Introductie: informatie en de informatiemaatschappij
Westerse samenleving = informatiemaatschappij of kenniseconomie
“Kennis is macht”
o Informatie is belangrijke productiefactor
o Primair goed
Mensen worden dagelijks overspoeld met informatie
Autonoom, snel en efficiënt goede selectie van informatie te kunnen maken
1.1 Wat is informatie?
Informatie = min of meer gestructureerde kennis die ergens beschikbaar is of kan worden
gemaakt
Definitie?
o Uiteenlopende antwoorden
o Bv: Informaticus verwijst naar kloksnelheid van een computer, politicus naar
resultaten van het beleid, econoom naar beurskoersen…
o Floridi: “Of our mundane and technical concepts, information is currently one of the
most important, most widely used and least understood”
Brede definite
o Van Losee
o News or facts about something (verwijzing naar ‘Cookie Monster’)
o Het gaat 1) over 2) ‘iets’, en het biedt 3) nieuwe en 4) correcte gegevens.
Essentieel dat we informatie kunnen begrijpen, betekenisvol is
Voor anderen pas betekenisvol: als ze het kunnen gebruiken
Health & Bryant: Individuen gebruiken en wisselen informatie uit met het oog op reduceren
van onzekerheid over de werkelijkheid en het bereiken van sociale competentie
o Vooropgestelde doelen bereiken
o Voorbeeld: Basketbalspeler wil bal door de ring gooien => Gebruikt informatie uit
eerdere pogingen
o Vertaald naar sociaalwetenschappelijk onderzoek: Wetenschappers zullen informatie
verzamelen en gebruiken over het onderwerp van hun onderzoek
1.2 De informatiemaatschappij
Enkele decennia geleden: informatie uitsluitend in gespecialiseerde bibliotheken
Alle informatie over heel wat wetenschappelijke onderwerpen ter beschikking
o Zeer uitgekiende classificatiesystemen
Bv: Universele Decimale Classificatie (UDC)
o Ontwikkeld door Paul Otlet en Henri Lafontaine
o Classificatiesysteem waarvan een object kon worden gerangschikt en teruggevonden
1
,Voorbeeld Classificatie UDC
Code Omschrijving
3 Sciences sociales – la table principale
33 Economie politique
335 Socialisme
335.52 Socialisme réformiste
(493) Belgique- division commune de lieu
(493.5) Hainaut – division commune de lieu
(=393.2) Flamands – division commune de peoples
“1885-1960” -Division commune de temps
Vandaag: Opkomst van de massamedia en informatie- en communicatietechnologie (ICT)
Toegenomen afhankelijkheid van informatie: elk individu wordt dagdagelijks geconfronteerd
met een informatiestroom
‘Informatiemaatschappij’
o Méér informatie
o Het maatschappelijk leven wijzigt
Webster: Meeste auteurs beschrijven de informatiemaatschappij vanuit 5 dimensies
1. Technologische dimensie: Opkomst en doorbraak van technologische innovaties
(informatica, audiovisuele media)
2. Economische dimensie: Informatie steeds belangrijker voor economische
vooruitgang (‘Kenniseconomie’)
3. Tewerkstellingsdimensie: Dominantie van ‘kenniswerkers’
4. Ruimtelijke dimensie: Ontstaan van informatienetwerken over tijd en ruimte heen
5. Culturele dimensie: Collectieve toegang tot en gebruik van informatie en
informatiekanalen
Opdracht wetenschapper vandaag: Uit overvloed van informatie relevante informatie
selecteren
Vereist de nodige information skills
o Zoeken, analyseren, evolueren en toepassen van informatie
o In het raam van een onderzoeksontwerp
2
,Hoofdstuk 1: Wetenschapsmodellen
!! Tekst Herman Koningsveld BB
1.1 Wat is wetenschap?
1. Empirisch (onderzoek)
Betrekt zich op feitelijk bestaande gegevens
Die op één of andere manier geobserveerd kunnen worden
2. Onpartijdig, objectief
Positieve betekenis: Niet blijven staan bij de onmiddellijke evidentie, MAAR eerder de
werkelijkheid in haar verborgen samenhang vatten
o Bv: Waarom is iets zo?
o Niet enkel beschrijven!
Negatieve betekenis: Afstand doen eigen subjectiviteit, persoonlijke vertekeningen (‘bias)
vermijden
o Eis van repliceerbaarheid of controleerbaarheid
o = meest bekeken manier en erg moeilijk
o Bv: Is dit wel mogelijk? Je bent immers altijd mens, je hebt vooroordelen
3. Kritische en systematische samenhang
Negatief: Eis om niet zonder meer de spontane en onmiddellijke evidenties te volgen
o Onderzoeksresultaten in vraag stellen
o Indien mogelijk repliceren
Positief: Wil om systematisch, methodisch te werken in functie van het doel
(onderzoeksvraag)
4. Gericht op verklaringen (orde, causaliteit)
Wetten en theorieën opstellen ter verklaring van de waargenomen verschijnselen
o Proberen verklaren hoe dingen werken
o Sociale wetenschappen formuleren geen universele wetten
5. Provisoir, voorlopig
Conclusies kunnen steeds weerlegd worden door nieuwe inzichten
o Wetenschap heeft nooit een eindpunt
o Bij elke verklaring → Nieuwe vragen bij
1.2 Wetenschappelijke kennis en niet-wetenschappelijke kennis
Wetenschappers pretenderen kennis te leveren die objectiever, zekerder en
betrouwbaarder is dan alledaagse kennis
o Verder kijken dan wat je gewoon ziet
o Bv: Gekleed als een heks, maakt niet dat je een heks bent
o Wetenschap is kijken op een systematische manier!
Hoe weten of de kennis die we doorheen systematische observatie vergaard hebben betrouwbaar is?
Antwoorden van de wetenschapsfilosofie
o De empirische cyclus: het standaardbeeld van de wetenschappen
3
, o Hypothetisch-deductieve methode
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RoosMartens25. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.