase (0-6 maanden) ............................................................................................. 105
(2de fase) Eerste socialisatiefase (6-18 maanden) ............................................................................... 107
(3de fase) Eerste individuatiefase (18-36 maanden) ............................................................................ 110
Can I be your safe haven and secure base? A parental perspective on parent-child attachment in young
children with a severe or profound intellectual disability. Vandesande, S., Bosmans, G., Maes, B. (2019).
................................................................................................................................................................. 112
Identificatiefase (3-7 jaar) & Realiteitsbewustwordingsfase (7-12 jaar) ............................................. 113
Puberteit & Tweede individuatiefase (12 jaar - …) ............................................................................. 118
Gastcollege niet aangeboren hersenletsels (nah) ........................................................................................... 121
Inleiding ....................................................................................................................................................... 122
1. Definitie Niet-aangeboren Hersenletsel (NAH). ............................................................................ 124
2. Anatomie van de hersenen ........................................................................................................... 125
3. Oorzaken van een niet-aangeboren hersenletsel ................................................................................... 126
4. Van coma tot bewustzijn ......................................................................................................................... 128
3
, 5. Gevolgen van een niet-aangeboren hersenletsel ................................................................................... 129
5.1 Fysieke stoornissen en beperkingen ......................................................................................... 130
5.2 Cognitieve beperkingen ............................................................................................................ 131
5.3 Beperkingen in de communicatie ............................................................................................. 133
5.4 Emotionele gevolgen ................................................................................................................ 135
5.5 Gedragsproblemen ................................................................................................................... 137
5.6 Sociale gevolgen ....................................................................................................................... 139
Deel 2 – Ondersteuning en begeleiding van personen met een handicap ..................................................... 140
Hoofdstuk 5: Ondersteuningsbronnen ........................................................................................................... 141
1.Zelfzorg ..................................................................................................................................................... 142
Versterken van de persoon ..................................................................................................................... 143
Gebruik van technologie ..................................................................................................................... 143
E-society .......................................................................................................................................... 143
Assistive technology vs universal design ......................................................................................... 143
Assistive technology/eHealth .......................................................................................................... 144
Universal Design (VS)/ Design for all (EU): ontwerpen voor iedereen of universeel ontwerp (NL/VL)
......................................................................................................................................................... 145
Barriers .................................................................................................................................................... 146
Problemen bij technologie ...................................................................................................................... 147
Assistive Technology for persons with profound intellectual disability: a European survey on attitudes
and beliefs (Nijs, S. & Maes, B., 2019) ..................................................................................................... 148
Modellen: om tegemoet te komen aan die problemen .......................................................................... 149
Voorbeeld: communicatietechnologie .................................................................................................... 152
Voorbeeld: communicatie ....................................................................................................................... 152
Voorbeeld: mobiliteit .............................................................................................................................. 152
Voorbeeld welbevinden: slimme sok ...................................................................................................... 153
2.Eigen gezin & sociaal netwerk .................................................................................................................. 154
Mantelzorgers: enkele cijfers .................................................................................................................. 155
Het PAB-budget ....................................................................................................................................... 155
Verschillende perspectieven in rekening brengen!................................................................................. 157
3.Reguliere diensten en handicapspecifieke ondersteuning ...................................................................... 157
Deel 3: Maatschappelijke positie van personen met een handicap ............................................................... 159
Enkele vaststellingen ................................................................................................................................... 159
Verklaringen ................................................................................................................................................ 163
Verdragen over de Rechten van Personen met een Handicap ................................................................... 165
Geschiedenis (verdagen ivm de maatschappelijke positie van mensen met een handicap) .................. 165
Grondbeginselen van het verdrag ........................................................................................................... 165
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jolienvullers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.