Strafrecht
Deel 1: Basisprincipes van het strafrecht
1.Definitie van het strafrecht
Strafrecht = geheel van regels, opgesteld heersende gemeenschap, waarbij gedragingen van personen
strafbaar/gesanctioneerd worden.
- Strafrecht wijzigbaar =evolueert doorheen de tijd. (vb. Het kraken van een pand)
2.Belangrijke beginselen
- Proportionaliteitsbeginsel/evenredigheidsbeginsel = straffen in verhouding met misdrijven.
- Legaliteitsbeginsel = geen misdrijf zonder wet en geen straf zonder wet.
- Subsidiariteitsbeginsel = minst zware straf gebruiken.
- Personaliteitsbeginsel = enkel persoon straffen, niet familie.
o Detentieschade = schade die detentie teweegbrengt voor naasten.
(vb. kinderbezoek: speciale plaats voor schade te beperken)
3.Toepassing Strafwet in tijd en ruimte
- Strafwet geen terugwerkende kracht, tenzij mildere straf
o Strafwet geldt alleen voor toekomst, niet voor verleden
- Belgische strafwet toepassing iedereen op Belgisch grondgebied
‘Lex locus delicti’ = wet van de plaats van het misdrijf.
4.Wettelijke indeling misdrijven
Soorten straffen Soorten misdrijven Sancties
Criminele straf Misdaad = poging is altijd Gevangenisstraf +5j
→BR: Hof Van Assisen strafbaar. (vb. moord) Geldboete -€26 (x8)
Correctionele straf Wanbedrijf = poging is strafbaar Gevangenisstraf 8 dagen – 5j
→BR: Correctionele rechtbank indien in StrafWetboek staat. Werkstraf 46u – 300u
(vb. diefstal) Geldboete -€26 (x8)
Politiestraf Overtreding = poging niet Gevangenisstraf 1 – 7 dagen
→BR: Politierechtbank strafbaar. Werkstraf 20u – 45u
Geldboete tot €25 (x8)
- Belang wettelijke indeling:
o Bevoegde rechtbank BR
o Verjaring van de strafvordering = in verloop van tijd feit niet meer strafbaar.
▪ Belang andere strafrechtelijke aspecten (poging misdaad strafbaar, poging
wanbedrijf niet strafbaar, werkstraffen overtredingen/wanbedrijven)
- Openbaar Ministerie:
o Is feit strafbaar?
o Welke straf is voorzien?
o Bepaling van misdrijf en rechtbank
- Opmerking:
o Correctionalisering = misdaad behandelen als wanbedrijf.
o Contraventionalisering = wanbedrijf behandelen als een overtreding.
o Uitdrukkelijke toekenning van bevoegdheden aan politierechtbank
1
, - Potpourri II wet = alle misdaden behandelen als correctionalisering. (vb. De kasteelmoord)
o Potpourri II vernietigd door arrest Grondwettelijk Hof → Assisen in ere hersteld.
5.Opsporingsonderzoek: openbaar ministerie
Opsporingsonderzoek = geheel van handelingen; die misdrijven, daders en de bewijzen
opsporen/verzamelen.
- Openbaar ministerie: alle handelingen die niet door wet aan onderzoeksrechter zijn toegewezen
(vb. huiszoeking onder dwang)
- Vrijheidsberoving → 48 u → Onderzoeksrechter → 5d → Raadkamer → 24 u beroep → K.I. (Vb. OR
kan iemand thuis zetten met elektronische enkelband)
- Mini-instructie/mini-onderzoek = onderzoeksrechter verricht zelfstandig 1 onderzoekshandeling,
maar daarna zaak terug naar openbaar ministerie. (vb. openen van brief)
- 2 beslissingen die openbaar ministerie kan nemen:
o Seponering/vervolging = zaak wordt geklasseerd, niet voor rechter gebracht.
o Onderzoeksrechter betrekken of niet
6.Salduz
1. Recht op vertrouwelijk overleg met advocaat voor verdachte
2. Schriftelijke verklaring met rechten (vb. zwijgrecht)
3. Bijstand van advocaat tijdens verhoor/toezicht, geen verdediging
7.Gerechtelijk onderzoek: onderzoeksrechter
- Zware misdrijven en bepaalde onderzoeksdaden
- Leidt gerechtelijk onderzoek
- Verzamelen van gegevens:
o Bewijzen à charge = bewijzen tegen de verdachte.
o Bewijzen à décharge = bewijzen voor de verdachte.
- Daden van gerechtelijk onderzoek
Rol onderzoeksgerechten in kader van gerechtelijk onderzoek
- Raadkamer en Kamer van Inbeschuldigingstelling kunnen geen straf opleggen
- Gerechtelijk onderzoek uitgevoerd door onderzoeksrechter
- Maar! Rol van onderzoeksgerechten:
o Tijdens onderzoek: toezien op werkzaamheden onderzoeksrechter
o Einde onderzoek: beslissen de gevolgen van gerechtelijk onderzoek op basis van resultaat
van onderzoeksrechter en eindvordering van Procureur
2
, 8.Waarmee houdt strafrechter rekening?
Misdrijf = een waarneembare gedraging/verzuim, van een persoon, door strafwet omschreven en sanctie is
gesteld.
- 3 verschillende elementen:
o Materieel bestanddeel = een handeling die iemand verricht of juist niet. (vb. geen hulp
bieden aan persoon in nood)
o Moreel bestanddeel = het weten en willen plegen van een misdrijf.
o Wederrechtelijk karakter = het strafbare karakter van het feit.
3 elementen moeten verenigd zijn
- Rechter houdt rekening met:
o Rechtvaardigingsgronden = strafbare karakter laten verdwijnen. (vb. wettige verdediging)
o Schulduitsluitingsgronden = de schuld bij de dader wegnemen. (vb. geestesziek)
o Verzachtende omstandigheden = verzachting van de straf.
o Verzwarende omstandigheden = verzwaring van de straf.
Invloed op misdrijf zelf of gevolgen van misdrijf
9.Welke straf kan rechter uitspreken?
- Verschillende straffen (vb. werkstraf, geldboete, vrijheidsstaf,…)
10.Algemene strafuitvoeringsmodaliteiten
Externe rechtspositie (= modaliteiten waardoor gedetineerde uit gevangenis kan gaan) van gedetineerde.
(vb. uitgaansvergunning, penitentiair verlof, onderbreking strafuitvoering, beperkte detentie, elektronisch
toezicht, voorwaardelijke invrijheidsstelling)
11.Beroepsgeheim
- Straffen van schending beroepsgeheim → sterk verstrengd
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yenthemaes2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
