Criminologie
1.Inleiding
1.Criminologische wetenschappen
Criminologie = wetenschap die criminaliteit vanuit verschillende invalshoeken benadert.
Jeugddelinquentierecht = -18jarige die delicten plegen.
Geen Misdrijf Omschreven Feit, maar jeugddelict
2.Intersectioneel denken
Intersectioneel denken/intersectionaliteit/kruispuntdenken = de samenloop van discriminatiegronden en
de dynamiek die daaruit voortvloeit zichtbaar maken.
1.De Grondleggers
- Onzichtbare aspecten (vb. gender, leeftijd,…) hebben gelijktijdig en in wisselwerking een invloed op
ieders positie in de samenleving.
- 14 betekenisgevers/assen van identiteitsvorming die invloed hebben op maatschappelijke
positie/identiteitsvorming:
o Geslacht, seksuele oriëntatie, huidskleur, etniciteit, nationaliteit, klasse, cultuur, religie,
gezondheidssituatie, leeftijd, verblijfsstatuut, bezit, Noord-Zuid/Oost-West,
maatschappelijke ontwikkeling
Sturen onze positie in de samenleving, maar ook gedrag en denken (vb. mannen en
vrouwen anders behandelen)
- Gender, sociale klasse, etniciteit, leeftijd hebben invloed op criminaliseringsproces
2.Link met criminologie
- Strafrechtsysteem: machthebbende vaak geen oog voor minderheidsgroepen
- Vraag steeds af hoe (vb. gender, gezondheid, leeftijd…) een invloed hebben op het criminogene
proces. (vb. ‘Hoe gender invloed op slachtofferschap’)
1
,2.Criminaliseringsproces
Criminaliteit = plegen van strafbare feiten.
Crimineel gedrag = menselijk gedrag dat door de samenleving als schadelijk wordt ervaren en in het
strafrecht is opgenomen.
- Menselijk gedrag:
o Maatschappelijk aanvaardbaar gedrag
o Maatschappelijk niet aanvaardbaar gedrag/normoverschrijdend gedrag/deviant gedrag
▪ Strafrechtelijk vervolgbaar gedrag/delinquent gedrag
• Delinquenten/criminelen = mensen die strafrechtelijk vervolgbaar gedrag
stellen.
▪ Niet strafrechtelijk vervolgbaar gedrag/deviant/asociaal/grensoverschrijdend/
normoverschrijdend gedrag
Criminaliseringsproces = ‘crimineel gedrag’ hangt af van de gevolgen van het gedrag voor zowel de
slachtoffers als de samenleving, de opvattingen van machthebbers, de publieke opinie en de context waar
het plaatsvond.
Jeugdcriminaliteit = criminaliteit die wordt gepleegd door jongeren.
1.Wat is criminalisering?
Criminalisering = proces waar bepaald wordt of het gedrag maatschappelijk onaanvaardbaar is en
strafrechtelijk moet vervolgd worden.
1.Vraag: wie bepaalt de norm?
- Vroeger: verplicht legitimeringsbasis = strafwetgeving moest voldoen aan waarden/normen die
werden gedragen.
- Maakbaarheid van criminaliteit = interactie tussen daders, slachtoffers, staat, publieke opinie en
(indirect criminologische wetenschap).
2.Criminalisering normatief
- Criminalisering heeft normerende functie
- Volgens denkers spelen ongelijkheden/conflicten door in justitieel systeem (Vb. Nelson Mandela,
gecriminaliseerd voor strijd tegen apartheidsregime)
3.Verloop criminaliseringsproces
- Criminaliseringsproces verschilt van staat tot staat/tijd tot tijd
- Elke samenleving bepaalt zelf wat onaanvaardbaar/grensoverschrijdend is
- Grensoverschrijdend gedrag = normen/waarden overtreden.
o Normen: geconcretiseerde gedragsregels voortvloeien uit waardestelsel
- Waardestelsel = opvattingen goed/fout in ogen van heersende klasse.
- Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens UVRM brengt fundamentele/traditionele
waarden onder woorden en onder aandacht in alle landen.
o Ondertussen alle landen ondertekend
2
, 4.Principes overheid in criminaliseringproces
- Wederkerigheidsprincipe = alle gedragingen min mogelijk schade toebrengen aan anderen.
o Te veel schade → gedrag strafbaar gesteld
o Gebaseerd op:
▪ Gelijkwaardigheid (vb. ‘Doe de ander niet aan, wat jij zelf niet wilt dat jou
overkomt’)
▪ Utilitarisme = streven naar maximale nut voor iedereen. (vb. verminderen taksen
op benzine)
o Andere belangen: Neoliberale levensvisie: individuele vrijheid → gelijkwaardigheid
veroorzaakt discussie (vb. roken op café)
5.Niet akkoord met de wetten
- Men kan zich verzetten tegen wetten:
o Deelnemen aan debat en ijveren voor wetswijzigingen
o Demonstraties en acties
o Niet aan de wet houden
6.Gedrag universeel verworpen
- In vele landen wordt hetzelfde gedacht over de relatieve ernst van delictsoorten (vb. stelen van
auto’s)
3.Criminaliteit in cijfers
1.Criminalistiek
Criminalistiek = meten van de criminaliteit.
- Vele misdrijven worden niet: opgemerkt, aangegeven, geregistreerd
- Enkel doen aan criminologisch onderzoek als men zicht heeft op totale problematiek
1.Meten van criminaliteit
- Officiële criminaliteitsstatistieken: politionele- + gerechtelijke statistieken = geregistreerde
criminaliteit
- Zelfrapportagetechnieken: slachtofferenquêtes + zelfrapportages door plegers van delicten = niet-
geregistreerde criminaliteit
2.Kanttekeningen bij de politionele statistieken
- Bereidheid tot aangifte verschilt van soort misdrijf (vb. diefstal → verkrachting)
- Personeels- en middelentekort → selectief opsporingsbeleid
- Kans op registratiefouten
- Regels worden uitgebreid → sommige zaken over het hoofd gezien
3.Kanttekeningen bij gerechtelijke statistieken
- Sommige misdrijven komen niet tot bij de rechtbank
- Transactie = dader betaalt som geld voor vrijstelling.
- Officier van Justitie kan seponeren
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yenthemaes2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.