Yara Abdel Mawgoud Neuropsychologie
2BaTP A1
H1: Herhaling neuroanatomie
1. Inleiding
Vragen:
o Welke lob verwerkt de visuele informatie?
Occipitale lobbe
o Hoe heten de groeven op het hersenoppervlak?
Sulci
o Welke hersenstructuur staat in voor de vitale functies?
Verlengde ruggenmerg, deel van de hersenstam
o Hoe heet de grote groeve die tussen beide hersenhelften loopt?
Longitudinale fissuur of groeve
o Welke lichaamszijde wordt door de rechterhersenhelft gecontroleerd?
Linkerzijde
o Wat is de functie van de primaire somatosensorische cortex?
Ontvangen en verwerken van tastprikkels
o Welke hersenstructuur is verantwoordelijk voor de uitwisseling van de informatie tussen de linker en
de rechterhersenhelft?
De hersenbalk of corpus callosum
o Welke neurotransmitter is in te beperkte mate aanwezig bij de ziekte van Parkinson?
Dopamine
o Wat wordt bedoeld met ‘hemisfeerlateralisatie’?
Elke hemisfeer is gespecialiseerd in specifieke functies = functionele asymmetrie
o Wat is de naam van de stoornis waarbij iemand na hersenletsel moeite heeft om taal te begrijpen?
Afasie van Wernicke
2. Lokalisatietermen
Term Betekenis
Anterieur/ ventraal Vooraan
Posterieur/ dorsaal Achteraan
Craniaal
Superieur Boven
Caudaal
Inferieur Onderaan
Mediaal Naar het midden
Lateraal Naar de zijkant
Proximaal
Distaal
(mid) saggitaal: van voor naar achter verticaal
Coronaal (frontaal): van links naar rechts
Horizontaal (transversaal): voor naar achter horizontaal
1
,Yara Abdel Mawgoud Neuropsychologie
2BaTP A1
DE VIER LOBBEN en
GROEVEN
H2: Omschrijving en beknopte historiek v d neuro ᴪ
1. Omschrijving en beknopte historiek van de neuro ᴪ
1. Omschrijving van ‘neuropsychologie’
Onderzoeksobject = ontwikkelen van wetenschappelijke kennis over het menselijk gedrag (= psychologie)
op basis van het functioneren van het menselijk brein (= neuro)
Twee takken:
EXPERIMENTEEL: in laboratoria, die kennis hebben we nodig om toe te passen in de praktijk
Klinische psychologie: welke gevolgen hebben hersenletsel, werking hersenen in dagelijks leven. Focus op
diagnostiek en behandeling van hersenletsel
Voorbeeld: experimentele of cognitieve neuropsychologie: taal
Structureel: verschillende modules: (Bepaalde modules kunnen uitvallen, anderen blijven dan werken)
- Gesproken taal begrijpen
- Geschreven taal begrijpen
2
,Yara Abdel Mawgoud Neuropsychologie
2BaTP A1
- Zelf spreken
- Zelf schrijven
Dynamisch/ temporeel: vb gesproken woord: serieel
proces: (hoe verloop een cognitief proces in tijd)
- Het ‘geluid’ dat opgevangen w herkennen als
spraakgeluiden: verschillende stappen voor we het
begrijpen. Eerst geluiden opvangen, dan naar auditieve
cortex gebieden, hersenen herkennen geluid als spraak.
Classificeren als gesproken taal.
- In reeks spraakklanken woorden herkennen: woorden
van elkaar kunnen onderscheiden = segmentatie.
- Betekenis van woorden kunnen oproepen uit
geheugen: geheugenspoor zoeken waar betekenis van
woord in zit, hersenen zoeken betekenis
- Betekenis van woord in zin: moet contextueel ook
passen vb bank of bank
Parallel of stapsgewijs (= serieel)?
Na hersenbeschadiging treden er allerlei
veranderingen op:
Kan veranderen op drie domeinen;
1. Primaire neurologische stoornissen:
- Verlammingsverschijnselen
- Stoornis in de tastzin
- Gezichtsveldstoornis
2. Neuropsychologische stoornissen:
- Taal
- Niet meer herkennen
- Problemen bij motoriek
- Geheugenstoornis
- Aandachtstoornis
3. Psychologische veranderingen
- Gedrag
- Stemming
- Persoonlijkheid
2. Beknopte historiek van de neuropsychologie
Waar zit de motor van het denken, voelen, handelen?
HARTHYPOTHESE ↔ HERSENHYPOTHESE
Empedocles Hippocrates
Aristoteles Plato
= het hart is de bron van alles wat we Galen
kunnen en doen, hersenen = radiator van = hersenen sturen alles aan (denken, voelen,
hart. Hart is pomp en beweegt, is warm en handelen), waarom? (Griekse cultuur) als mens
actief, bloed koelt af in hersenen zodat het lopen we rechtop, het hoofd is het dichts bij de
weer naar het hart kan Goden dus via het hoofd hadden de goden
3
, Yara Abdel Mawgoud Neuropsychologie
2BaTP A1
invloed op ons. Niets te maken met kennis
maar met wereldbeeld over goden.
Hoe controleren de hersenen ons denken, voelen, handelen?
LOKALISATIONISME ↔ HOLISME
Gall Flourens
Spurzheim Goltz
↓ ↓
Frenologie Cerebrum functioneert globaal
= elke cognitieve functie zit gelokaliseerd = geheel, de hersenen zijn een geheel, geen
op een specifiek gebied in de hersenen. aparte functies. Elke functie zit overal,
Hersenen onderverdelen in gebieden, geheugen, herinneringen, taal zit overal
hersenen werken als een spier: trainen, w verspreid.
dikker, als je een eigenschap veel hebt dan
is dat stukje hersenen groter en heeft de
schedel een bult, verslapte spieren met
holte: dingen waar we minder goed in zijn.
= persoonlijkheidstesten: cranioscopie,
waar zitten de bulten en holtes?
Persoonlijkheidskenmerken aftasten voor
aan te werven etc
Nieuwe evidentie voor lokalisatie versus holisme? (bewijskracht voor beide visies)
Broca (taal) ↔ Wernicke (taal)
= Broca bestudeerde hersenen (niet meer = patiënten taalproblemen (begrepen niet
kunnen praten), vond verlammingen in ↔ meer wat hij zei), taalproductie is oké,
hersenen in de linker frontale kwab, analyseerde ook hersenen, vond letsel in linker
specifieke plaatsen hebben specifieke temporale kwab en verbinding zone van Broca,
functies, dus functies zijn gelokaliseerd in dus taal zit in meerdere gebieden in de
de hersenen hersenen en zijn verbonden om te produceren,
WO I herkennen. Dus is ook verspreid, holisme. Taal
Kogelverwondingen → zit niet op 1 plaats.
Hersenkaarten Lashley, Franz (geheugen)
= kogel in hoofd: verschillende gevolgen: = onderzoek bij ratten, muizen; waar zit een
goed voor onderzoekers: vergelijkende herinnering, op een plaats of verspreid? Ratten
studies. Afhankelijk van waar het letsel zich leerden weg onthouden. Ze onderzochten
bevond verschillende symptomen welke gebieden van de hersenen, stukjes van
Penfield (geheugen) hersenen weghalen, bij weghalen van 80%
wisten ze de weg niet meer.
Law of Mass Action
= het brein functioneert als 1 geïntegreerd
geheel, het volledige brein is nodig om iets te
kunnen doen. Alle hersengebieden zijn samen
actief
Law of Equipotentiality
= gelijkwaardigheid, gelijke mogelijkheden.
Alle gebied in de hersenen hebben identieke
functies.
Weg naar verzoening: werk van Donald Hebb (geheugen)
4
