Wat is een verbintenis?
Def.: Een verbintenis= een rechtsband tussen 2 of meer personen, in geld waardeerbare aanspraak
en in rechte afdwingbaar.
1. Rechtsband tussen 2 of meer personen
a. Schuldvordering van de ene op de andere
b. Vorderingsrecht zakelijk recht
2. In geld waardeerbare aanspraak
a. Verbintenis bezit marktwaarde
i. Onlichamelijk goed beslag mogelijk
b. Resultaatsverbintenis (verplicht de schuldenaar tot het behalen van een resultaat,
behalve bij overmacht*) vs. middelenverbintenis (verplicht de schuldenaar “enkel”
om een bepaalde inspanning te leveren om het resultaat te bereiken)
*Def.: overmacht= onvoorziene gebeurtenis die het onmogelijk maakt om een
verbintenis na te komen
c. Verbintenis om te doen (I), te geven (II), of niet te doen (III)
3. In rechte afdwingbaar
a. Bij niet-nakoming sanctie
b. Uitzonderingen
i. Vriendschappelijke afspraken
ii. Natuurlijke verbintenissen
iii. Intentieverklaring (letter of intent)
iv. Patronaatsverklaring (letter of comfort)
Begrip en soorten overeenkomsten
Rechtshandeling:
Def.: Rechtshandeling= een handeling die u stelt met bedoelde rechtsgevolgen
1. Eenzijdig: gaat uit van de wil van 1 persoon (bv testament)
2. Meerzijdig: overeenkomst/contract (bv huurcontract)
Verbintenissen uit overeenkomsten (=contract):
Meerzijdige rechtshandeling
Wilsovereenstemming
Één of meerdere partijen
Ten aanzien van één of meer anderen
Afdwingbare verbintenissen aangaan
- Strekt zich ertoe rechtsgevolgen te doen intreden rechtshandeling
- Geldig aangegane overeenkomsten verbinden de partijen tot wet (‘pacta sunt servanda’)
Totstandkoming contract/overeenkomst
Consensualisme Zakelijke contract Plechtig uitz.: vormvereisten
= algemene regel naar Belgisch = overhandiging van zaak vereist = onderworpen aan vormvereisten
recht Bv bewaargeving jas in vestiaire soorten vv: met oog op:
= duidt op Uitz: zakelijke overeenkomst - geldigheid
wilsovereenstemming - niets te maken met zakelijke - bewijs
recht - tegenwerpelijkheid aan derden
,Soorten overeenkomsten
Eenzijdig vs. wederkerig
Def.: Eenzijdig= slachts één partij moet verbintenis nakomen (bv bewaargeving)
Def.: Wederkerig= zich over en weer verbinden (bv koop en huur)
Hoeveel partijen nemen een verbintenis op zich?
Steeds meerzijdige rechtshandelingen (!!niet verwarren met eenzijdige rechtshandeling!!)
Beang van onderscheid: ontbinding art 1184 BW (enkel wederkerige overeenkomst)
Overeenkomsten om niet vs. onder bezwarende titel
Bezwarende titel: economisch voordeel voor beide partijen
Om niet: geen dergelijk voordeel (‘animus donandi’) (bv schenking, bruikleen, …)
Kanscontracten
Def.: Kanscontracten= overeenkomst waarbij niet vast staat of een van de partijen een voorbeeld
heet en als ze er een heeft wat de omvang ervan is op ogenblik van contractsluiting.
Aleatoire overeenkomsten: ‘alea’ (= onzekerheid)
Afhankelijk van onzekere gebeurtenis
Kans op winst en verlies
Vb. Verzekeringsovereenkomst, lijfrente, spel en weddenschap, …
Overeenkomst intuitu personae
Def.: overeenkomst intuitu personae= wordt afgesloten omwille van de persoon of de persoonlijke
kwaliteiten van de tegenpartij, meestal de schuldenaar.
Contract eindigt bij het overlijden van een persoon gaat niet over op erfgenamen
Benoemde vs. onbenoemde overeenkomsten
Al dan niet uitdrukkelijk geregeld in Burgerlijk Wetboek
Algemene regelen van contractenrecht van toepassing
Onbenoemde contracten: gemengde contracten (bv douche kopen + plaatsing)
Absorptietheorie: regels van grootste deel overeenkomst toepassen (bv koop
douche)
Combinatietheorie: 2 benoemde overeenkomst te erkennen beide regels
toepassen
Sui generis overeenkomst: kan geen regels van benoemde overeenkomst op
toepassen
Toetredingsovereenkomsten
Def.: toetredingsovereenkomst= overeenkomst gesloten tussen sterke en zwakke partij waarbij
zwakke partij geen zeggenschap heeft over de inhoud van de overeenkomst
Inhoud wordt eenzijdig vastgelegd door andere (sterkere) partij
Enkel vrijheid wel of niet te contracteren
Beschermingsmechanismes (bv contracten met nutsbedrijven: elektriciteit,
watermaatschappij)
,Raamovereenkomsten/kaderovereenkomsten
Def.: raamovereenkomsten/kaderovereenkomsten= overeenkomsten die algemene voorwaarden en
modaliteiten vastlegt waarbinnen later te sluiten overeenkomsten binnen zullen moeten vallen.
Bv CAO, concessieovereenkomst (alleenverkoopovereenkomst), …
Deel 1: verbintenissen uit meerzijdige en
eenzijdige rechtshandelingen
Algemene principes van contractenrecht
Consensualisme/wilsautonomie
Wilsautonomie als grondslag
Grondslag van het contractenrecht =iedereen kan al dan niet contracteren
Wilsautonomie impliceert contractsvrijheid
In principe solo consensu: loutere wil volstaat
Gevolg van de vrijheid van personen
Consensualisme
1 Formeel consensualisme
o Consensualisme: solo consensu (loutere wilsovereenkomst)
uitzondering: zakelijke en plechtige overeenkomst
2 Materieel consensualisme: wilsautonomie of contractsvrijheid
o Uitzondering: grenzen aan contractsvrijheid
Contractsdwang: dwang om contract te sluiten (bv verplichting verzekering
bij aankoop auto)
Dwingend recht (om zwakke partijen te beschermen) gevolg: relatieve
nietigheid en openbare orde (beschermen belangen maatschappij) gevolg:
absolute nietigheid
Fraus omnia corrumpit= bedrog breekt alles
Grondrechten
Toepassing: Anti-discriminatiewet gevolg: absoluut nietig
Goede trouw
- Subjectieve goede trouw
o gaat over geestesgesteldheid van iemand (wat weet je?)
bv: trouwen met iemand die al getrouwd is ontrouw, bij wet verboden
- Objectieve goede trouw
o 3 functies: (heeft niks te maken met wat je al dan niet weet)
Interpretatieve functie (gemeenschappelijke bedoelingen partijen)
bv: in testament staat aan Children ipv Scotisch Childern
Bij twijfel moet men de norm zo interpreteren dat hij enig gevolg
teweegbrengt
Te goeder trouw = naar redelijkheid en billijkheid
Geen gemeenschappelijke bedoeling te achterhalen:
Ten voordele van hij die zich verbond
Ten nadele van hij die bedong
, Aanvullende functie:
o Bijkomende rechten/verplichtingen aan partijen
o Loyauteitsplicht van contractspartijen
o Bv. Schadebeperkingsplicht: brandweer bellen bij brand
• Beperkende /derogerende functie
Def.: beperkende/derogerende functie= medecontractant mag de rechten die hij heeft niet
uitvoeren op een wijze die kennelijke onredelijk is
Cfr. Rechtsmisbruik: Uitoefening van een recht zonder redelijk en voldoende
belang
Niet uitdrukkelijk in Burgerlijk wetboek
Lang twijfel over: ‘overeenkomsten strekken tot wet’
Rechten niet uitvoeren op manier die kennelijk onredelijk is
o Marginale toetsing door rechter
Criteria zoals bij rechtsmisbruik
o Rechtsmisbruik: niet-contractuele werking
o Matigende werking goede trouw: contractuele werking
CRITERIA:
1) Uitoefening recht met loutere bedoeling andere partij te schaden (animus nocendi)
A en B zijn buren, B houdt ervan om te ballonvaren maar A besloot om een muur met
messen te bouwen. A mag dit, omdat het zijn grond is, B moet dus
buitencontractueel tegen A zeggen dat dit niet passend is. A moet enkel messen
verwijderen van rechter.
2) Keuze tussen twee mogelijkheden en keuze zonder eigen voordeel voor mogelijkheid die
derden/andere partij meest schade toebrengt
Concurrent plaats lichtreclame verticaal waardoor andere lichtreclame niet meer zichtbaar is
terwijl hij het ook horizontaal zou kunnen plaatsen rechtsmisbruik
3) Afwezigheid van een redelijk belang en/of proportionaliteitscriterium
= voordeel van de een wordt vergeleken met het voordeel voor de ander
B wil dat A haar gebouw afbreekt omdat het niet op de juiste plaats staat. Dit is B
zijn recht, maar de rechter beslist dat dit kennelijk onredelijk is omdat het gebouw slechts 25 op de
grond van B staat. Dit werd opgelost met een schadevergoeding
Het sluiten van de overeenkomst: geldigheidsvereisten
Toestemming/wilsovereenstemming
Handelingsbekwaamheid
Voorwerp
Oorzaak
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper axanavandooren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.