Celbiologie
Hoofdstuk 1: Inleiding tot de anatomie en fysiologie
Introductie
Alle levende organismen hebben de volgende kenmerken:
• Reactievermogen
o Het reactievermogen is het vermogen om te reageren op prikkels van buitenaf.
▪ Bv hand op een hete plaat: hand direct terugtrekken.
▪ Bv hond blaft indien hij iemand vreemd ziet.
• Groei
o Groei is de toename van een organisme door opeenvolgende celdelingen, waardoor
het aantal cellen toeneemt.
o Verder is er ook differentiatie van cellen tijdens het groeiproces waardoor alle
verschillende cellen in het lichaam kunnen gevormd worden.
o → Eicel en zaadcel versmelten met elkaar en vormen een bevruchte eicel. Door
opeenvolgende miljarden celdelingen wordt vervolgens een nieuw organisme
gevormd.
o Dit is dan ook het principe van voortplanting of reproductie.
• Reproductie
• Beweging
o Beweging: onderscheid tussen:
▪ Inwendige beweging: transport van bloed, voedingsstoffen, afvalstoffen…
doorheen het lichaam
▪ Uitwendige beweging: voortbeweging van een individu.
• Metabolisme
o Metabolisme of stofwisseling zijn alle chemische reacties die zich in het lichaam
voordoen.
1
,Anatomie en fysiologie
• Anatomen bestuderen:
o Interne en externe structuren
o Fysieke relaties tussen lichaamsdelen
• Fysiologen bestuderen:
o Hoe organismen vitale functies uitvoeren
• Macroscopische anatomie
o Uitwendige anatomie
o Systemische anatomie
o Anatomie van gebieden
o Anatomie van doorsneden
• Microscopische anatomie
o Cytologie: bestuderen van individuele cellen
o Histologie: bestuderen van weefsels
o Microscopische anatomie is belangrijk voor de cursus celbiologie met de studie van
cellen en de studie van weefsels (groep van identieke cellen met een identieke
functie).
• Fysiologie van de mens:
o Bestuderen van de functies van het menselijk lichaam
▪ Celfysiologie: processen die doorgaan in cellen of tussen cellen onderling.
▪ Orgaanfysiologie: bestuderen van de fysiologie van de verschillende organen
in het lichaam.
• Bv hartfysiologie, de nierfysiologiePathologische fysiologie
▪ Pathologische fysiologie of pathologie: het bestuderen van effecten van
ziekten op functioneren van organen.
2
,Organisatieniveaus
Om het menselijk lichaam te kunnen bestuderen moeten we kijken op verschillende niveaus met
toenemende complexiteit:
• Chemisch niveau: niveau van atomen en moleculen.
o Bv troponine eiwitten
• Celniveau: cellen zijn de kleinste levende eenheden binnen het lichaam.
o Bv hartspiercel
• Weefselniveau: een weefsel is een organisatie van identieke cellen met een specifieke
functie.
o Bv hartspierweefsel (opgebouwd uit hartspiercellen)
• Orgaanniveau: een orgaan is opgebouwd uit 2 of meer verschillende weefsels die samen
een specifieke functie vervullen.
o Bv hart (opgebouwd uit hartspiercellen, bindweefselcellen...)
• Orgaanstelsel niveau: verschillende organen vormen samen een orgaanstelsel.
o Bv hart- en bloedvatenstelsel (het hart samen met de bloedvaten en het bloed)
• Organisme niveau: alle 11 orgaanstelsels werken samen als 1 geheel.
3
, Overzicht orgaanstelsels
1. Het spierstelsel: staat in voor beweging, stevigheid van het lichaam en produceert warmte.
2. Het zenuwstelsel (ZS): is opgebouwd uit 2 delen:
o Centraal ZS: hersenen en ruggenmerg
o Perifeer ZS: perifere zenuwen
Maakt reactie op prikkels mogelijk. Zorgt voor de coördinatie van de activiteiten van andere
orgaanstelsels. (ZS beïnvloedt ook de werking van andere orgaanstelsels)
3. Het endocrien stelsel of hormoonstelsel: reguleert wijzigingen in de werking van andere
orgaanstelsels door middel van hormonen.
4. Het cardiovasculair stelsel: transporteert cellen, opgeloste componenten, voedingsstoffen,
afvalstoffen en gassen (O2 en CO2) doorheen het lichaam.
5. Het lymfestelsel: verdedigt ons lichaam tegen infecties en ziekten en zorgt voor de
terugkeer van weefselvocht naar de bloedsomloop. (Belangrijk voor immuniteit, aanmaken
van antilichamen, om te beschermen tegen infecties)
6. Het ademhalingsstelsel: transporteert lucht naar plaatsen waar gasuitwisseling kan
doorgaan: transport van O2 van buiten het lichaam naar de longen (inademen) en eveneens
ook transport van CO2 vanuit de longen naar buiten het lichaam (uitademen).
o Zorgt ook voor productie van geluid.
7. Het spijsverteringsstelsel: verwerkt voedsel, neemt voedingsstoffen op en verwijdert
afvalstoffen.
8. Het urinair stelsel: verwijdert overtollig water, zouten en afvalstoffen.
9. Het mannelijk voortplantingsstelsel: produceert geslachtscellen (zaadcellen) en hormonen.
10. Het vrouwelijk voortplantingsstelsel: produceert geslachtscellen (eicellen) en hormonen,
ondersteunt de embryonale en foetale ontwikkeling van bevruchting tot geboorte.
11. De huid: beschermt ons lichaam tegen gevaren van buitenaf, is ook belangrijk bij regulatie
van de lichaamstemperatuur.
12. Het skelet: biedt ondersteuning, beschermt weefsels, is de opslagplaats voor mineralen en
vormt bloedcellen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper justinetimmerman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.