Samenvatting jeugdrecht gedoceerd door prof Wendy De Bondt. De samenvatting bevat alle lessen exclusief de gastcolleges.
Ik behaalde een 14/20 in eerste zit.
Aanvankelijk geen afzonderlijke kindfase : onverschilligheid
● Hoge kindersterfte : onverschillig omdat alle kinderen sterven of sterven alle kinderen
omdat we onverschillig zijn? Daar zijn historisch meningsverschillen over
● Bv. gebruiken die aantonen dat de positie van jongens en meisjes anders zijn “Ik heb geen
kinderen, ik heb meisjes”
Geen afzonderlijke sociale categorie van kinderen DUS geen afzonderlijke juridische categorie →
op dit moment bestaat jeugdrecht nog niet er is geen aandacht voor kwetsbaarheden van
kinderen.
1.2 Fase 2 : kinderbescherming (1900)
Ontdekking van het kind : door de opkomst van de wetenschap met als gevolg dat er een
afzonderlijke kindfase ontstaat en men krijgt meer aandacht voor het feit dat kinderen anders
reageren dan volwassenen.
● Het anders-zijn van kinderen wordt ontdekt
● Bewustwording ontwikkelingsfases
Nog-niet-mensen als sociale constructie ontstaat (Bv. concepten als jeugd en adolescentie
ontstaan). Men begint labels te plakken op de niet-volwaardige leden van de maatschappij.
Verschillende visies : er zijn historische conflicten over de manier waarop we daarmee moeten
omgaan
● Moralisten : kinderen zijn inherent slecht, die moeten nog opgevoed worden alvorens ze
volwaardig kunnen meedraaien in de maatschappij
● Romanticists : inherent goed; kinderen zijn goed, maar ze moeten leren om zich te
wapenen tegen slechte invloeden van de maatschappij
1
,Conclusie van visies : verlichtingsdenken = afscherming in het belang van het kind
Bescherming ‘in het belang’ van het kind? Door ze af te schermen; dan is de vraag is dat de
enige manier waarop je kinderen kan beschermen door ze weg te halen? (Bv. kinderen
afschermen van gevaarlijk arbeidssituaties of andere gevaarlijk situaties dan kan je dat anders
aanpakken dan afscherming).
● Afscherming VS aanpassing : kan bescherming niet op een andere manier bereikt worden
dan via afscherming (Bv. kinderen mogen niet ‘s nachts werken kan je ook regelen ipv
kinderen daar weg te halen)
● Adultocentrisme : volwassenen met alle competenties en capaciteiten staan centraal en het
maatschappelijk kader is daar rond bepaald en wie daar niet aan kan voldoen wordt
weggehaald; we plaatsen jongeren dus in een jeugdmoratorium (=soort quarantaine tot ze
groot genoeg zijn om deel te nemen)
● Jeugdmoratorium (zeer radicaal) : kinderen moeten wachten tot ze groot genoeg zijn om
deel te nemen; is de beste keuze om een soort jeugdmoratorium te organiseren en
kinderen weg te halen van de arbeidsmarkt en op school te plaatsen of ben je van oordeel
dat het minder verregaand moet zijn en dat we het op een andere manier moeten doen en
onze arbeidscontext moeten aanpassen en dat het toelaatbaar dat jonge kinderen die over
competenties beschikken op de arbeidsmarkt worden ingezet indien zij dat wensen.
Er is nood aan maatschappelijke en juridische aandacht voor de kinderfase, maar kan je
beschermen door enkel en alleen afscherming?
1.3 Fase 3 : kinderrechten (ongeveer 1965)
Verandering van perspectief : onder invloed van kinderrechten bewegingen die zeggen dat
mensen mensen zijn en dat alle mensen dezelfde rechten genieten tenzij er bijkomende
kwetsbaarheden zijn (in de mate van het nodige in functie van kwetsbaarheden)
● Terugwinnen van de materiële rechten = dezelfde rechten als volwassenen aangevuld met
bijkomende rechten rond kwetsbaarheden van kinderen
● Competentiediscussie rond formele rechten : geldigheid, relevantie, juistheid
Men stapt af van het idee dat kinderen eigendom zijn van hun ouders tot hun 18. Kinderen moeten
gezien worden als mensen met eigen rechten.
2
,Verschillende stromingen : om een oplossing te voorzien; we zijn tot de vaststelling gekomen dat
de manier waarop we met minderjarigheid omgaan niet de juiste manier is maar wat moeten we
daarmee doen?
● Reformisme : pleiten voor verandering want
● Radicalisme : onderscheid in rechten en meerjarigheid-minderjarigheid moet verdwijnen;
het is een institutioneel kenmerken van slavernij omdat men rechten afneemt en de ouders
verantwoordelijk maakt
● Pragmatisme : begint na te denken over een oplossing; een systeem gebaseerd op het
principe dat je bepaalde dingen wel kan en andere dingen niet → huidig statuut is hierop
gebaseerd
Huidige rechtspositie : rechtsbekwaam maar handelingsonbekwaam = genieten dezelfde rechten
en plichten als volwassenen, maar kunnen deze niet zelf uitoefenen = handelingsonbekwaam
(soort beschermingsstatuut).
Quote : ‘’Children must no longer be considered as their parents property, but must be recognised
as individuals with their own rights and needs.’’.
1.4 Huidige rechtspositie
1.4.1 Bekwaamheid
(!) Minderjarigen zijn wel rechtsbekwaam maar handelingsonbekwaam (zie BW)
● Temperingen in het burgerlijk wetboek (Bv. absolute nietigheden VS facultatieve relatieve
nietigheden afhankelijk van zwaarwichtigheid gestelde daad)
Uitzonderingen : minderjarige zijn wel handelingsbekwaam en kunnen die handelingen dus wel
stellen zonder bijstand of vertegenwoordiging
● Dagelijkse handelingen (Bv. stilzwijgend mandaat van zijn wettelijke vertegenwoordigers
om dingen te kopen zoals naar de bakker of slager gaan)
● Persoonlijkheids- en grondrechten (Bv. recht van vrije mening, recht van onderwijs)
● Uitoefening van het ouderlijk gezag (Bv. tav hun eigen minderjarige kinderen)
○ Probleem : kind van 15 kan keuzes maken voor zijn eigen kind die hij niet zelf voor
zichzelf
● Gezondheidszorg (Bv. wet patiëntenrechten)
3
, ○ Probleem : kan een kind van 15 jaar zelf kiezen om zich te laten vaccineren? Kan een
kind hulpverlening weigeren terwijl de ouders vinden dat het nodig is (Bv. drugs- of
alcoholproblematiek)? Kan een kind levensnoodzakelijk hulpverlening weigeren (Bv.
kanker)?
● Gerechtelijke procedures (Bv. onderscheidingsvermogen, hoorrecht vanaf 12 jaar)
Burgerlijk wetboek : in het huidige Belgische recht is minderjarigheid een beschermingsstatuut
Art. 488 - De meerderjarigheid is vastgesteld op de volle leeftijd van achttien jaren; op die leeftijd is
men bekwaam tot alle handelingen van het burgerlijk leven.
Art. 1124 - Onbekwaam om contracten aan te gaan zijn : minderjarigen, krachtens artikel 492/1
beschermde personen en, in het algemeen, al degenen aan wie de wet het aangaan van bepaalde
contracten verbiedt.
Art. 1125 – Minderjarigen en personen beschermd krachtens artikel 492/1 kunnen slechts in de bij
de wet bepaalde gevallen tegen hun verbintenissen opkomen op grond van onbekwaamheid.
Personen die bekwaam zijn om verbintenissen aan te gaan, kunnen zich niet beroepen op de
onbekwaamheid van de minderjarige of de persoon beschermd krachtens artikel 492/1, met wie zij
een contract hebben aangegaan
(!) Feitelijke beoordeling
onderscheiden van
juridische kwalificatie
Feitelijke beoordeling :
individuele beoordeling van
de competenties van een
minderjarige >< juridische
realiteit : onbekwaam om
iets te doen, maar als
volwassen kan men vinden
dat de jongeren competent is (=individuele feitelijke beoordeling) → de jure >< de facto. Het is
belangrijk om te kijken vanuit welk standpunt die bekwaamheid beoordeeld wordt.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ugentstudent1234. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
