Dit is een samenvatting van het vak Forensische psychiatrie van Prof. Dillen, dat ik heb gevolgd aan de Vrije Universiteit in Brussel.
Ik behaalde een 14/20.
Forensische psychiatrie
1.Inleiding
- Forensische psychiatrie = psychiatrie onderdeel geneeskunde, gerecht waarbinnen forensische
psychiaters werken.
- Forum Romanum = openbaar gebeuren, iedereen kan resultaat van forensisch psychiatrisch
onderzoek bekijken.
- “In een voor leken verstaanbare taal”: duidelijk vertellen voor doorsnee persoon
1.Forensische psychiatrie = geneeskunde en recht
- Forensische psychiatrie = psychiatrie onderdeel geneeskunde, gerecht waarbinnen forensische
psychiaters werken.
- Gerechtspsychiater = enkel strafrecht.
- Forensische psychiater = meerdere terreinen.
- Medisch:
o Door alliantie/samenwerking met patiënt, hulpvraag proberen op te lossen
- Juridisch:
o Oppositioneel: twee partijen streven iets anders na
o Deskundige moet beoordeling geven: goed/slecht voor partijen niet uw zaak
- Patiënten vragen geen onderzoek, gerechtelijk systeem vraagt
2.Rechtelijke organisatie
- Toerekeningsvatbaarheid en schade bepalen
- Veel rechtbanken met eigen regels, kunnen sterk verschillen van elkaar
- Politierechtbank (vb. te snel gereden) → correctionele rechtbank (= misdrijven +8d
gevangenisstraf) → correctionele kamers Hof van Beroep → Hof van Assisen: bestaat zolang
Assisenzaak lopende is, samengesteld door rechters Hof van Beroep op één zaak → Hof van
Cassatie
- Jeugdrechtbank: geldt tot -17j → Jeugdkamer Hof van Beroep
o Strafrechtelijk luik: MOF-dossiers, Burgerlijk luik: VOS-situaties
- Vredegerecht (= twee individuen die het niet eens zijn met elkaar, vb. huurproblemen) →
Burgerlijke rechtbank // Rechtbank van Koophandel (= alles inzake kopen, vb. bed) → Burgerlijke
kamers Hof van Beroep → Hof van Cassatie
- Arbeidsrechtbank (vb. arbeidsongevallen) → Arbeidshof → Hof van Cassatie
- Contracten zijn bindend tot het tegendeel bewezen wordt.
- Combinatie van rechtbanken (vb. botsing weg naar werk): bekijken de zaak los van elkaar want
regels zijn verschillend
- Raad van State = als je als persoon problemen hebt met de overheid.
- Grondwettelijk Hof = als je tussen verschillende overheidsinstanties problemen hebt.
1
,3.Medisch – juridisch
Medisch Juridisch
Ethisch uitgangspunt Individu moet steeds geholpen worden Wet klopt, voordeel/nadeel persoon
niet van belang
A priori houdingen Artsen moeten samenwerken Advocaten binnen rechtbank water en
(‘cultuur’) vuur, buiten niets meer van te merken
Asymmetrie van relatie Arts is heer en meester Rechter bepaald opdracht deskundige
Tegensprekelijk debat Verslag nietig verklaard als
tegensprekelijkheid is geschonden
Beroepsgeheim Hanteren beroepsgeheim Rechten bekomen door beroepsgeheim
te schenden
Normaliteit → stoornis Percentage kleven op stoornis Gestoord of niet gestoord
Causaliteit Minder ziekte/ongeval tot stand Minder behandeling, meer
gekomen, meer behandeling ziekte/ongeval tot stand gekomen
Behandelen Behandelen is hoofddoel Behandelen is vorm van controle
4.Ethisch uitgangspunt
- In medische en justitiële wereld: respect voor mensen belangrijk
o Medisch: respecteren gezondheid → zorgen voor …
o Juridisch: respecteren rechten personen → autonomie
- Basis paradigma:
o Juridische wereld: conflict tussen partijen
o Medische wereld: alliantie (=samenwerking arts en patiënt)
5.Forensische psychiatrie
- Raakveld van 3 werelden:
o Medisch
o Juridisch
o Persoon van deskundige: vaak geconfronteerd met feiten die morele waarden raken
6.Overtredingen van maatschappelijke regels
- Onderscheid morele en conventionele overtredingen:
o Morele overtredingen = eigen aan mens-zijn. (vb. moord plegen)
▪ Alle landen hetzelfde
o Conventionele overtredingen = gecreëerd maatschappij te ordenen. (vb. verboden door
rood licht te rijden)
▪ Kunnen verschillen van land tot land
7.Forensische psychiatrie
- In enge zin: psychiatrisch strafrechtelijk deskundigenonderzoek
- In ruime zin: behandelingen en deskundigenonderzoek alle mogelijke stelsels rechtssysteem
2.Behandeling in forensische psychiatrie
- Forensische behandelunits uitgebreid:
o Zwaar gesloten terbeschikkingstelling TBS-klinieken
o Forensisch psychiatrische ziekenhuizen
o Forensisch psychiatrische afdelingen
o Forensisch psychiatrische poliklinieken
2
, 1.Juridische stelsels factor behandeling
1. Probatie = straf deels niet in gevangenis, mits naleven voorwaarden.
2. Vrijheid onder voorwaarden VOV = voorhechtenis stopgezet, mits 3m voorwaarden naleven.
3. Voorwaardelijke invrijheidsstelling VI = voorwaardelijk vrij voor einde uitgezeten straf.
4. Vrij op proef VOP = geïnterneerden buiten gevangenis behandeld.
5. MOF-ers of VOS-ers
6. Gedwongen opname
7. Seksueel delinquenten: geen probatiemaatregel zonder psychiatrisch onderzoek
2.Werkdomeinen binnen forensische psychiatrie
- Behandelingen binnen/buiten gevangenismuren
- High security instellingen → Forensisch Psychiatrisch Centrum
- Medium security instellingen → Forensisch Psychiatrische eenheden/afdelingen
- Low security instellingen → ambulante begeleidingscentra/gewone psychiatrische opname
3.In Nederland
- Afdelingen binnen gevangenis:
o Forensische Observatie- en Behandelings Afdeling FOBA = afdeling psychiatrische
diagnose onduidelijk, inschatting hoog gevaar.
o Intensieve Behandelafdeling IBA = na FOBA hierheen, wanneer zij nog niet klaar zijn voor
gewone gevangenis.
o Bijzondere Zorgafdeling BZA = gedetineerden met psychiatrische begeleiding.
- Instellingen verplichte behandeling:
o Terbeschikkingstelling TBS-kliniek = kliniek voor mensen die gestoord verklaard zijn door
justitie.
o Forensische Psychiatrische Kliniek FPK = psychiatrisch ziekenhuis voor justitieel cliënteel.
o Forensisch Psychiatrische Afdeling FPA = afdeling binnen psychiatrisch ziekenhuis voor
justitieel cliënteel.
o Forensisch Psychiatrische Polikliniek FPP = poliklinische behandeling voor justitieel
cliënteel.
3.Deskundigenonderzoek in forensische psychiatrie
1.Verschillende stelsels
- Strafrecht: gerechtspsychiater onderzoekt: daders, slachtoffers, nabestaanden,…
- Jeugdrechtbank: jongeren die feiten gepleegd hebben
o Uithandengeving = iemand +16j die zware feiten heeft gepleegd, behandelen als een
volwassenen.
- Arbeidsrechtbank: alles met arbeidsongevallen
- Burgerlijke rechtbank
- Politierechtbank: ten gevolge van verkeersongevallen
- Ziektewetgeving (vb. mutualiteit)
▪ 66% verdienvermogen = bepalen hoeveel % iemand in staat is om te verdienen
omwille van ziekte.
▪ Werkonbekaam: vroeger mutualiteit, nu RIZIV (= beoordelen geschiktheid) opvolgt
→ in beroep naar Arbeidsrechtbank
- Fonds van Beroepsziekten FBZ = instelling bekijkt of ziekte is opgelopen door beroep uit te
oefenen. (vb. schilderziekte: geuren van verven) → vergoed door overheid
- Medex = instelling die ongeschiktheid ambtenaren na gaat.
o Arbeidsongevallen militairen en politie GGD, Expertisecentrum luchtvaartgeneeskunde
ECLG
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yenthemaes2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
