Burgerlijk recht:
Deel 1: Algemeen recht:
Hoofdstuk 1: algemene inleiding:
1) Wat is recht?
a) Het recht omvat een geheel van gedragsregels en normen
b) Deze hebben tot doel het maatschappelijk leven te ordenen
c) De regels worden opgelegd door de overheid
d) De regels zijn afdwingbaar
2) Indeling van het recht:
Privaatrecht Publiekrecht
= regelt de verhouding tussen burgers = regelt de algemene belangen en regelt de
verhoudingen van de overheidsorganen
Burgerlijkrecht Staatsrecht
Gerechtelijk privaatrecht Administratief recht
Internationaal privaatrecht Strafrecht
Strafprocesrecht
Fiscaal recht
3) De bronnen van het recht:
De bronnen van het recht kunnen we in grote lijnen onderscheiden in volgend bronnen:
- Wetgeving
- Rechtspraak: vonnis en arresten van advocaten
- Rechtsleer: artikels van profesoren die hun opinie geven
- Gewoonte: gewoonterecht
3.1) Wetgeving:
Hiërarchie der normen:
Trap 1: internationale verdragen en beslissingen van supranationale organisaties
(Europa)
- Een richtlijn (EU)
Regelgeving die nationale overheid verplicht moet opnemen in wetgeving
Overheid krijgt hiervoor een bepaalde termijn
- Een verordening (EU)
Algemene en volledige reglementering
Rechtstreeks van toepassing in ALLE lidstaten
(direct geldig geen wet meer uitvaardigen)
- Een beschikking (EU)
Regels toepasselijk op en bepaalde bestemmeling op 1 lidstaat geldig
- Internationale verdragen: overeenkomst tussen twee of meer staten over een
welbepaalde materie
Trap 2: de grondwet
1
, - Meest fundamentele (Belgische) wet
- Regelt inrichting van de machten (WM,RM,UM)
- Waarborgt de fundamentele rechten en vrijheden van de burgers
- Kan niet zomaar gewijzigd worden bijzondere procedure
o Kamer en senaat stellen nieuwe artikelen op.
o Nieuwe verkiezingen voor kamer en senaat
o Nieuwe kamer en senaat moeten artikelen bekijken en aanpassen (indien
nodig)
o Om goed te keuren:
2/3 aanwezig zijn
2/3 akkoord gaan met nieuwe artikelen
Trap 3: de wetten, decreten en ordonnanties
- Wet (federaal)
- Decreet (gemeenschappen en gewesten)
- Ordonnantie (Brussel hoofdstedelijk gewest)
- Hoofdbron: Burgerlijk Wetboek (BW)
- Overige bronnen:
Wetboek van de Belgische nationaliteit
Wet betreffende de aansprakelijkheid voor producten met gebreken
Decreet houden de bepalingen betreffende de huur van voor woning bestemde
goederen of delen ervan (woningshuurdecreet)
Trap 4: De KB’s (koninklijk besluit) en besluiten van de gemeenschaps- en
gewestenregeringen
- Handelingen van de uitvoerende macht die de uitvoering van een wet, decreet
ordonnanties mogelijk maken.
- Uitvoering door koning en aantal ministers
Trap 5: de MB’s (Ministerieel besluit) en besluiten van en lid van de gemeenschaps- en
gewestregeringen
- De ministers worden als vertegenwoordigers van de Koning belast met de technische
uitvoering van wetten, KB’s en besluiten van deelstaatregeringen
- Uitvoering door 1 minister (vb. minister economie)
3.2) Rechtspraak:
- Geheel van rechtelijke uitspraken
Toepassing van de wet op een concreet geval
(Vb. tussen 2 partijen, ik en media markt)
In principe alleen bindend tussen partijen
In praktijk kan het inroepen van een vroegere rechtelijke beslissing wel invloed
hebben op de besluitvorming van de rechter
3.3) Rechtsleer:
- Geheel van wetenschappelijke publicaties over juridische aangelegenheden
Boeken en artikels in juridische tijdschriften
2
, Kan gebruikt worden in een rechtszaak om zaken sterker te maken maar is niet
bindend
Kan evenwel bijdragen tot het vinden van een juridische oplossing in een
concreet geval
3.4) Gewoonte
- Algemeen geldende, openbare en herhaalde gedraging
Vb. op die specifieke manier werd vroeger betaald
- Subjectieve overtuiging dat deze gedraging geld als rechtsnorm
- Dat het via deze manier gedaan werd
- Minder belangrijk als bron in ons rechtsstelsel
Vb. overnemen van de familienaam
Hoofdstuk 2: Structuren en instellingen:
1) Algemene beginselen:
- België:
Een democratische staat
Principe van scheiding der machten
Rechtstaat (staat gebaseerd op recht en laten baseren op de wet)
Monarchie (= erfelijk en symbolische functie)
Federale staat
2) Enkele politieke instellingen:
- Federaal niveau:
Parlement, kamer en senaat = Wetgevende Macht (WM)
Regering, koning = Uitvoerende Macht (UM)
- Regionaal niveau:
Vlaams parlement = Wetgevende Macht (WM)
Vlaamse regering = Uitvoerende Macht (UM)
- Provincies en gewesten
, - Vredegerecht:
Algemene bevoegdheid: burgerlijke zaken ≤ 5000 euro
Specifieke bevoegdheid: huur, burengeschillen
Vb. overhangende boom
- Politierechtbank:
Overtredingen
Geschillen inzake verkeer
Vb. te snel rijden, door het rood rijden
- Rechtbanken van eerste aanleg:
Correctionele rechtbank: strafrechtelijke aangelegenheden (diefstal, slagen en
verwondingen, …)
Burgerlijke rechtbank: geschillen tussen burgers > 5000 euro,
beroepsprocedures tegen beslissingen vrederechter
Familie- & jeugdrechtbank:
Familiekamers: echtscheidingen, onderhoudsgelden, erfenisproblemen
Jeugdkamers: problematische opvoedingssituatie, misdrijven door
minderjarigen
Vb. kopen van een kapotte TV
Kamer voor minnelijke schikking
- Arbeidsrechtbank:
Geschillen tussen werkgever en werknemer
Vb. onterecht ontslagen
- Ondernemingsrechtbank:
Algemeen: geschillen tussen ondernemingen
Specifiek: faillissement, gerechtelijke reorganisatie
Vb. discussie tussen PXL en standaard boekhandel
- Hoven van beroep (5) en Arbeidshof:
- Hof van Cassatie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper karolinelutsch. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.