Samenvatting
Samenvatting Sociaal-economische thema's
- Instelling
- Hogeschool Gent (HoGent)
Goede samenvatting 'Sociaal-economische thema's'; kort en bondig
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 35 pagina's
Voorbeeld 4 van de 35 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
SOCIAAL-ECONOMISCHE THEMA’SINLEIDING
• Macro-micro-macromodel
• Bevolkingsproblematiek en migratie
• Structuur en evolutie van de Belgische economie
• Staatsinterventie en verzorgingsstaat
• Criminaliteit
• Milieuproblematiek
• Arbeidsmarkt en sekseverschillen
HOOFDSTUK 1
INLEIDING MACRO-MICRO-MACROMODEL
Kenny
Kenny en jij hebben samen in de lagere school gezeten. Jullie leefomgeving leek heel goed op elkaar:
ouders hadden min of meer dezelfde job, inkomen, … Zijn jullie beiden verantwoordelijk voor de
situatie waarin je je nu bevindt of beepalen de sociale structuren waarin je inzit waar je uiteindelijk zal
belanden?
Stel dat Kenny crimineel is geworden nadat jullie pad een andere richting op is gegaan. Wat heeft
ervoor gezorgd dat jij studeert en je vriend in de bak zit. Sociologen en economen hebben de neiging
om de verklaring te zoeken in het maatschappelijke macroniveau, of het individuele microniveau.
Kenny zijn ouders zijn gescheiden en woont bij zijn mama, crimineel is dan een vastgelegde rol in een
groter drama.
We zullen in wat volgt uitgaan van de mens als doelgericht handelend wezen, maar wel steeds binnen
en context. Wanneer in het onderzoek doelgericht handelende actoren centraal staan, dan dient de
onderzoeker deze actoren te plaatsen binnen een wijdere context die het handelen ten dele bepaalt,
dat is de actor-in-contextbenadering. Op deze manier worden de sociale normen als de individuele
rationele besluitingsvorm opgenomen in de analyses.
Verpleegstersituatie
Er is een te kort aan verplegers. Wat zal de overheid doen? Wat zullen individuelen doen als reactie?
Wat is het gevolg voor die individuen? Wat is de maatschappelijke uitkomst? Begin de cyclus
opnieuw: wat is dan de uitkomst?
• Op macroniveau zorgt een tekort aan verpleging ervoor dat de overheid het beroep
(financieel) aantrekkelijker gaat maken, daardoor zullen op microniveau meer individuen
geneigd zijn om die job te kiezen, met als macrogevolg dat de maatschappij een betere
gezondheidszorg en een efficiëntere verdeling van de werkbevolking krijgt. Doorloop je de
cyclus opnieuw en pompt de overheid weer geld in de zorg, dan denk ik dat opnieuw meer
mensen verpleger of verpleegster worden, maar er dan te veel personeel plus een over
subsidiëring van de sector zal zijn, een negatief macroresultaat dus
Gevolgen
• Ongewenst macro-verschijnsel
• Logische individuele microbeslissingen
• Oorzaak is niet irrationaliteit
• Samentellen van logische beslissingen kan irrationele uitkomst hebben
Digitalisering van banken
Banken stellen aan klanten voor om online bankieren te doen. Waarom is de bank beginnen
digitaliseren?
• Door de digitalisering hebben ze minder werknemers nodig waardoor er meer geld is
uitgespaard
• Zelfde fenomeen met zelfscans in supermarkten
,Varkencylcus
• Groene lijn → wat de boeren leveren
• Rode lijn → prijs van de varkens
• De lijnen hebben tegengestelde bewegingen
→ wanneer de hoeveelheid stijgt, daalt de prijs
• Vraag en aanbod Laverge klopt niet helemaal
• Levend organismen → je kunt niet zomaar bepalen dat
je ze direct krijgt
• Macroniveau → overproductie
• Microniveau → boeren merken dit op en zullen minder
gaan produceren
13 maart
• Vanaf zaterdag was de lockdown, aangekondigd de donderdag
• Vrijdag was er nog een feestje, niemand dacht dat dat zolang ging duren
• Laatste avond cashen, kunnen een langere periode overbruggen
• Mensen en cafébazen hadden een doel → later heeft dit gezorgd voor extra besmettingen
Macro-micro-macro model of Coleman’s Boat
Macroverschijnselen verklaren uit:
• Individuele beslissingen → microverschijnselen
• Deze microverschijnselen doen zich voort uit eerdere macro-ontwikkelingen
• Hoe kunnen deze microverschijnselen uiteindelijk leiden tot macro-uitkomsten
• Aggregatie → samenvoeging van individuele microverschijnselen
METHODOLOGISCH INDIVIDUALISME EN DOELGERICHT HANDELEN
• Enkel individuen hebben een wil en het vermogen doelgericht te handelen
• Aggregaties hebben geen eigen wil en beslissing niks (samennemen van een individu) →
alleen als er een overeenkomst is binnen die aggregatie
Strategische keuzes in situaties
• De context waarin wordt gehandeld legt altijd beperkingen op (kinderen kunnen beperken) →
in die context gaan we kijken wat andere mensen doen
• Twee of meer participanten die met elkaar interageren → beïnvloeden elkaar, slim af te zijn, of
het aanpassen van je beslissingen naar anderen toe
• Wensen en voorkeuren worden hierdoor gereduceerd
• Vrienden die samen gaan lunchen → sommigen hebben allergieën waardoor veel restaurants
niet meer zullen voldoen
Kan een waarnemer de motieven van actoren kennen?
• Mensen liegen in onderzoek: sociaal wenselijk antwoorden niemand zal zeggen dat hij zijn
kind mishandeld (daadwerkelijke gedrag tov hetgeen wat mensen zeggen over hun gedrag)
• Hierdoor kunnen we nooit het juiste antwoord weten, maar er bestaan 3 mogelijkheden om zo
dichtmogelijk een benadering te maken
o Rationale keuzetheorie
o Rationaliteitsprincipe
o Cognivistische actor (CA)
,Mogelijkheid 1: Rational keuzetheorie
• Individu baseert zijn keuzes op het rationeel denken
• Keuze is afweging van keuzemogelijkheden
• Keuze wordt gebaseerd op een rationele en logische afweging van verschillende opties
• Het individu streeft naar een zo groot mogelijk nut op basis van eigen preferenties
• Mensen houden hun motieven geheim → is het niet beter om het gedrag te observeren?
Mogelijkheid 2: Rationaliteitsprincipe
• Aannemen dat mensen verstandig handelen
• Onderzoeker leeft zich in in de situatie op basis van hun kennis, doeleinden, situatie v/d actor
• Ook psychopaten handelen rationeel → psychiater leeft zich in in de psychopaat
(uitgangspunten zijn verkeerd van een psychopaat)
• Dus toch motieven kennen?
Mogelijkheid 3: Cognivistische actor (CA)
• Eigenlijk rationele vs sociale actor
• Gedrag verklaren op basis van combinatie van 2 motieven → beiden belangrijk
o Kosten/ baten
o Waarden en normen (per definitie niet persoonlijk)
• De vader sloeg de pedofiel in elkaar, omdat hij een innerlijke nood voelde om dat te doen
Problemen van aggregatie
• Regel 1: individuele rationale keuze leiden niet altijd tot sociale rationele uitkomsten
• Regel 2: sociaal irrationele toestanden zijn niet direct terug te voeren op irrationele individuele
besluitvormers
→ Probleem van collectief handelen of sociaal dilemma
• Basisreden voor probleem: onderlinge afhankelijkheid of strategische interactie
• Prisonners’ Dillema
Illustratie 1: desertieprobleem
• Spaghettiavond om op reis te gaan
• Een aantal personen die hun eigenbelangen nastreven geïnteresseerd is in een bepaalde
uitkomst die alleen verkregen kan worden door inspanningen die groter zijn dan de voordelen
die ieder eraan zou ontlenen, dan zal niemand zicht inzetten om die uitkomst te bereiken, zelf
al zou de samenwerking de kosten verlagen en vermoedelijk tot het doel leiden
• Als inspanning groter is dan het nut → geen inspanning → aantal deelnemers daalt →
inspanning per overblijver stijgt
Illustratie 2: de logica van collectief handelen
• Het belangen van de individu vallen niet samen met de belangen van de groep waartoe de
individuen willen behoren
• Je bijdrage is verwaarloosbaar klein, profiteert mee van resultaat (stakingen)
• We kunnen er niet vanuit gaan dat mensen een groep zullen vormen
o Groepsgrootte → kleinere groepen werken beter om samen te werken, minder
freeriders
o Dwang tot samenwerking → staat moet dwang uitoefenen, meer druk
o Selectieve prikkels → prikkels gericht op het individuele belang van de leden
• Enkel goede bedoelingen volstaan niet voor collectief goede uitkomsten
• Geschiedenis is ook het resultaat van het menselijk handelen, maar niet van menselijk
ontwerp
, 4. MACRO-MICRO-MACROVERKLARINGEN MET BEHULP VANN SOCIALE MECHANISMEN
• Coleman → macro-micro-macromodel
• Onderzoeker ondersteunt macroniveau met een uitleg op het microniveau met behulp van
sociale mechanismen
• Microniveau → hoe individuen beïnvloed worden door handelingen binnen wijdere context
• Er bestaan drie soorten sociale mechanismen
Situationele mechanismen (relatie B)
• Overgang van macro- naar microsituatie
• Self-fulfilling prophecy → mensen die uitgaan van een bepaalde definitie, ookal is die waar of
vals, zij nieuwe activiteiten zullen ontplooien die de ooorspronkelijke verwachtingen doen
uitkomen
o Gerucht te kort aan spaargeld → bank run → effectief geld te kort
Actievormende mechanisme (relatie C)
• De manier waarop individuen tot actie komen
• Cognitieve dissonantie → te snel rijden, je weet dat het niet mag en toch doen, je voegt er iets
aan toe om uit een spanning te komen (als er geen volk is, waarom dan niet?)
• Eigenlijk communicatie 1 (en economie als je rational choice gelooft)
Transformatiemechanismen (relatie C)
• Mechanismen die verklaren hoe de overgang van micro- naar macroniveau wordt gemaakt
• Onbedoelde en ongewenste uitkomsten → lichte voorkeur voor ‘eigen’ mensen leidt tot zware
segregatie
• Bedoelde en gewenste uitkomsten → het vrije marktmodel
Conclusie
• Menselijk handelen wordt bepaald door de context
• Context bepaalt handelingsmogelijkheden van individu
• Verklaren individueel gedrag kan door
o Rational choice
o Het rationaliteitsprincipe
o Cognivistische actor
• Individuele rationele beslissingen leiden niet per se tot collectief rationele uitkomsten
o Het desertieprobleem
o De logica van collectief handelen
o Onbedoelde gevolgen van het handelen
• 3 sociale mechanismen ter verklaring
o Situationele mechanismen
o Actievormende mechanismen
o Transformatie mechanismen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ninaderuyck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen