In deze 3de les hebben we de relatie tussen de emotie woede en straf bekeken en of we zelfs woede mogen ervaren als een emotie. Hierbij wordt ook een verschil gemaakt tussen woede en haat.
Religie-zingeving en levensbeschouwing
WOEDE EN STRAF
Woede is een emotie die zorgt dat je iemand iets gaat aandoen, maar waarom? Daar blijft de
definitie vaag → omdat er iets oneerlijk of onvriendelijk is gebeurt. Er zijn verschillende definities
die gegeven worden voor woede maar ze blijven allemaal vaag.
APA = anger is an emotion characterized by antagonism toward someone or something you feel has
deliberately done you wrong. Hier zien we samen met de definitie van CED (‘Anger is a strong feeling
that makes you want to hurt someone or be unpleasant because of something unfair or unkind that
has happened.’) een link met straf. We willen mensen straffen omdat ze ons iets kwaad gedaan
hebben. We voelen ons niet goed bij boos zijn, voelt niet goed, wat handig is om het niet de vrije
loop te laten gaan. De bezwaren weerhouden ons ervan om helder na te kunnen denken. We gaan
kijken naar een samenleving die heel confortabel was met woede: oude athene:
De worde was hier goed uitgewerkt in emoties en men voelde zich er heel confortabel bij
We gaan mensen straffen: samenleving veilig houden, andere niks aan gedaan wordt, omdat
het nodig is of goed is. Waarom we het precies doen is vaag
De Atheners hadden het dus niet moeilijk met mensen straffen. Er is een verband met boos zijn en
straffen als iemand jou iets aandoet dan ga je daar kwaad om zijn en dan breng je dat voor voor een
jury zodat het slachtoffer zijn zaak kan pleiten en de jury beslist dan wie gelijk heeft. Woede lag hier
aan de basis van straf. De wet was er om duidelijk te maken hoe kwaad je mag zijn bij verschillende
dingen. Het was een samenleving die niet zo intens bezig is met het regelen van de woede, want
deze samenleving kon ook helder nadenken.
Aristoteles heeft een goede definitie gemaakt voor woede: ‘een met pijn gepaard gaande drang tot
manifeste vergelding van een manifeste geringschatting van iemand zelf of van wie of wat hem
aanbelangt, door mensen wie het niet past zoiets te doen’. De kunst om te overtuigen was in het
oude athene dus heel bealngrijk. Als je boos bent omdat jou iets is aangedaan dan moet je de jury
daarmee ook overtuigen. We gaan de definitie van arestoteles in stukjes bekijken:
Woede is een drang/verlangen. Met woede wil je iets bereiken, contrasteert met verdriet.
Woede is een actieve emotie terwijl verdriet passief is.
Het is een pijnlijke en niet leuke emotie, het is dus niet leuk om woedend te zijn. Bij
sommige mensen is er ook een vorm van genot bij woede
Woede gaat over vergelding: je wilt iemand betaalt zetten voor wat die je heeft aangedaan
en iets terug doen. De grieken konden dus met een goed geweten kwaad zijn, wij Christenen
kunnen dat niet, want he moet je vijanden lief zijn volgens Jezus. Daarom is het zo slecht
geworden bij ons.
Geringschatting = feitelijke uiting van de mening dat get een of ander niks waard is. Zeggen
dat iets niks waard is of je het niet serieus moet nemen. Om deze reden worden we kwaad.
Als iemand je niet serieus neemt dan kan je daar kwaad om worden. Bij woede is er altijd
een element van geringschatting. Pesten is iemands wensen dwarsbomen om te zorgen dat
iemand anders zich minder goed voelt. Schelden gebeurt veel en door dit te doen met
ziektes of geslachtsdelen dan wilt het zeggen dat deze mensen minder respect verdienen of
niet serieus genomen moeten worden. woede is willen vergelden door een geringschatting,
het gaat om een manifeste vergelding en gerigschatting. Als je kwaad bent en je wilt iets
terug doen dan wil je dat doen naar de persoon die jou iets heeft aangedaan.
, Het gaat over dingen en personen waar je waarde aan geeft/hecht. Als je iets heel
belangrijk vindt dan is het niet leuk als iemand dat dan belachelijk maakt. Vergeten van een
naam door vergeetachtigheid = een vorm van geringschatting. Woede kan ook getriggerd
worden door fictieve dingen (tv, boek…), dit is ook een vorm van kwaadheid.
Door iemand die het niet beaamt je gering te schatten. We hebben veel minder de neiging
om kwaad te worden als iemand je geringschat als he het zelf terecht vindt. Als je het zelf
verdient om uitgescholden te worden dan vindt je het vaak minder erg en vaak minder
kwaad. (niet opletten in verkeer en bijna fietser aanrijden en die moet dus ontwijken voor
jou). Woede wordt niet opgewekt door handelen dat iemands legitieme belang dient. (je
bent een verdediger dus je wilt de aanvaller uit balans brengen, dus je gaat hem irriteren,
om hem kwaad te krijgen, de verdediger doet dat dan binnen zijn eigen belang). Er zijn dus
contexten waarin we minachyend/geringschattend gedrag kunnen verdragen.
Interessante van de defenitie – is de woede nu terecht? Is er wel geringschatting? Er is een nauwe
relatie tussen emotie en reden.
REDE EN EMOTIE IN DE WOEDE
Dit is een probleem in de sociale werkelijkheid dat blootgelegd wordt. Woede legt een probleem
bloot, door deze reden zien we dat we bv beledigd worden. De woede die we dan krijgen kan dan uit
de ka lopen omdat we te veel vergelding willen. Tegelijk is het mogelijk – het redelijke element zit in
de kwaadheid zelf, het is ook mogelijk om op de gepaste wijze kwaad te zijn.
DYNAMIEK VAN DE WOEDE
Wat ons vaak ergert is onze kwaadheid. Er is een relatie tussen woede en haat. Een deel van ons is
ongemakkelijk met woede omdat we het vaak gaan verwarren met haat. Aristoteles zegt dat deze
heel verschillend zijn. Mensen worden bijvoorbeeld makkelijker kwaad als ze honger hebben dan op
een moment dat ze verzadigd zijn (hangry).
Bij een vriendschap: als een vriend geringschapt dan is er een probleem wat je wordt boeze op een
vriend als deze iets mis doet dan op vrienden. Het maakt ook veel verschil wie erbij is (prive of
openbaar of in een vergadering). De context maakt dus veel uit!
Waarom zijn we vergevingsgezing tegen mensen die spijt heeft – tegenover wie een bekentenis
geeft – omdat we al genoeg doening vinden in verdriet van die persoon zijn daad – we willen iemand
iets terug doen voor wat die ons heeft aangedaan. Als die persoon berouw/spijt heeft dan ziet die
persoon al genoeg af en dat is waar de woede op uit.
De woede is een emotie die met de tijd afneemt = momentale emotie
WOEDE HAAT
OORZAAK Een reactie op wat jou wordt Kan ontstaan zonder persoonlijke
aangedaan krenking (bv door bepaalde eigenschap)
DUUR Verdwijnt na een tijdje Verdwijnt niet
WAAROP GERICHT/OBJECT Richt zich op een individu Kan tegen een persoon of een klasse van
mensen
Iemand steelt → haat tegen mensen die
stelen
OOGMERK/WAT JE DIE Je bent kwaad en je wilt dat die Je wilt de persoon kapot maken, haat
PERSOON WILT AANDOEN persoon even pijn doen of laten stopt niet.
lijden
Afwas met een vrouw doen, je bent kwaad → ze snijdt zich met een mes → direct woede weg en
ongerust. Bij haat ga je het goed vinden dat de vrouw zich gesneden heeft en mag het nog doen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saravanhecke23. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
