Hoofdstuk 12: ouders
Dit is het eerste hoofdstuk van de verticale familiale betrekkingen.
Wie zijn ouders?
We gaan het hebben over de afstamming, zowel de oorspronkelijke als de adoptieve.
Het is een juridisch technisch hoofdstuk.
Overzicht:
afdeling 1: inkt, bloed, melk, water (een zeer kort inleiding met deze metaforen)
Afdeling 2: de afstammong ( het grootste deel)
Afdeling 3: de adoptie (klein stukje)
En nog een klein stukje over de vordering tot levensonderhoud t.a.v. de vermoedelijke
verwekker.
Inkt, bloed, melk, water
Inktverwantschap: wat bedoeld men hiermee? Het juridische ouderschap. Juridsch dus dat
betekent eigenlijk inktverwantschap, wie is uw vader en moeder/meemoeder volgens de
letter van de wet? Dit jurdisch ouderschap die zal vandaag centraal staan. En een belangrijk
principe hierbij is dat je volgens de wet maar 2 personen als ouders mag hebben, kleine
nuance hierop maar het algemeen principe is max 2 personen.
Inkt want het staat neergeschreven in de wet.
Bloedverwantschap: en dat is biologisch ouderschap, vanwaar komt het genetische
materiaal dat heeft geleidt tot wie dat u bent maar ook eventueel welk biologisch feit zoals
de bevalling heeft ertoe geleidt dat u op deze wereld bent dus het biologische ouderschap.
Melkverwantschap: melk verwijst naar de persoon die u gezoogd heeft, die u opgevoed
heeft, dus dat is het sociale ouderschap, dat kunnen meerdere personen uiteraard zijn die u
hebben opgevoed.
Waterverwantschap: dat duidt dan op het intentioneel ouderschap, wel, voor wiens project
bent u? dus wensouders die een ouderschapsproject hebben.
In veel geval gevallen zullen die 4 soorten rollen van ouders samenvallen. Als je kijkt naar het
geval van de prof is het heel traditioneel, ze heeft een vader en een moeder, ze zijn juridisch
haar ouders, ze hebben haar altijd al verteld dat het haar biologische ouders zijn, ze hebben
haar opgevoed en het was de bedoeling dat ze zou komen dus voor haar vallen die 4 samen.
Maar dat is tegenwoordig minder het geval, denk maar aan situatie waarbij het bloed en
melk geval niet meer samenvalt bijvoorbeeld personen die zelf biologisch niet in staat zijn
om kinderen te krijgen en die dat doen met behulp van medisch begeleide voortplanting, zij
zullen sociale ouders zijn, kunnen ook juridische ouders zijn maar ze zijn dan niet de
biologische ouders.
We zullen zien dat die verschillende rollen in de afstammingsregels een rol spelen en die
belangen zullen ook bij elkaar afgewogen worden.
,De afstamming
A. de inleiding
Wat bedoelen we met afstammen? Dat is de juridische band die bestaat tussen het kind en
zijn ouder. Vandaag in het belgische recht kennen we 3 types van ouders, 3 mogelijke
ouders: een moeder, vader en meemoeder.
Afstamming is het belangrijkste familiale aanknopingspunt, het wordt gebruikt om uw
familienaam te bepalen, om het ouderlijk gezag aan te koppelen, aanknopingspunt voor het
erfrecht…
Om die juridische band tussen ouder en kind vast te leggen is het nodig dat we een bepaalde
grondslag bepalen, de grondslag is dus het gegeven wat dat men in aanmerking gaat nemen
om die juridische band vast te leggen. en zoals gezegd in de inleiding heeft de wetgever de
keuze tussen 3 mogelijke grondslagen. De WG zou kunnen kijken puur naar de bloed
verwantschap, dus hij gaat kijken puur naar wie de zaadcel heeft aangeleverd, eicel of gaan
kijken naar de biologische gegeven van de bevalling. De wg zou ook kunnen kiezen om als
grondslag het sociaal ouderschap als uitgangspunt te nemen en we zien dat ook gebeurd
door dat bv de wg rekening houdt met het bezit van staat, wat bedoeld men daarmee? Bezit
van staat is eigenlijk een toestand waarbij men zich gaat gedragen alsof er een juridische
afstammingsband is, dus men gaat zich gedragen ten opzichte van elkaar alsof dat dat de
vader, de moeder, de meemoeder is. dus dat betekent men draagt de naam, ze voorzien in
onderhoud en opvoeding, men behandelt iemand alsof die de vader, moeder, meemoeder
is.
Tenslotte is er nog de intentie om een ouderschapsproject op te starten en dat kan dus zijn
dat men de wil laat meespelen, hetzij van de ouder, hetzij van het kind.
Die 3 grondslagen zitten al in de afstammingsregels verweven en het lijkt alsof de wg niet
goed kan kiezen want in het ene geval zal hij die bloedverwantschap laten doorwegen in
andere geval zal hij het bezit van staat een grote rol toebedelen dus die 3 grondslagen zitten
verweven in de afstammingsregels.
Nu we die grondslagen hebben vastgesteld moeten we gaan kijken hoe dat we kunnen
bewijzen dat die grondslag er is.
een onderscheid maken tussen het materieel bewijs, het eigenlijke bewijs van het feitelijk
gegeven, dat kan de aangifte van de geboorte zijn, de erkenning, een dna test, en de WG
werkt ook veel met vermoedens zoals bij de vadersdhapsregel dat in zekere zin kan worden
beschouwd als een vermoeden, ook bij het meemoederschap geldt dat vermoeden ook. Dat
materieel bewijs is vervat in een formeel bewijsstuk, dat kan een akte van geboorte, akte
van erkenning of een gerechtelijke beslissing zijn
,het is nog niet voldoende dat men een grondslag heeft en dat die ook bewezen is. er doen
zich ook nog een aantal hindernissen voor die ondanks het feit dat het bewezen is dat die
hindernissen toch voorkomen dat er een afstamming band wordt gevestigd of die
voorkomen dat die afstammingsband die Er is dat die toch betwist kan worden.
die hindernissen die gaan ook aan bod komen Als we de afstamming regels gaan bespreken
en daar kunnen we onderscheid maken tussen enerzijds absolute hindernissen en anderzijds
relatieve hindernissen.
Een absolute hindernis is bijvoorbeeld bezit van staat waar dat er verschillende afstamming
regels zijn die zeggen van kijk eens dat er aan de afstamming band is en bezit van staat en
dus twee personen een vader en zijn zoon hebben zich gedragen alsof dat ze vader en zoon
zijn Omdat ze In de veronderstelling waren dat ze ook biologisch van elkaar afstammen, ze
hebben zich zo gedragen, wel als er bezit van staat is dan kan die afstammingsband niet
meer worden doorgeknipt dus zo staat het In de wet absoluut absoluut de hindernis om die
band door te knippen het grondwettelijk hof heeft dat absoluut karakter van die hindernis in
vraag gesteld en vanaf nu moet dat eigenlijk in met hun een vraagteken worden bekeken.
En dat wordt straks nog allemaal duidelijk en u zal dan nog een beetje abstract zijn maar
straks wordt dat wel duidelijker Als we de afstammingsregels bekijken.
Hetzelfde voor een andere hindernis incest Dat is ook zo een absolute grond tot niet
ontvankelijkheid ook daar heeft het grondwettelijk hof gezegd dat daar toch met een korrel
zout moeten worden genomen dat ik niet zomaar absoluut kan zijn dat een kind dat tot
stand is gekomen via een incestueuze relatie, dat dat niet zomaar kan dat in geen enkel
geval dan toch nuttig zou kunnen zijn dat er een afstamming band zou zijn
vetorecht kind; dus dat de komen straks ook nog aan bod dat zou ook een hindernis kunnen
zijn dat een kind zelf zegt ja nee Ik wil eigenlijk niet dat die persoon als mijn vader wordt
aangewezen en dan zijn er dus ook nog relatieve hindernissen zoals bijvoorbeeld zijn
afstamming band die bestaat of zoals al gezegd verzet, niet zozeer van dat kind maar wel van
andere personen bijvoorbeeld van de andere ouder
Dat gaan we nu allemaal concretiseren aan de hand van de afstamming s regels hè hoe dat
die grondslagen werken, hoe dat dat bezit van staat werkt, hoe dat veto door recht van een
kind werkt, dus nu zegt u dan nog niks Maar we gaan nu overstappen naar die concrete
afstammingsregels waardoor het dan wel concreter gaat worden.
, Ik heb hier voor u een hulplijn ingeschakeld, dus mijn moeder is een trouwe kijker van thuis
dus normaal gezien ga ik elk jaar eens langs om een slides te actualiseren Maar dat is er dit
jaar niet van gekomen dus je gaat het moeten doen met nog wat oudere personages en
meestal wil ik daar wel nieuwe personages bij Maar dat is dus nu niet gelukt dus Ik denk dat
hier wel mee moeten doen met de oudere personages. Simon en Frank voor de kenners zijn
ondertussen al gepensioneerd en Het is een beetje raar om toch hen nog als koppel te
bekijken die nog nu een kind krijgt Maar ik ga dat toch nog doen en voor zij dus die het
kennen, Simon en Frank stelsel wat het koppel zijn dat ik het meeste als voorbeeld en ga
gebruiken
Om u duidelijk te maken dat in het Belgische afstammingsrecht dat er altijd maar maximaal
twee ouders kunnen zijn bijvoorbeeld zoals dat het geval van Simon en Frank, een moeder
en een vader of in het geval bij meyra en an, dat zijn die twee vrouwen een moeder en een
meemoeder.
Wat in het Belgische recht daarintegen niet kan is een vader en een meevader en de
personages daar zijn Stan en Jesse en dus vader en meevader wordt in het Belgische
afstammingsrecht niet aanvaard. We hebben het nu allemaal over de oorspronkelijke
afstamming en wat dus ook niet wordt aanvaard zijn 3 ouder gezinnen, bijvoorbeeld een
vader een meevader en moeder. Dus dat wordt niet aanvaard die 3 ouders. Wat ook niet
aanvaard wordt zou de constructie zijn twee vrouwen hebben bijvoorbeeld een moeder en
een mee moeder en een vader dus belangrijk principe is maximum twee ouders
Dat is ook van belang voor die volgende slide (11) en dat u eigenlijk altijd goed het
onderscheid moet maken tussen enerzijds de vaststelling van de afstamming en anderzijds
de betwisting want er kunnen maar twee ouders tegelijkertijd ouders zijn dus dat betekent
als er al een afstammingband is dan moet u eigenlijk eerst die afstamming band die Er is
betwisten die band moet worden doorgeknipt voordat u een nieuwe afstemming band kan
bevestigen en Ik ga hier onze dansende prinses Alice Laten verschijnen om u dat principe te
illustreren de zaak van Delfien B. Ondertussen is zij aan het einde van haar traject gekomen
het traject dat gestart is in 2014 maar ze heeft dus in 2014 als eerste stap de betwisting
moeten doen van de vader, de juridische vader B die zij toen had en pas in tweede instantie
heeft zij dan de afstammingsband ten opzichte van haar vader A nu kunnen vestigen dus ze
heeft dat ook in 2 stappen moeten doen.
Dus zij kon met andere woorden niet onmiddellijk haar vader A als vader Laten aan
aanduiden door de rechtbank of het vaderschap Laten vaststellen nee zat bij wijze van
spreken nog opgeschepen met die afstamming band ten opzichte van haar vader B en zij
heeft dus eerst die band moeten door knippen voordat er dan eigenlijk ruimte was om die
band met de vader A te Laten vaststellen
Nog een klein woordje uitleg over de historiek en daar zien we eigenlijk dat gedurende heel
lange tijd vanaf het begin van de Code civiel van in 1804 tot groot stuk In de 20e eeuw tot
1987 was er eigenlijk een fundamenteel onderscheid tussen kinderen die geboren waren
binnen het huwelijk en kinderen buiten het huwelijk. Er is dan een heel belangrijk arrest
geweest, Het arrest Marckx en hier op de foto ziet u mevrouw Marckx en mevrouw Marckx
was dus een moeder zij was ongehuwd er was geen vader In het spel en haar kind had dus
