Receptiegeschiedenis: klassieke traditie
Inhoud
Vooraf: waarom doen we er goed aan om Griekse en Romeinse oudheid te bestuderen? ................... 4
Inleiding: ‘receptie’, ‘geschiedenis’, ‘klassiek’ ......................................................................................... 5
Receptie ............................................................................................................................................... 5
Vijf aspecten van creatieve receptie ................................................................................................... 8
Selectie ............................................................................................................................................ 8
Adoptie ............................................................................................................................................ 8
Imitatie ............................................................................................................................................ 8
Emulatie........................................................................................................................................... 8
Emancipatie ..................................................................................................................................... 8
Geschiedenis ....................................................................................................................................... 9
“Klassiek” ............................................................................................................................................. 9
een periode ..................................................................................................................................... 9
Een repertoire ............................................................................................................................... 10
Esthetiek ........................................................................................................................................ 10
Een waardeoordeel ....................................................................................................................... 11
Canonisering en imperium (5/10/2021)................................................................................................ 11
Vooraf: receptie als niet-evident fenomeen ..................................................................................... 11
Late oudheid: christenen & barbaren ............................................................................................... 13
De late oudheid: voorbij ‘decline and fall’ .................................................................................... 13
Het vroege christendom: Canonisering en synthese .................................................................... 14
De klassieken van de barbaren...................................................................................................... 16
Vroege middeleeuwen: Karolingers & Ottonen ................................................................................ 17
Karolingers ..................................................................................................................................... 17
Ottonen: Een tweede adem .............................................................................................................. 22
Architectuur................................................................................................................................... 22
Literatuur ....................................................................................................................................... 23
Ouden en modernen: De volle middeleeuwen (11e-13e E) (19/10/2021)............................................. 24
Weer een renaissance? ..................................................................................................................... 25
Literatuur ........................................................................................................................................... 26
Casus Troje .................................................................................................................................... 27
Casus Aetas Ovidiana .................................................................................................................... 27
Voorbereidende teksten ............................................................................................................... 28
1
,Architectuur........................................................................................................................................... 28
Romaans ............................................................................................................................................ 28
Gotisch............................................................................................................................................... 31
Visuele kunsten ................................................................................................................................. 32
illuminatie en glasraam ................................................................................................................. 32
Beeldhouwkunst ............................................................................................................................ 33
Classicisme en co: VMT – Italië (14e-17e eeuw) (26/10/2021) .............................................................. 36
Late middeleeuwen ........................................................................................................................... 36
Culturele golven in Vroegmodern Italië ............................................................................................ 37
Italiaanse Renaissance (late 13e – 16e E) ....................................................................................... 37
Maniërisme.................................................................................................................................... 42
De barok (17e E) ............................................................................................................................. 44
Casus: de VM receptie van Amor & Psyche ...................................................................................... 46
Giulio Romano, Sala di Psiche (Mantua, Palazzo Te, 1526-8) ....................................................... 47
Verder met casus:.......................................................................................................................... 48
In de literatuur............................................................................................................................... 49
De wieg van Europa: moderne tijd (18e-19e E) (16/11/2021) ............................................................... 53
Ca. 1700: alweer ouden en modernen .............................................................................................. 53
1e helft 18e E: Rococo ........................................................................................................................ 54
2e helft 18e E – 19e E: Verlichting… .................................................................................................... 56
Hellenisme in de 18e en 19e E ........................................................................................................ 58
Het neoclassicisme van de 18e en 19e E ............................................................................................ 60
In de plastische kunsten ................................................................................................................ 61
In de architectuur .......................................................................................................................... 64
Late 18e E – 19e E: …Romantiek ......................................................................................................... 65
Slotsom .............................................................................................................................................. 68
De klassieken voorbij: moderne tijd (20e-21e E) (23/11/2021) ............................................................. 69
Prelude: deemstering van de antieke goden .................................................................................... 69
1e helft 20e E: Modernismen ............................................................................................................. 69
Modernisme in de visuele kunsten en letteren (‘modernisme’ in de ruime zin) .......................... 70
Modernisme in de literatuur en architectuur (‘modernisme’ in de nauwe zin) ........................... 72
Intermezzo: triomf der klassieken ..................................................................................................... 73
2e helft 20e E – 21e E: Postmodernisme ............................................................................................. 78
En nu? De klassieken in een (post)postmodernistische wereld ........................................................ 81
Epiloog: Receptie van de klassieken (7/12/2021) ................................................................................. 82
Enkele tendensen in het huidige receptieonderzoek........................................................................ 82
2
, Waarom klassieke receptiestudies? .................................................................................................. 83
Gastcollege: De eeuwige wederkerende ‘Val van Rome’ in modern discours...................................... 84
Casussen ............................................................................................................................................ 84
Wat is de ‘val van Rome’? ................................................................................................................. 84
Edward Gibbon (1737-96) The History of the Decline of Fall of the Roman Empire, 1776-87 ...... 84
Otto Seeck (1850-1921) Geschichte des Untergangs der antiken Welt, 1895-1920 ..................... 84
John B. Bury (1861-1927) The Later Roman Empire...................................................................... 84
A.H.M. Jones (1904-1970) The Later Roman Empire (1964) ......................................................... 84
Karl Lamprecht (1856-1915) Ûber Belgien. Nach geschichtlichen under persönlichen Erfahrungen
(1915) ............................................................................................................................................ 85
André Piganiol (1883-1968)........................................................................................................... 85
Henri Pirenne (1862-1935) ............................................................................................................ 85
Peter Brown The World of Late Antiquity (1971) .......................................................................... 85
Transformation of the Roman World ............................................................................................ 85
Contra-Reformisten ....................................................................................................................... 85
Huidige tendenzen ........................................................................................................................ 85
Wat is het actuele probleem? ........................................................................................................... 85
Conclusie ........................................................................................................................................... 86
3
, Vooraf: waarom doen we er goed aan om Griekse en Romeinse oudheid
te bestuderen?
Een basreliëf la storia di Roma attraverso le opere edilizie (de geschiedenis van Rome adhv haar
bouwwerken)
➔ Bovenste strook: Romelus & Remus, adelaars, tempel van Jupiter (Palatijnheuvel)
➔ 2/3e strook: Tabularium (= archief i/d Rom Rep vd admin), Julius Caesar naakt op paard, Keizer
Augustus, Pantheon
➔ 4e strook: Colosseum, Boog van Titus, Titus,
➔ 5e strook: Het Capitool (modern, door Michelangelo), Sint-Pieters, obelisk, Keizer Constantijn
die Christendom binnenbrengt
➔ Onderste strook: Garibaldi, Mussolini te paard, Grafgebouw van de laatste Italiaanse koning
➔ Geschiedenis van de macht/sterke leiderfiguren
➔ 50% is KO, VMT voorgesteld door 2 bouwwerken (herwerking Capitool & obelisk (i/d top
worden assen van Julius Caesar bewaard))
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilyouyttenhove. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,00. Je zit daarna nergens aan vast.