Samenvatting: zakenrecht 3
Inhoudsopgave
INLEIDING: GOEDERENRECHT GESITUEERD BINNEN HET VERMOGENSRECHT ................................................. 4
DE MODERNISERING VAN HET GOEDERENRECHT ............................................................................................................. 4
HET BELANG VAN HET GOEDERENRECHT ....................................................................................................................... 4
BEGRIPPEN: ZAAK – VOORWERP – GOED – VRUCHTEN – OPBRENGSTEN – VERMOGEN ........................................................... 5
HOOFDSTUK 1: DE LEER VAN DE INDELING VAN DE GOEDEREN ...................................................................... 7
1. DE GOEDEREN VOLGENS DE GRAAD VAN TOE-EIGENINGSMOGELIJK ............................................................................ 8
1.1. Belang van deze indeling................................................................................................................... 8
1.2. Goederen in en buiten de handel ...................................................................................................... 8
1.3. Gemene voorwerpen (= res communes) ........................................................................................... 8
1.4. Goederen zonder eigenaar ................................................................................................................ 8
1.5. Gevonden goederen .......................................................................................................................... 8
2. DE GOEDEREN VOLGENS HUN GEBRUIK .................................................................................................................... 9
2.1. Vervangbare en niet-vervangbare goederen .................................................................................... 9
2.2. Verbruikbare en niet verbruikbare goederen .................................................................................... 9
2.3. Soortgoederen (genera) en bepaalde goederen (species)............................................................... 10
3. ROERENDE EN ONROERENDE GOEDEREN ............................................................................................................ 11
3.1. Belang van deze indeling................................................................................................................. 11
3.2. Onroerende goederen ..................................................................................................................... 11
3.3. Roerende goederen ......................................................................................................................... 13
4. DE PUBLIEKE GOEDEREN ................................................................................................................................. 14
4.1. De situering ..................................................................................................................................... 14
4.2. Het openbaar domein ..................................................................................................................... 14
4.3. Het privaat domein ......................................................................................................................... 16
4.4. Beslag op publieke goederen .......................................................................................................... 17
HOOFDSTUK 2: DE ZAKELIJKE HOOFDRECHTEN ............................................................................................. 18
1. HET EIGENDOMSRECHT .................................................................................................................................. 19
1.1. Definitie en kenmerken ................................................................................................................... 19
1.2. Vordering tot bescherming van het eigendomsrecht ...................................................................... 20
1.3. Bewijs van eigendom ...................................................................................................................... 21
1.4. Begrenzing van het eigendomsrecht van een grond ....................................................................... 21
1.5. Het ontstaan van eigendom: de oorspronkelijke wijze van eigendomsverkrijging ......................... 22
1.6. De beperking van het eigendomsrecht............................................................................................ 33
1.7. Mede-eigendom .............................................................................................................................. 37
Pagina 1 van 98
, 2. VRUCHTGEBRUIK .......................................................................................................................................... 46
4.5. Begrip en belang ............................................................................................................................. 46
4.6. Een bijzonder recht van vruchtgebruik: het recht van bewoning .................................................... 46
4.7. Kenmerken ...................................................................................................................................... 47
4.8. Voorwerp van het vruchtgebruik .................................................................................................... 47
4.9. Vestiging van het vruchtgebruik ..................................................................................................... 48
2.6. Modaliteiten van vruchtgebruik ...................................................................................................... 49
2.7. De rechten van de vruchtgebruiker en de blote eigenaar ............................................................... 49
2.8. De plichten van de vruchtgebruiker en de blote eigenaar .............................................................. 51
2.9. Tenietgaan van het vruchtgebruik .................................................................................................. 53
2.10. Gevolgen van het tenietgaan van het vruchtgebruik ...................................................................... 53
3. RECHT VAN OPSTAL ....................................................................................................................................... 55
3.1. Begrip .............................................................................................................................................. 55
3.2. Belang ............................................................................................................................................. 55
3.3. Kenmerken ...................................................................................................................................... 55
3.4. Verkrijging van een opstalrecht ...................................................................................................... 56
3.5. Rechten en plichten van de partijen ................................................................................................ 57
3.6. Tenietgaan van het opstalrecht ...................................................................................................... 57
3.7. Gevolgen van het tenietgaan van het opstalrecht .......................................................................... 58
4. ERFPACHT ................................................................................................................................................... 59
4.1. Begrip en belang ............................................................................................................................. 59
4.2. Kenmerken ...................................................................................................................................... 59
4.3. Verkrijging van het erfpachtrecht ................................................................................................... 59
4.4. Rechten en plichten van de partijen ................................................................................................ 60
4.5. Tenietgaan van erfpachtrecht ......................................................................................................... 61
4.6. Gevolgen van het tenietgaan van het erfpachtrecht ...................................................................... 62
HOOFDSTUK 4: PUBLICITEIT.......................................................................................................................... 83
1. ROERENDE GOEDEREN ................................................................................................................................... 84
1.1. Overdracht van roerende goederen ................................................................................................ 84
1.2. Overdracht van schuldvorderingen ................................................................................................. 84
1.3. Vestiging van een pandrecht........................................................................................................... 84
2. ONROERENDE GOEDEREN ............................................................................................................................... 85
2.1. Doel van het publiciteitssysteem ..................................................................................................... 85
2.2. Overschrijving op het kantoor van rechtszekerheid ........................................................................ 85
2.3. Inschrijving van het kantoor van rechtszekerheid ........................................................................... 87
2.4. Kantmelding .................................................................................................................................... 88
2.5. Evaluatie van het huidig hypothecair publiciteitssysteem .............................................................. 89
3. ALGEMENE REGELS INZAKE HET VERKRIJGEN EN TENIETGAAN VAN ZAKELIJKE RECHTEN ................................................. 96
3.1. Titularis van zakelijke rechten ......................................................................................................... 96
3.2. Verkrijgingswijze van zakelijke rechten........................................................................................... 96
3.3. Tenietgaan van zakelijke rechten .................................................................................................... 97
Pagina 3 van 98
, INLEIDING: goederenrecht gesitueerd binnen het vermogensrecht
Goederenrecht is een onderdeel van het vermogensrecht. Bevat ook de studie van de indeling van de
goederen en van de oorspronkelijke wijzen van eigendomsverkrijging met een bijzondere aandacht
voor de bezitsleer.
ð Vermogensrecht: regeling van patrimoniale1 subjectieve rechten.
ð Patrimoniale subjectieve rechten: worden ingedeeld in:
§ Vorderingsrechten: recht op een prestatie van een ander rechtssubject.
Prestatie staat erin iets te doen, iets niet te doen of iets te geven.
§ Intellectuele rechten: een tijdelijk een exclusief exploitatierecht op een
originele creatie van de menselijke geest. Auteur van een boek kan aan
derden verbieden om deze creatie te gebruiken of te miskennen.
§ Zakelijke rechten: geeft aan een rechtssubject een rechtstreeks zeggenschap
over een bepaald goed. Dit wordt geregeld door het goederenrecht.
Verhouding goed en rechtssubject varieert in draagwijdte in functie van de
aard van het zakelijk recht. Vb. Eigendom, mede-eigendom, zakelijke
gebruiksrechten en zekerheden.
Enkel de wetgever kan zakelijke rechten creëren. Art. 3.3, lid 1 BW.
• Eigendomsrecht: het meest volkomen zakelijke recht. (Mede- Zakelijke
eigendom is hier een variant van) art. 3.3, lid 2 BW hoofdrechten
betrekken op
• Zakelijke gebruiksrechten: bieden een minder omvangrijk het goed zelf.
zeggenschap over een goed. Art. 3.3, lid 3 BW
• Zakelijke zekerheden: bijkomende zakelijke rechten. Ze vormen als
waarborg van een schuldvordering het accessorium (de bijzaak). De
persoon die over een zakelijke zekerheid beschikt zal als eerste
worden betaald met de opbrengst van de het goed waarop het
zekerheidsrecht slaat. Dit zakelijke recht heeft derhalve betrekking
op de geldwaarde van het goed. Art. 3.3, lid 4 BW
De modernisering van het goederenrecht
Het Belgisch goederenrecht baseert zich op het oorspronkelijk Burgerlijk Wetboek van 1804.
ð Appartementsrecht is al meermaals hervormd. (Laatst in 2019)
ð Hypotheekwet werd ook al hervormd.
ð Pandwet is gemoderniseerd. (Nu geeft het de zakelijke rechten een aangepaste regeling aan
de moderne maatschappij)
ð Goederenrecht werd hervormd en stond 17/3/2020 in het Belgisch Staatsblad. Treden in
werking vanaf 1/9/2021.
Het belang van het goederenrecht
Een rechtvaardige en efficiënte regeling van de toekenning van zakelijke rechten is enorm belangrijk
voor de maatschappelijke welvaart. Welke aanspraken ze op welke goederen kunnen doen bepaald
1
Patrimoniale: op geld waardeerbare zaken.
Pagina 4 van 98
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imkevangoethem. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.