Algemeen
1. Inleiding: wat is medische psychologie?
Psychologie = de wetenschap die het gedrag van de mens bestudeert
Psychologie vs. Psychiatrie
o Humane wetenschappen vs. Medische wetenschappen (medicatie)
o Mind vs. Brain
Mentale processen, denken en voelen vs. Hersenfuncties,
neurologische processen
o Normaliteit en ziekte vs. Ziekte
Wat is medische psychologie?
o Onderzoek en behandeling van psychologische klachten/problemen ten
gevolge van ziekten/lichamelijke aandoeningen
o Verandering verlies (vb. van gewoontes, zelfstandigheid…)
o Angsten
o Vb. chronische ziekten (MS, diabetes…), levensbedreigende ziekten,
coronapatiënten…
Aspecten
o Invloed van ziekte op mentale processen en omgekeerd
o Invloed van aangeleerd gedrag op ziekte en omgekeerd
o Invloed patiënten en hun persoonlijkheid op ziekte en herstel
o Hoe patiënten motiveren voor hun therapie?
o De rol van stress? Hoe hiermee omgaan als hulpverlener?
o Belang van sociale processen als hulpverlener
Cognitieve psychologie
1. Inleiding
Cognitieve psychologie bestudeert hoe men ‘de wereld’ (en alle prikkels) waarneemt en
verwerkt. De wijze waarop men deze informatie verwerkt en interpreteert kan
zorgen voor psychologische klachten/problemen.
1
,Mensen nemen verschillende dingen waar en interpreteren ook dingen anders.
2. Belangrijke termen en concepten
Cognities: alle mentale processen en activiteiten, het ‘denken’
o Bewust en onbewust denken
o Bewust = talig, tegen zichzelf spreken
Informatieverwerking: waarnemen, verwerken en opslaan
o Heeft invloed op emoties, gedrag en fysiologische processen en omgekeerd
Schema’s: netwerken waarin kennis is opgeslagen/het geheel van kennis over een
bepaald onderwerp
o Vb. wanneer iemand ‘hond’ zegt, gaat men automatisch aan verschillende
dingen (kennis, herinneringen, ervaringen…) denken die hiermee te maken
hebben (vb. zoogdier, blaffen, eng/mooi, eigen hond, bepaald ras…)
o Talig, beelden, handelingen, lichamelijke sensaties…
o Ook eigen schema (= schema over zichzelf/eigenbeeld) en schema over
anderen
o Bepalen wat men waarneemt en hoe deze waargenomen informatie zal
geïnterpreteerd worden.
o Onderdeel van G-ketting:
Gewaarwording zorgt automatisch voor gedachten op basis van de
schema’s. Die gedachten gaan een invloed hebben op gevoelens en
emoties, die gaan steeds heviger worden en het gedrag gaat
aangepast worden naar deze gevoelens.
Vb. Iemand zit in de aula en voelt zich misselijk. Die gaat hierover
beginnen denken. De persoon gaat denken aan de slechte ervaring dat
deze door misselijkheid al eens heeft meegemaakt, begint te kijken of
hij/zij de aula wel snel zal kunnen verlaten... Hierdoor gaat de persoon
ongerust/bezorgd/angstig worden en uiteindelijk zal dit resulteren in
naar de wc vluchten als gedrag.
Bewust gepland gedrag (vb. plannen voor de examens) vs. Onbewust
automatisch gedrag (vb. wegvluchten naar de wc)
Conclusie: cognitieve psychologie:
Niet de situatie op zich bepaalt wat we voelen, maar de wijze waarop we deze
interpreteren.
Fouten in infoverwerkingsprocessen psychische stoornissen
o G-ketting breidt uit met ‘Gevolg’
2
, o Therapie = cognitieve therapie (Beck): slechte gedachten opsporen en
geloofwaardigheid nagaan + reëler leren beoordelen niet gewoon positief
leren denken, maar realistisch
Cognitieve benaderingen
o ‘Locus of control’-theorie van Rotter (1966): beschrijft individuele verschillen
in (schema mbt) waargenomen controleerbaarheid over gebeurtenissen
Interne locus of control: denken dat eigen gedrag de oorzaak is van
bepaalde gebeurtenissen
Externe locus of control: oorzaak toeschrijven aan toeval, geluk of
anderen
o Cognitieve benadering van depressie: theorie van Beck et al.
Een reeks negatieve gedachten depressogene schema’s
cognitieve fouten bij informatieverwerking:
r Gedachten lezen
r Toekomst voorspellen
r Rampdenken
r Etiketten plakken
r Het positieve onderwaarderen
r Negatief filteren
r Veralgemenen
r Zwart-wit denken
r Onredelijke regels hanteren
r Alles op zichzelf betrekken
r Anderen de schuld geven
r Oneerlijke vergelijkingen maken
r Terugblikken
r Zekerheid eisen
Theorie van Beck zegt: negatieve zingevingen en doorgemaakte
ervaringen aangeleerde (negatieve) denkpatronen activeren
negatieve schema’s depressieve gevoelens
Cognitieve psychologie medische psychologie
o G-ketting bevat belangrijke informatie
Persoonlijkheidspsychologie
1. Inleiding
Persoonlijkheidspsychologie = onderzoek naar verschillen tussen mensen; exploreren
waarom men zich anders gedraagt in bepaalde situaties
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aertslara020. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.