Alle verplichte arresten van het vak inleiding privaatrecht dat wordt gegeven aan de Open Universiteit. le 5 (De verbintenis in het algemeen en bronnen van een verbintenis)
HR 30-1-1995, (Quint-Te Poel) ECLI:NL:HR:1959:AI1600
HR 1-6-2012, (Esmilo-Mediq) ECLI:NL:HR:2012:BU5609
HR , (Misverstan...
Arresten inleiding privaat recht
Quint – Te Poel (15 mei 1959)
Naam: Quint – Te Poel
Rechterlijke instantie: Hoge Raad
Casus: Quint had op basis van een overeenkomst met Hubertus te Poel panden gebouwd en dacht dat hij ook
de eigenaar van de grond was. Nadat de panden klaar waren kon Hubertus Quint niet betalen. De grond was
van Heinricht te Poel, de broer van Hubertus. Heinrich was door natrekking (art. 5.20 sub e BW) eigenaar van
de panden te zijn geworden. Echter weigerde hij te betalen want de overeenkomst was niet met hem
afgesloten. Quint vorderde van Heinrich schadeloosstelling op de grond ongerechtvaardigde verreiking.
Heinrich was ten koste van Quint verrijkt met panden (de Jong van Lier & de Bie, 2016).
Rechtsoverweging:
- Rechtbank: in het oude BW stond dat bronnen van verbintenissen enkel konden ontstaan door de wet
of uit een overeenkomst. De rechtbank oordeelt dat de verbintenis kan worden gevonden in
redelijkheid en billelijkheid. Geeft Quint gelijk.
- Hof: stelt Quint in het ongelijk omdat de verbintenis volgens het oude wetsartikel niet kon ontstaan
uit redelijkheid en billijkheid.
- Hoge Raad: is nagegaan of er een verbintenis was ontstaan uit de wet, dit was niet het geval. Een
grondeigenaar hoeft een bezitter of huurder van de grond geen vergoeding te betalen als daarop
wordt gebouwd waarvan de eigenaar door natrekking ook eigenaar van zou worden. De vordering van
de aannemer wordt daardoor ook niet toegewezen.
Rechtsvraag: Kan Quint op grond van ongerechtvaardigde verrijking de betaling van Heinrich vorderen?
Rechtsregel: Verbintenissen hoeven niet rechtsstreek op een wetsbepaling te zijn gebaseerd, maar kunnen ook
voorvloeien uit het systeem van de wet, als dit aansluit bij verbintenissen die wel in de wet zijn geregeld.
Uitkomst arrest: Heinrich hoeft geen schadeloosstelling te betalen aan Quint. Quint had de openbare registers
kunnen raadplegen en op deze manier kunnen weten dat hij ging bouwen op grond die niet van de
opdrachtgever was.
Arrest gaat over: Bronnen van verbintenissen en ongerechtvaardigde verrijking.
Lin Lindenbergh
1
Inleiding privaatrecht – arresten
Open Universiteit
2021 - 2022
, Esmilo-Mediq apotheken arrest (1 juni 2012)
Naam: Esmilo-Mediq apotheken
Rechterlijke instantie: Hoge Raad
Casus: Mediq en Esmilo hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Esmilo zou medicijnen van Mediq
gaan afnemen. Kort na het voltrekken van de overeenkomst geeft Mediq aan dat de overeenkomst geen
standhoudt. Volgens de wet op de geneesmiddelenvoorziening is dit verboden en mogen alleen van andere
groothandelaren, bepaalde vergunninghouders of importeurs mag afnemen. Een apotheek valt hier niet onder.
Hiervan waren zij zich beide van bewust. Esmilo vordert schadevergoeding van Mediq op grond van het niet-
nakomen van de overeenkomst.
Rechtsoverweging:
- Rechtbank: kende schadevergoeding toe aan Esmilo.
- Hof: wees de schadevergoeding af omdat export van geneesmiddelen verboden was bij de wet. Beide
partijen waren hiervan op de hoogte en had de rechtshandeling een verboden omdat de
rechtshandeling in strijd was met de formele wet. Daarom werd de overeenkomst nietig verklaard.
- Hoge Raad: oordeelde dat als een overeenkomst aanzet tot een rechtshandeling die in strijd is met
een formele wet niet automatisch nietig is en in strijd is met de goede zeden of openbare orde. Het
moet worden getoetst aan vier criteria:
o Welke belangen worden door de geschonden regel beschermd?
o Wordt er een fundamentele regel geschonden door de inbreuk?
o Zijn beide partijen zich bewust van de inbreuk?
o Voorziet de regel al in een sanctie?
Rechtsvraag: kan een overeenkomst waarvan de inhoud of strekking verboden is op grond van art. 3:40 lid 1
BW nietig worden verklaard?
Rechtsregel: Een overeenkomst die in strijd is met de openbare orde is niet automatisch in strijd met de wet.
De rechter moet aan vier criteria toetsen:
1. Welke belangen worden door de geschonden regel beschermd?
2. Wordt er een fundamentele regel geschonden door de inbreuk?
3. Zijn beide partijen zich bewust van de inbreuk?
4. Voorziet de regel al in een sanctie?
Uitkomst arrest: vernietigt de uitspraak van het Hof en Mediq moet schadevergoeding betalen aan Esmilo.
Essentie: een overeenkomst is niet altijd nietig ondanks dat de rechtshandeling in strijd is met de formele wet.
Arrest gaat over: nietigheid overeenkomst die in strijd is met de openbare orde (art. 3:40 BW)
Lin Lindenbergh
2
Inleiding privaatrecht – arresten
Open Universiteit
2021 - 2022
, Burgman-Aviolanda arrest (11 mei 1951)
Naam: Burgman /Aviolanda
Rechterlijke instantie: Hoge Raad
Casus: vliegtuigbouwster Aviolanda had met Burgman een overeenkomst afgesloten dat zij kammen zou
kunnen regelen voor hem. Echter was dit niet toegestaan doordat er in die tijd een Bedrijfsvergunningenbesluit
verbood om goederen zonder vergunning te produceren die niet tot de normale producten horen die een
bedrijf normaal produceerde of bewerkte. Aviolanda kan de kammen niet leveren. Burgman vordert nakoming
van de overeenkomst en stelt dat hij niet wist dat Aviolanda geen vergunning had. Aviolanda beroept zich op
overmacht (de Jong van Lier & de Bie, 2016).
Rechtsoverweging:
- Hof: oordeelt dat er hier sprake was van een overeenkomst met ongeoorloofde strekking en inhoud.
Om deze reden was de overeenkomst nietig. Het maakt niet uit dat dit gegeven onbekend is bij een of
meerdere partijen.
- Hoge Raad: oordeelt dat een overeenkomst alleen een verboden strekking heeft wanneer beide
partijen de bedoeling hadden of zich bewust waren dat nakoming in strijd is met een wettelijk verbod.
Is er bij één of beide partijen geen sprake van, dan kan degene die tot nakoming wordt aangesproken
een beroep doen op overmacht
Rechtsvraag: is een overeenkomst nietig als de strekking en inhoud daarvan in strijd is met een wettelijke
verbod?
Rechtsregel: een overeenkomst is nietig op grond van art. 3:40 lid 1 BW als één van de partijen niet op de
hoogte is dat de rechtshandeling in strijd is met een wettelijk verbod.
Uitkomst arrest: Aviolanda kan een beroep doen op overmacht, want Burgman was niet op de hoogte van het
wettelijke verbod.
Essentie: overeenkomsten zijn nietig als niet beide partijen zich bewust zijn van het feit dat ze een wettelijk
verbod overtraden.
Arrest gaat over: Nietigheid van rechtshandelingen, openbare orde, goede zeden (art. 3:40 BW).
Lin Lindenbergh
3
Inleiding privaatrecht – arresten
Open Universiteit
2021 - 2022
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lin1991. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
