Dit is een volledige samenvatting van het opleidingsonderdeel Personenbelasting gedoceerd in het tweede semester van het eerste bachelorjaar Rechtspraktijk aan HoGent. De samenvatting voorziet alle oefeningen gemaakt in de les alsook de theorie. Ik slaagde in eerste zit met 14/20!
SAMENVATTING
PERSONENBELASTINGEN
2020 - 2021
G. Heirewegh
Alle auteursrechten van dit document gaan uit naar de lector G. Heirewegh.
,Personenbelastingen
PERSONENBELASTINGEN -
SAMENVATTING 2020-2021
ALGEMENE RICHTLIJNEN
HET OPLEIDINGSONDERDEEL “PERSONENBELASTING”
- Inhoud:
o Algemene beginselen van het belastingrecht à in de Grondwet.
o Personenbelasting
- Doelstellingen:
o Situering van de personenbelastingen in het fiscaal recht.
o Grondige bespreking van de personenbelasting
§ 4 grondvragen:
1. BP: Belastingplichtige = op wie is het van toepassing?
2. BG: Belastbare grondslag = basis waarop we gaan taxeren
3. BB: Belastingberekening (vrij complex)
4. BT: Belastbaar tijdperk
o 1 januari – 31 december
CURSUSMATERIAAL VOOR HET OPLEIDINGONDERDEEL
- Handboek: praktisch belastingrecht 2020-2021 (De Boeck)
- PowerPoint presentatie
- Wetboek WIB92 (Wetboek der Inkomstbelasting 1993)
o Dit kan je via je codex of via het internet consulteren (fisconetplus).
o https://eservices.minfin.fgov.be/myminfin-web/pages/fisconet#!/
- Hoorcolleges (Teams)
EXAMEN EN BEOORDELING VAN HET OPLEIDINGSONDERDEEL
- Schriftelijk examen
- Theoretische vraagstelling
- Praktische vragen
1
,Personenbelastingen
DEEL 1 – BASISBEGINSELEN FISCAAL RECHT
1. BEGRIP EN KENMERKEN VAN DE BELASTING
DE BELASTING
= Een bijdrage die volgens bepaalde rechtsregels door een overheid wordt opgelegd met als
doel het verzamelen van financiële middelen die nodig zijn om uitgaven te doen in het
algemeen belang en voor zover die bijdrage bij wet (decreet, besluit…) als belasting wordt
erkend.
- Deze belasting wordt verhaald op de inkomsten van natuurlijke personen.
- Het kan gezien worden als een persoonlijke bijdrage aan de overheid.
- Het is ook georganiseerd volgens bepaalde rechtsregels door de overheid.
- Het algemeen belang staat tegenover een geïndividualiseerd belang.
Wij leveren als Belgen de derde meeste van de Europese Unie en ook een van de hoogste
wereldwijd.
We zien namelijk dat 55,4% van ons inkomen gaan naar de belastingen. België is dus naar
onze bijdragen een heel duur land.
2
,Personenbelastingen
HOOFDKENMERKEN VAN “EEN BELASTING”
- Het financieel doel
o = Het dekken en financieren van overheidsuitgaven.
§ Betreft diensten van openbaar nut (inrichten van onderwijs, voorzien
van gezondheidszorg, defensie, buitenlandse betrekkingen…)
o Beoogt geen ‘individueel’ toewijsbare tegenprestatie.
§ Anders zouden we het gaan over een retributie.
§ Hier (retributie) is het doel niet algemeen belang maar een individuele
tegenprestatie die dan vergoed wordt.
- Het dwingend karakter: afdwingbaar via administratieve ofwel strafrechtelijke
sancties.
o Europees Hof voor de Rechten van de Mens hanteert principe ‘non bis in
idem’.
§ = Men kan geen tweede keer veroordeling krijgen voor eenzelfde
inbreuk!
o Wet 20 september 2012 bevestigt het non bis in idem principe in het ‘una via’-
principe.
§ = Een weg. Als de overheid een inbreuk vaststelt kan zij deze
beboeten. Maar dan moet ofwel een administratief OF strafrechtelijk
pad bewandeld worden!
Belasting Retributie
Algemeen belang Individuele tegenprestatie die dan vergoed
wordt.
3
,Personenbelastingen
OVERHEIDSINKOMSTEN DIE BELASTINGEN ZIJN:
De overheid heeft meerdere inkomsten naast de gewone belasting (3). Zie hieronder.
Maar weet dat de belastingen 95% van de overheidsinkomsten zijn.
I. RETRIBUTIES (= VERHAALBELASTING)
- Betreft vergoeding voor een geïndividualiseerde dienstverlening van de overheid.
De overheid verstrekt dus een dienst en jij kan kiezen of je deze zal gebruiken of niet.
Als je deze gebruikt zal je er ook voor moeten betalen.
o Bv. Parkeerretributie, tolgelden voor gebruik van bruggen…
§ Als je je wagen ergens wil plaatsen moet je soms daarvoor betalen.
Maar als je er niet voor kiest om je wagen daar te plaatsen dan moet
je geen retributie betalen.
§ Als je kiest om niet via de tolweg te gebruiken dan moet je ook niet de
retributie betalen.
- Soms is verschil met een belasting moeilijk te maken. Bv. “Urbanisatiebelasting”
wordt forfaitair aangerekend en is niet gebonden aan specifieke werken.
o Deze neigen namelijk al meer naar een algemener nut.
- Er wordt vaak gekozen voor retributies omdat ze makkelijker invoegbaar zijn in
vergelijking met een belasting. Maar ze worden wel getoetst!
- ‘Toetsing’ van deze administratieve maatregel mogelijk door Raad van State.
o Deze retributies kunnen getoetst worden door de RvS.
o Als iemand zich oneerlijk behandeld zou voelen dan kan men de retributie
disproportioneel aankaarten bij de Rvs.
o Daarna kan de RvS deze retributie vernietigen.
4
,Personenbelastingen
OVERHEIDSINKOMSTEN DIE GEEN BELASTINGEN ZIJN
II. PARAFISCALE BIJDRAGEN (= DE SOCIALE ZEKERHEID)
- Sociale zekerheid = Dit heeft een oorsprong van voor de Wereldoorlog. Toen moest
men gaan werken en om te verzekeren dat men nog geld had als je op pensioen ging
vraagde men aan iedere werknemer om naast de belastingen ook een stuk bijdrage
te betalen zodanig dat ze zich verzekerden (sociale verzekeringspremie).
Van dit loon vraagt men een stukje zodanig als de persoon ziek wordt of op pensioen
gaat. Dat de solidaire kas de persoon kan vergoeden met een vervangingsinkomen.
- Bijdragen zijn enkel bestemd voor RSZ (= afscheiden rechtspersoonlijkheid van de
Staat) en niet voor Rijksmiddelenbegroting à budget 75 miljard.
- Hebben tot doel het vervangen of aanvullen van arbeidsinkomsten
o Bv. ziekte-uitkering, pensioen…
Men ziet dat 3/4 van de inkomsten voortkomen uit bijdragen. Dit toont dat de bijdrage in
België niet volstaat om de uitgaven te dekken. Als dit wel het geval zou zijn dan zouden de
bijdragen 100% zijn.
- Dus de bijdragen zijn ontoereikend, onvoldoende.
De pensioenen nemen de grootste uitgaven in beslag en kunnen in de toekomst ook voor
problemen zorgen als deze uitgave steeds groter en groter wordt.
5
,Personenbelastingen
III. ANDERE
1. Inkomsten die voortkomen uit de cessie en de concessie van openbare
domeingoederen.
o Cessie = overdracht
o Concessie = uitbating
o Bv. Je mag als ondernemer iets uitbaten van de overheid (die nog steeds
eigendom is van de overheid). Voor dit uitbatingsrecht zal de overheid een
vergoeding rekenen. En de opbrengst die voortkomt uit de concessie zal ook
een inkomst zijn.
2. Inkomsten voortkomend uit het verstrekken van specifieke diensten (bv. (openbaar)
vervoer).
o Bv. Een ticketje voor de bus. Je ziet ook dat dit jaar na jaar duurder wordt.
3. Boetes en strafrechtelijke verbeurdverklaringen.
o Deze groep wordt steeds een groter deel van de inkomsten.
o Zie derde puntje op de grafiek hieronder (‘boeten van veroordelingen’).
6
,Personenbelastingen
2. FUNCTIES VAN DE BELASTING
DIVERSE FUNCTIES VAN DE BELASTING ZIJN:
I. DE FINANCIËLE FUNCTIE VAN DE BELASTING
- Betreft de hoofdfunctie van de belastingen (= ong. 97% van de overheidsinkomsten)
o ! Let op de sociale bijdragen staan hier los van.
- Wordt gerealiseerd door geldelijke bijdragen en geregeld via de techniek van
voorschotten (zie volgende pagina).
o Eventueel verrekenbaarheid en terugbetaalbaarheid.
TECHNIEK VAN VOORSCHOTTEN
Er wordt steeds een belasting berekend op een kalenderjaar (2020 hier). Maar de berekening
ervan moet gemaakt worden in 2021. Dit omdat 2020 eerst moet voorbij zijn.
Als men de fiscale aangifte moet indienen dan wordt dit meestal gedaan in juni 2021.
- Dit is problematisch moest men dit voor de volledige personenbelastingen zo zou
moeten doen. Want dit wil zeggen dat men in 2021 alle info opzoekt en dat men maar
betaalt na juni 2021.
- Dit heeft een risico voor de overheid. Want al het geld dat werd verdiend in 2020 al is
uitgegeven. Waardoor men eventueel niet meer de belastingen kan betalen in 2021.
Ook moet de overheid al uitgaven doen.
Aanslagjaar = Het tijdperk, beginnende op 1 januari en eindigend op 31 december, waarvoor
de belasting wordt gevestigd op de inkomsten welke de belastingplichtige gedurende het
belastbaar tijdperk behaalde of verkreeg. Jaar dat volgt op het inkomstenjaar.
Hierdoor gaat men de belastingen ontvangen aan de hand van de techniek van de
voorschotten via voorheffingen en voorafbetalingen.
- Bv. Bedrijfsvoorheffingen, roerende voorheffingen…
Dus wanneer het inkomen wordt uitbetaalt (bv. lonen voor werknemers =
bedrijfsvoorheffingen) moet men al meteen een voorheffing betalen.
In 2021 gaat men dan de volledige personenbelastingen berekenen. Maar dit is niet meer
integraal verschuldigd. Dit omdat men al in 2020 voorheffingen en voorafbetalingen hebben
betaald. Dan moet je ofwel in 2021 nog iets bijbetalen of moet men nog iets terugkrijgen.
Als je iets hebt te veel gegeven is dit eigenlijk nadelig voor jou. Want je hebt een jaar niet het
geld kunnen beleggen of gebruiken.
Maar als je iets moet extra betalen is dit wel interessant. Want in 2020 was je voorschot te
beperkt en je hebt eigenlijk dan een jaar met het geld van de overheid kunnen werken zonder
vergoeding. En pas na 1 jaar is de overheid het tekort moeten betalen.
2020 2021
8
, Personenbelastingen
II. DE ECONOMISCHE FUNCTIE VAN DE BELASTING LAAT HAAR INVLOED GELDEN:
- Op de prijsvorming
o Bv. Brandstof, sigaretten (zie hieronder), verzekeringsdiensten (verzekering
rechtsbijstand)…
§ Verzekering rechtsbijstand = Mogelijkheid waar belastingplichtigen
kiezen voor verzekering rechtsbijstand. Wanneer zij de premie betalen
kan men een belastingvermindering krijgen. Maar uiteindelijk had dit
geen positieve uitkomst.
- Op het spaarwezen
o = De manier waarop wij sparen, het geld beleggen is afhankelijk van het
fiscaal stelsel die van toepassing is.
o Bv. Vrijstelling van interesten op spaardeposito’s en dividenden, verhoging
roerende voorheffing, belastingvoordelen voor pensioensparen…
§ Spaardeposito’s = Worden nooit belast, behalve als de rente meer dan
1800 euro opbracht per jaar.
§ Dividenden = Worden volledig vrijgesteld van belastingen.
§ Deze twee zaken werden ingevoerd om ervoor te zorgen dat de
mensen hun geld van hun spaarboekje zouden investeren in plaats van
het daar te stockeren.
§ Roerende voorheffing = Dit is een voorschot die wordt gevraagd op
roerende inkomsten. Dit voorschot kan eigenlijk jouw eindbelasting
zijn. Dit wil zeggen dat men dit niet meer moet aangeven in de
personenbelastingen. (zie infra)
§ Pensioensparen:
• Herverdelingsstelsel = De huidige werkende bevolking betaalt
voor het pensioen voor degene die nu op pensioen zijn.
• Het pensioensparen is opgebouwd via de populatie (zie
volgende pagina – actieve bevolking)
• Het is ook heel interessant omdat je hiermee de
personenbelasting mee wegwerkt.
9
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentrechtspraktijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
