Samenvatting
Samenvatting Jeugdrecht (geslaagd 1e zit)
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Dit is een samenvatting van het vak Jeugdrecht van Prof. Dumortier, dat ik heb gevolgd aan de Vrije Universiteit in Brussel.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 34 pagina's
Voorbeeld 3 van de 34 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
JeugdrechtJeugdbeschermingsrecht = regelt de interventies van kinderen/jongeren die in bijzondere
probleemsituaties (VOS) zitten of delicten hebben gepleegd (MOF).
- Twee doelgroepen:
o Problematische/verontrustende opvoedingssituatie POS/VOS
o Als misdrijf omschreven feit MOF
- Twee soorten interventies:
o Vrijwillige/buitengerechtelijke hulpverlening: door jeugdhulpaanbieders (vb. opvoeders)
o Gedwongen hulpverlening: door jeugdrechtbank
o Zowel POS/VOS als MOF kunnen aan beide worden onderworpen
- Twee bevoegdheidsniveaus:
o Gemeenschappen
o Federale overheid
- “Ius sui generis” (= speciaal) karakter van het jeugdrecht:
1. Tegenover jongeren wordt er gewerkt met specifieke procedures
2. Streven finaliteit/doelstelling na
3. Kinderen in ontwikkeling hebben kinderrechten
4. Jeugdrecht heeft gezinsgerichtheid: gezin is hoeksteen maatschappij en verantwoordelijk
opvoeding kind, zo niet neemt overheid rol over
5. Subsidiariteitsbeginsel = overheid moet voorrang geven aan gezinsgerichtheid, kind zo lang
mogelijk binnen gezin.
1.Geschiedenis van het Belgische jeugdrecht in vogelvlucht
1.Kinderbeschermingsrecht
- Kinderbeschermingsrecht 1912 = kinderen -16j apart van volwassenstrafrecht.
o Kinderen -16j: vermoeden misdrijven zonder oordeel des onderscheids
o Niet enkel delinquenten ook pre-delinquenten (vb. landloper)
o Ouderlijke klacht bij wangedrag
o Kinderen slachtoffer van onwaardige ouders (vb. mishandelen) → Rechtbank Eerste Aanleg
▪ Geen delinquent
▪ Premi voor delict systeem = beter voor kind om misdrijf te plegen, want dan wordt
je geholpen.
▪ Oplossing parket:
• Biedt onwaardige ouders keuze om vervolgd te worden
• Ouders kunnen klacht indienen, dan kinderrechter bevoegd
2.Jeugdbescherming
- Jeugdbescherming 1965 = onwaardige ouders gaan samen met kinderen in gevaar onder
bevoegdheid komen van jeugdrechter.
o Beslissen ontzetting en toezicht gezinsbijslag
o Leeftijd strafrechtelijke verantwoordelijkheid -18j
o Wangedrag (vb. spijbelen) valt onder pre-delinquentie
o Kind in gevaar = minderjarigen wier gezondheid, veiligheid of zedelijkheid gevaar loopt.
▪ Brede/vage definitie: iedere jongere ervaart dit
o Ouderlijke ontzetting en toezicht gezinsbijslag
o Buitengerechtelijke organen: Jeugdbeschermingscomités = treden op om gezinnen in nood
bij te staan.
1
,3.Jaren ’70
- Kritieken:
o Oliecrisis
o Studentenbetogingen
o Betogingen tegen oorlog in Vietnam
o Strijd voor gelijke rechten voor zwarte burgers in VS
o Eerste gaypride/holebibeweging
o Tweede golf van feminisme
o Taalstrijd Vlaamse beweging voor meer onafhankelijkheid
Twee belangrijke kritieken op hedendaagse jeugdhulpverlening:
- Sociale controle-perspectief
- Tegen paternalisme
1.Sociale controle-perspectief
- In praktijk: verzorgingsstaat/jeugdbescherming geeft aanleiding tot toenemende controle van
overheidswegen op armere klassen
- Kinder- en jeugdbescherming: wordt altijd gesproken over helpen, hulpverlenende interventies,
belang van het kind,…
o Beschermingsmaatregelen lijken op klassieke straffen (vb. jeugdinstellingen met tralies)
o Niet omdat taal mooie woorden gebruikt het in de praktijk ook zo is
2.Tegen paternalisme
- Paternalisme = volwassenen weten het beter dan kinderen.
- Kinderen en jongeren gaan daar tegen in → strijden voor eigen rechten
4.Jaren ‘80
- Ontstaan internationaal kinderrechtenverdrag = kinderen krijgen rechten toe.
- Staatshervorming = bevoegdheden worden verdeeld, federale overheid minder bevoegdheden
tegenover gemeenschappen en gewesten.
- Staatshervorming als kans voor hervorming jeugdbescherming:
o Uitgeleide aan de jeugdbescherming:
▪ Jeugdsanctierecht = klassiek strafrechtelijk rechtssysteem op maat van jongere.
▪ Herstelrecht = slachtoffer belangrijke positie, jonge dader herstelt schade aan
slachtoffer.
- Band tussen institutionele en fundamentele vraagstukken:
o Wie bevoegd voor jeugdrecht:
▪ Straffen → bevoegdheid federale overheid
▪ Helpen en bijstand personen → bevoegdheid gemeenschappen
- Staatshervorming:
o Belgische weg:
▪ Vlaamse weg:
• Vlaamse decreten integrale jeugdhulp 2013
• Kinderen in gevaar, pre-delinquenten → POS/VOS
▪ Belgische weg: jongeren die delicten plegen
• Federale wetten 1994, 2006
• MOF, ontzetting ouders en toezicht gezinsbijslag
2
, 5.6e staatshervorming
- Stuk van federale bevoegdheid naar gemeenschappen:
o Opgave maatregelen tegenover MOF: interventies, reacties, sancties tegenover
jeugddelicten
- Vlaamse jeugddelinquentiedecreet 2019 = regelt MOF en welke maatregelen en sancties
tegenover jongeren.
- Ontzetting ouders en toezicht gezinsbijslag → federale bevoegdheid
6.Conclusie: complexiteit jeugdrecht
- Historische continuïteit (vb. alleenzetelend rechter) → discontinuïteit (vb. ontstaan
kinderrechten)
- Bevoegdheid inzake jeugdbeschermingsrecht:
o Belgische bevoegdheidsverdeling
o Europees/internationale rechtsnormen en kinderrechten
- 2 doelgroepen: MOF → VOS + ouders
- 2 soorten interventies: vrijwillig → gedwongen
- Law in books → law in action: wat er gezegd wordt is niet altijd wat er gedaan wordt
- Modellenstrijd, moet je jongeren: beschermen? → straffen? → aanmoedigen tot herstel
2.Bevoegdheidsverdeling jeugdrecht in België
1.Communautarisering van de jeugdbescherming in 3 stappen
Stap 1: Oprichting gemeenschappen en gewesten 1980
1.Gemeenschapsbevoegdheden: “persoonsgebonden aangelegenheden”
1. Culturele aangelegenheden
2. Onderwijs
3. Persoonsgebonden aangelegenheden (vb. bijstand aan personen)
4. Het gebruik der talen
5. Samenwerking tussen gemeenschappen, internationale samenwerking in deze aangelegenheden,…
2.Gewestelijke bevoegdheden: “plaatsgebonden aangelegenheden”
1. Ruimtelijke ordening
2. Milieu en waterbeleid
3. Landinrichting en natuurbehoud
4. Huisvesting
5. Landbouw en zeevisserij
6. …
3.Federale bevoegdheden
1. Buitenlandse zaken
2. Landsverdediging (vb. leger)
3. Justitie
4. Politie
5. Financiën
6. …
Bijstand aan personen: gemeenschappen bevoegd jeugdbescherming met uitzondering aangelegenheden
onder burgerlijk recht, strafrecht of gerechtelijk recht
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yenthemaes2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen