Hiermee heb ik een 16/20 gehaald.
Dit is een samenvatting van het vak Persoonlijkheidspsychologie bachelor II. Het wordt gedoceerd door Gina Rossi. Het bevat 9 hoofdstukken van het handboek Personality Psychology Custom Edition for Vrije Universiteit Brussel.
De sleutelfiguren:
- Psychodynamisch: Freud en Horney
- Humanistisch/existentieel: Rogers
- Dispositioneel: Allport, McCrae en Costa
- Biologisch/evolutionair: Eysenck
- Leren en cognitief: Mischel
2. Inleiding tot persoonlijkheidstheorieën
Woord komt van “persona”
- Latijns voor masker
Persoonlijkheid = patroon van relatief permanente karaktertrekken (= traits) en unieke
kenmerken die zowel voor consistentie als individualiteit zorgen in het gedrag van een
persoon
- Traits
o Consistentie over tijd
o Individuele verschillen in gedrag
o Stabiliteit over situaties
o Bv.: extravert/introvert, emotioneel stabiel/labiel
- Kenmerken
o Unieke kwaliteiten
o Bv.: temperament, intelligentie
Theorie = set van gerelateerde veronderstellingen die wetenschappers toelaten om obv
logisch deductief redeneren testbare hypotheses te formuleren
- Verschillend van volkswijsheid
- Je gaat met die hypotheses op zoek naar evidentie
- Theorie is verwant met, maar verschillend van
o Speculatie
§ Theorie moet verbonden worden aan empirische data en wetenschap
§ Een theorie kan wel met een speculatie beginnen
o Hypothese
§ Specifiek vermoeden dat kan getest worden adhv een
wetenschappelijke methode
§ Er wordt wel vaak deductief geredeneerd
• Van 1 theorie naar veel hypotheses
o Taxonomie
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Gina Rossi 2
, § Classificatiesysteem obv natuurlijke relaties
§ Noodzakelijk bij wetenschap
§ Maar ze generen niet noodzakelijk hypotheses
• Dat doet een theorie wel
Waarom bestaan er meerdere theorieën?
- Verschillende persoonlijke achtergronden
o Ervaringen tijdens kindertijd spelen een rol
o Interpersoonlijke relaties
§ Iedereen heeft verschillende invalshoeken
- Verschillende filosofische oriëntaties
- Data die gekozen wordt om te observeren is verschillend
- Unieke manieren om naar de wereld te kijken
De persoonlijkheid van theoretici en hun theorieën over persoonlijkheid
- Psychology of Science = psychologie van de wetenschap
o Empirische studie van het wetenschappelijk denken en gedrag van een
wetenschapper
o Een wetenschapper gaat zijn persoonlijkheid in de theorie leggen
o Dit kan de theorieontwikkeling beïnvloeden
- De persoonlijkheden en de psychologie van verschillende theoretici beïnvloedt de
aard van de theorieën die ze ontwikkelen
Criteria voor het evalueren van een zinvolle theorie:
- Genereert onderzoek
o Beschrijvend onderzoek en testen van hypotheses
o Theorie steeds verfijnen en uitwerken
- Is falsifieerbaar (= te verifiëren, controleren)
o Als je iets niet kan weerleggen, is het gewoon een speculatie
- Organiseert gekende data
o Structuur waar je nieuwe dingen aan kan ophangen
- Leidt handelen
o Kan antwoorden bieden in het praktische leven
- Is intern consistent
o Test beantwoordt aan zijn doel
o De items meten hetzelfde
o Bevat operationele definities
- Is spaarzaam
o Niet complexer dan noodzakelijk is
Dimensies voor een concept over de mensheid:
- Determinisme vs vrije keuze
o Mate waarin men denkt dat mensen controle hebben over hun leven
- Pessimisme vs optimisme
o Pessimistisch of optimistisch tov de ontwikkeling van de mens
- Causaliteit vs teleologie
o Naar verleden kijken vs gedrag uitleggen door toekomstige doelen
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Gina Rossi 3
, - Bewuste vs onbewuste determinanten van gedrag
- Biologische vs sociale invloeden op persoonlijkheid
o Nature vs nurture
- Individualiteit vs similariteit
o Unieke combinatie van trekken vs overal vind je mensen met die trekken
Onderzoek naar persoonlijkheidstheorieën
- Het moet onderzoek generen
o Theorie geeft betekenis aan data
§ Data komen voort uit onderzoek ontworpen om hypotheses te testen
die afgeleid zijn van de theorie
o Gebeurtenissen voorspellen
§ Meettechnieken ontwikkeld om het voorspellen te vergemakkelijken
- Systematische observaties
o Voorspellingen zijn consistent en accuraat
- 2 empirische criteria voor meetinstrumenten
o Betrouwbaarheid
§ Consistentie van meten
§ Test-hertest betrouwbaarheid = stabiel kenmerk moet bij nieuwe
meting hetzelfde resultaat geven als bij de eerste meting
o Validiteit
§ Mate waarin instrument effectief meet wat het moet meten
§ Construct validiteit
• Convergerend = hoog correleren met dezelfde testen
• Divergerend = laag correleren met andere testen
• Discriminant = discrimineert tussen mensen die verschillend
zijn obv het gemeten construct
§ Predictieve validiteit
• Mate waarin test toekomstig gedrag kan voorspellen
3. Freud
Opening van de psychodynamische theorie
Wetenschappelijke basis voor onderdrukking van herinneringen uit kindertijd: casus Prof.
Ross Cleit
- 1992: zijn zuster belt hem dat zijn neefje bij een koor gaat
- Ross is onverklaarbaar niet blij en gespannen
o Weken die volgen wordt hij depressief
- Hij herinnert zich plots seksueel misbruik door de beheerder van het koor waar hij als
kind bij was
o Blijkt waar te zijn na objectief onderzoek
- Schuldige gearresteerd in 1994
o Misbruik vond plaats in 1967/1968
Psychodynamische theorieën:
- Psychoanalyse
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Gina Rossi 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ryostox. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
