Samenvatting
Samenvatting Nier fysiologie
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting nier fysiologie slides prof. Vennekens
[Meer zien]Voorbeeld 7 van de 62 pagina's
Voorbeeld 7 van de 62 pagina's
In winkelwagen1 beoordeling
Door: groenethee • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
INHOUDHoofdstuk 1: organisatie van het urinair systeem .............................................................................................. 5
Inleiding ........................................................................................................................................................ 5
Chemische samenstelling .......................................................................................................................... 6
Transport vloeistof tussen compartimenten: interstitium – plasma............................................................ 6
Transport vloeistof tussen compartimenten: intracellulair – extracellulair.................................................. 6
Veranderingen in ICF en ECF ................................................................................................................. 7
Functionele anatomie van de nier ................................................................................................................. 7
Nefron ...................................................................................................................................................... 8
Lichaampje van Malpighi ........................................................................................................................... 8
Juxtaglomerulair apparaat .................................................................................................................... 9
Filtratiebarrière .................................................................................................................................... 9
Nierfunctie.................................................................................................................................................... 9
Regulatie nierfunctie ............................................................................................................................... 10
Feedback via juxtaglomerulair apparaat ............................................................................................. 10
Autonoom zenuwstelsel ..................................................................................................................... 10
Endocrien apparaat ............................................................................................................................ 10
Nierfunctie meten ....................................................................................................................................... 11
Beeldvorming .......................................................................................................................................... 11
Renale klaring ......................................................................................................................................... 11
Glomerulaire filtratierate (GFR) ............................................................................................................... 11
Blaas en urethra .......................................................................................................................................... 11
Innervatie ............................................................................................................................................... 12
Hoofdstuk 2: glomerulaire filtratie en renale doorbloeding ............................................................................. 13
Glomerulaire filtratie................................................................................................................................... 13
Glomerulaire filtratie rate (GFR) .............................................................................................................. 13
Creatinine-klaring ............................................................................................................................... 13
Inuline................................................................................................................................................ 14
Para-aminohippuurzuur ..................................................................................................................... 14
Glomerulaire filtratie obv lading en grootte ........................................................................................ 14
Glomerulaire filtratie door Starling krachten....................................................................................... 14
Vergelijking capillairen ....................................................................................................................... 15
Renale bloed/plasma flow ........................................................................................................................... 15
Controle op RPF en GFR .............................................................................................................................. 16
Autoregulatie .......................................................................................................................................... 16
Gevoeligheid van autoregulatie .......................................................................................................... 17
Samenvattende factoren ......................................................................................................................... 17
1
, Effect van bloedverlies ............................................................................................................................ 18
Hoofdstuk 3: transport van NaCl en water ....................................................................................................... 19
Transport van Na en Cl door nefron............................................................................................................. 19
Na, Cl en watertransport op cellulair niveau ................................................................................................ 19
Na-reabsorptie ........................................................................................................................................ 19
Proximale segmenten ......................................................................................................................... 19
Distale segmenten.............................................................................................................................. 20
Cl-transport............................................................................................................................................. 21
Proximale segmenten ......................................................................................................................... 21
Distale segmenten.............................................................................................................................. 22
Watertransport ....................................................................................................................................... 23
Proximale segmenten ......................................................................................................................... 23
Distale segmenten.............................................................................................................................. 23
Regulatie NA- en Cl-transport...................................................................................................................... 23
Glomerulotubulaire balans ...................................................................................................................... 23
Peritubulaire factoren ........................................................................................................................ 23
Luminale factoren .............................................................................................................................. 24
Renine-angiotensine-aldosterone-systeem (RAAS)................................................................................... 24
Angiotensine II ................................................................................................................................... 25
Aldosterone ....................................................................................................................................... 25
Invloed op NA-reabsorptie ...................................................................................................................... 25
Hoofdstuk 4: transport van ureum, glucose, fosfaat, Ca, Mg en enkele andere organische stoffen ................... 27
Ureum ........................................................................................................................................................ 27
Glucose ....................................................................................................................................................... 27
Andere organische stoffen .......................................................................................................................... 27
AZ-transport in nefron............................................................................................................................. 27
Proteïnentransport in nefron................................................................................................................... 28
Carboxylaat-transport in nefron .............................................................................................................. 28
Organische anionen-transport ................................................................................................................. 28
Organische kationen-transport ............................................................................................................... 29
Zwakke zuren en basen ........................................................................................................................... 29
Urinezuur.................................................................................................................................................... 30
Fosfaat........................................................................................................................................................ 30
Calcium ....................................................................................................................................................... 31
Magnesium ................................................................................................................................................. 32
Hoofdstuk 5: transport van K .......................................................................................................................... 33
K-balans en renale omgang met K ............................................................................................................... 33
2
, K-opname in cellen oiv hormonen ........................................................................................................... 33
Zuur-base afwijkingen ........................................................................................................................ 34
K-handling in nefron ................................................................................................................................ 34
Medullary trapping K .......................................................................................................................... 35
Cellulaire transportmechanismen................................................................................................................ 35
Regulatie K-transport .................................................................................................................................. 36
Plasma K ................................................................................................................................................. 37
Aldosteron .............................................................................................................................................. 37
Arginine vasopressine (ADH) ................................................................................................................... 38
Hoge tubulaire flow ................................................................................................................................. 38
Acidose – alkalose ................................................................................................................................... 38
Integratie van additieve en afzwakkende effecten ................................................................................... 39
Hoofdstuk 6: urineconcentratie en verdunning ............................................................................................... 40
Waterbalans ............................................................................................................................................... 40
Watertransport in nefron ............................................................................................................................ 40
Hyperosmotische medulla en concentratie van urine .................................................................................. 41
Ureum transport in nefron ...................................................................................................................... 41
Ureumaccumulatie draagt bij aan de hyperosmotische medulla ......................................................... 42
Lus van Henle als tegenstroom-principe .................................................................................................. 42
Vasa recta als tegenstroomprincipe ......................................................................................................... 42
Factoren die urinaire concentratiecapaciteit beïnvloeden ........................................................................ 43
Regulatie door AVP/ADH ............................................................................................................................. 43
Cellulair niveau........................................................................................................................................ 43
Hoofdstuk 7: transport van zuren en basen ..................................................................................................... 45
Zuur-base balans......................................................................................................................................... 45
Verzuring ................................................................................................................................................ 45
Urine wordt gebufferd............................................................................................................................. 46
Zuur-base transport in nefron ..................................................................................................................... 46
Algemene mechanismen ......................................................................................................................... 46
Cellulaire mechanismen .......................................................................................................................... 47
H-transport ........................................................................................................................................ 47
Koolzuuranhydrase.................................................................................................................................. 48
HCO3-transport ....................................................................................................................................... 48
Regulatie van renale H-secretie ............................................................................................................... 49
Koppeling tussen H-secretie en Na-transport ...................................................................................... 50
Transport van zuren en basen ..................................................................................................................... 51
Synthese NH3 .......................................................................................................................................... 51
3
, Flux via nier en lever........................................................................................................................... 51
Renale respons op zuur-base afwijkingen .................................................................................................... 52
Intracellulaire en extracellulaire buffers................................................................................................... 52
Respiratoire compensatie ........................................................................................................................ 52
Renale compensatie: aanpassing RNAE .................................................................................................... 52
Eenvoudige zuur-base afwijkingen ........................................................................................................... 53
Analyse .............................................................................................................................................. 53
Hoofdstuk 8: integratie van zout- en waterbalans ........................................................................................... 54
Inleiding ...................................................................................................................................................... 54
Sterk verbonden controlesystemen ......................................................................................................... 54
Regulatie Na-excretie of waterexcretie .................................................................................................... 54
Controle van de extracellulaire osmolaliteit................................................................................................. 55
Regulatie osmolaliteit van bloed en weefselvocht .................................................................................... 55
Synthese en vrijzetting AVP ..................................................................................................................... 55
Osmosensoren ................................................................................................................................... 56
Niet-osmotische triggers voor AVP-release ......................................................................................... 56
Koppeling tussen osmoregulatie en volumeregulatie .......................................................................... 57
Controle van het extracellulair volume ........................................................................................................ 57
Regulatie effectief circulerend volume (ECV) en bloeddruk ...................................................................... 58
Intrinsieke mechanismen reguleren diurese ............................................................................................ 58
Extrinsieke mechanismen reguleren diurese ............................................................................................ 58
RAAS ....................................................................................................................................................... 59
Volumecontractie.................................................................................................................................... 60
Volume-expansie..................................................................................................................................... 60
4
, NIER: FYSIOLOGIE
HOOFDSTUK 1: ORGANISATIE VAN HET URINAIR SYSTEEM
INLEIDING
H2O: tussen 50-60% van ons lichaamsgewicht
Compartimenten
- Extracellulair volume (ECV) (40%)
o Plasma (< proteïnen)
o Interstitieel volume (ISV): niet-bloedcellen (< geen proteïnen)
o Transcellulair vocht
- Intracellulair volume (60%)
Oncotische druk = osmotische druk tgv verschil in hoeveelheid in eiwitten
- Tussen bloedplasma en interstitieel volume
- Bepalen bloeddruk
- Fysiologisch belangrijk
Osmotische druk = drijvende kracht voor watertransport tgv verschil in aantal opgeloste deeltjes
- Wet van ’t Hoff: π = σ (nCRT)
o σ = osmotische coëfficiënt (reflectiecoëfficiënt)
▪ 0: ineffectieve osmoliet
• Deeltje dat vrij doorheen plasmamembraan beweegt, bv ureum
▪ 1: effectieve osmoliet
• Deeltje waarvoor membraantransport gelimiteerd is → °gradiënt, bv
sucrose
o n = aantal deeltjes per molecule
o C = totale concentratie
o R = algemene gasconstante (8,31)
o T = temperatuur (K)
- Tussen interstitieel volume en intracellulair volume
Soortelijk gewicht = totale gewicht van een oplossing in verhouding met gedestilleerd water
Molariteit = aantal opgeloste deeltjes per liter
Molaliteit = aantal opgeloste deeltjes per kg
Toniciteit = effect op celvolume
- Isotoon
- Hypotoon
- Hypertoon
5
,CHEMISCHE SAMENSTELLING
Opgeloste stof Plasma Plasma (geen eiw) Interstitium Cel
Na 142 153 145 15
K 4,4 4,7 4,5 120
Ca 1,2 (ion) 1,3 (ion) 1,2 (ion) 0,0001 (ion)
2,4 (totaal)
Mg 0,6 (ion) 0,6 (ion) 0,55 (ion) 1 (ion)
0,9 (totaal) 18 (totaal)
Cl 102 110 116 20
HCO3 22 24 25 16
H2PO4 en HPO4 0,7 (ion) 0,75 (ion) 0,8 (ion) 0,7 (vrij)
1,4 (totaal)
Proteïnen 7 g/dl / 1 g/dl 30 g/dl
1 mmol/l
Glucose 5,5 5,9 5,9 Laag
pH 7,4 7,4 7,4 7,2
Osmolaliteit 291 290 290 290
TRANSPORT VLOEISTOF TUSSEN COMPAR TIMENTEN: INTERSTITIUM – PLASMA
Formule Starling krachten: Kf = [(Pc – Pi) – σ (πc – πi)]
- K = filtratiesnelheid
- Pc – Pi = hydrostatisch drukverschil
- πc – πi = oncotisch drukverschil
- σ = reflectiecoëfficiënt
Hydrostatische druk
- Arteriële druk
- Veneuze druk
- Precapillaire weerstand
- Postcapillaire weerstand
- Vloeistof duwen uit capillair
Oncotische druk
- Aanwezigheid proteïnen (groter in bloed dan interstitium)
- Vloeistof vanuit interstitium aangetrokken naar capillair
TRANSPORT VLOEISTOF TUSSEN COMPARTIMENTEN: INTRACELLULAIR – EXTRACELLULAIR
Osmotische druk
- Bepaalt verplaatsing van vloeistof over celmembraan
- Verandering osmolaliteit wordt gecompenseerd door verplaatsing van vloeistof (via AQP)
- ICF en ECF in osmotisch evenwicht (door verplaatsing water, niet ionen)
- Meten plasma osmolaliteit → info over ECF en ICF – osmolaliteit
6
, VERANDERINGEN IN ICF EN ECF
Darrow-Yannet diagram:
- Isotoon infuus → toevoegen ECF
o Voor: verhoogd volume ECF
o Compensatie: geen waterflux, want isotoon
o Na: verhoogd volume ECF
- Hypertoon infuus → toevoegen ECF
o Voor: verhoogd volume ECF + hyperosmolariteit ECF
o Compensatie: waterflux van intra naar extra
o Na: verlaagd volume ICF + verhoogd volume ECF + iso-osmotisch
- Hypotoon infuus → toevoegen ECF
o Voor: verhoogd volume ECF + hypo-osmolariteit ECF
o Compensatie: waterflux van extra naar intra
o Na: verhoogd volume ICF + verlaagd volume ECF + iso-osmotisch
Ziekten
- Secretory diarrhea (isotoon) → verlies ECF
o Voor: verlaagd volume ECF
o Compensatie: geen waterflux, want isotoon
o Na: verlaagd volume ECF
- Diabetes insipidius (hypertoon) → verlies ECF
o Voor: verlaagd volume ECF + hyperosmolariteit ECF
o Compensatie: waterflux van intra naar extra
o Na: verlaagd volume ICF + verhoogd volume ECF + iso-osmotisch
- Adrenocorticaal insufficiëntie (hypotoon) → verlies ECF
o Voor: verlaagd volume ECF + hypo-osmolariteit ECF
o Compensatie: waterflux van extra naar intra
o Na: verhoogd volume ICF + verlaagd volume ECF + iso-osmotisch
FUNCTIONELE ANATOMIE VAN DE NIER
Opbouw
- Kapsel
- Cortex – medulla (andere samenstelling)
- Tubuli < epitheelcellen → transportfunctie
- Capillairen < bloed
o Afferent
o Efferent
- Glomeruli: capillairen omgeven door tubuli
o Corticale nefronen: tubuli en bloedvaten oppervlakkig in nierweefsel → peritubulaire
capillairen
o Juxtamedullaire nefronen: tubuli en bloedvaten dieper in nierweefsel → vasa recta
Polycistische nierziekte
- Nieren groeien tot grootte van rugbybal (<-> vuist)
- Niercellen isoleren uit urine voor onderzoek, want sommige snellen ontsnappen uit epitheel van nier
7
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zGNK. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77858 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen