Samenvatting AJ deel executierecht (Prof Piet Taelman) van het vak insolventie, zekerheden en executierecht aan de universiteit Gent. De samenvatting is volledig en bevat alle lessen. Er zijn veel voorbeelden opgenomen waardoor de technische leerstof snel duidelijk wordt.
Executierecht
Hoofdstuk 1 : Kader en begrippenapparatuur
1.Kader
Executierecht is breder dan het beslagrecht want beslagrecht gaat enkel over de
verhaalsexecutie (=verhaal op vermogen van debiteur); het gaat enkel over betalen. In het
executierecht vindt men ook regels omtrent de gedwongen tenuitvoerlegging van
verbintenissen, dit heeft niets te maken met verhaalexecutie (deel V Ger. W.). Het beslagrecht
heeft in ruime mate een OO karakter, niet elke bepaling is van OO, dit moet steeds theologisch
bekeken worden.
● Bv. art. 1387 Ger. W. : geen enkel handeling van tenuitvoerlegging mag gebeuren
tussen 21u en 6u → heeft te maken met recht op rust die eenieder heeft. Betekent dat
dan dat wanneer een gdw goederen in beslag heeft genomen en die goederen
publiekelijk wil verkopen in een veilingzaal hij dat niet mag doen tussen die uren? Neen
want het doel van de bepaling is om de SA rust te verschaffen, maar in die situatie zijn
de goederen reeds in beslag genomen dus geldt dat niet (=teleologische interpretatie)
Recht verschaft rechten aan rechtssubjecten die nageleefd moeten worden. Bij niet-naleving
heeft de houder van het subjectief recht het recht om naar de rechter te stappen. Ook zijn er
alternatieve methodes.
De wet (materieel recht) biedt een aantal remedies aan degene waarvan het subjectief recht
gekrenkt is (=rechtsherstel/-handhaving), maar je kan geen sanctie vragen die niet in de wet
voorzien is.
De rechter is gebonden door de keuze van partijen ivm wat zij vorderen = accusatoir karakter
(ne ultra petita). Er zijn uitzonderingen :
● Rechtsmisbruik : rechter vindt dat men het recht op een kennelijk onevenredige wijze
uitoefent in vergelijking met andere rechtzoekenden (aangegeven remedie is
disproportioneel)
● Cass 4 september 2020 : ambtshalve vernietiging wegens strijdigheid met de OO is
mogelijk, ook al heeft de eisende partij daaromtrent niets gevorderd nadat de rechter
1
, erop gewezen had >< Cass. 2012 : ambtshalve vernietiging kon niet indien dat niet
gevorderd werd → ommekeer in RS HvC
Conclusie : partij moet uitmaken welk remedie ze wilt nastreven + remedie moet in de wet
voorzien zijn → rechter kan niets beoordelen of toekennen buiten het gevraagde behalve indien
het een strijdigheid is met de openbare orde
2.Begrippenapparatuur
1.1 Verbod op eigenrichting - dwangmiddelen
Verbod op eigenrichting : je mag jezelf geen recht verschaffen; je mag dus niet zelf bij je SA
binnendringen en daar goederen meenemen. Je moet langs de rechter passeren en daarna de
gdw om tot gedwongen uitvoering van de uitvoerbare titel over te gaan. OH moet de middelen
ter beschikking stellen opdat de SE de SA kan dwingen tot naleving van zijn verbintenis.
● Gevolg = machtsmiddelen : grotendeels executierecht raakt de openbare orde, je kan
dus enkel die wettelijke remedies (dwangmiddelen) gebruiken en dit onder toezicht van
de OH. De OH heeft de plicht om machtsmiddelen ter beschikking te stellen van de SE’s
(zie deel V ger w. maar dat is niet exclusief).
Beroep doen op personen die daarvoor door de wetgever zijn aangewezen = notaris en gdw’s
→ oefenen dus voor een deel het staatsgezag uit, meer bepaald de executies.
1.2 Uitvoerbare titel
Om te kunnen uitvoeren moet je eerst beschikken over een uitvoerbare titel. Een contract alleen
is dus niet voldoende. Dit zijn de uitvoerbare titels + vaststaande, zeker en opeisbare SV (art
1386 en 1394 Ger.W.) :
● Vonnis (grosse)
● Notariële akte
(!) Eerst rechtsherstel nastreven. Bij ADR kan men het akkoord laten homologeren waardoor
het uitvoerbare kracht krijgt.
1.3 Executierecht
Het executierecht is het geheel van rechtsregels die betrekking hebben op het realiseren van
de aanspraken van een schuldeiser door middel van hem daartoe door de overheid ter
2
,beschikking gestelde machtsmiddelen. Deze regels raken principieel de openbare orde. Dit
staat er niet aan in de weg dat ze doelgericht moeten worden geïnterpreteerd.
1.4 Reële executie
= degene die veroordeeld is, respecteert de prestatie spontaan waartoe hij door de rechter
veroordeeld is. Hij komt de verbintenis/verplichting die de rechter uitgesproken heeft na. Het
gaat dus over verplichtingen die iemand moet nakomen, doet hij dat niet dan kan je vorderen
dat de rechter toelaat om gebruik te maken van de techniek in art. 1134-1144 oud BW en zal
bijvoorbeeld een derde de prestatie leveren ofwel kan je direct een SV vorderen.
De reële executie kan ook afgedwongen worden met machtsmiddelen. Een basisprincipe is dat
we de uitspraak in principe moet nakomen, maar in sommige omstandigheden kan dat botsen
met de menselijke waardigheid. Je kan niemand verplichten om iets te doen (art. 1143-1144
oud BW). Als iemand weigert en de SA in gebreke blijft, zijn er 2 mogelijkheden die je kan
vorderen aan de rechter :
● Uitvoering door een derde → kosten dan verhalen op SA
● Uitvoering bij equivalent = SV
● Beide combineren
De reële executie komt in het gerechtelijk wetboek nagenoeg niet aanbod. De reële executie
heeft een sterke boost gekregen door de rechtsfiguur van de dwangsom want dit is net bedoeld
om iemand te prikkelen om datgene te doen waartoe hij veroordeeld is bij een niet-geldsom
veroordeling.
Om reële executie mogelijk te maken moeten we beschikken over een uitvoerbare titel (art.
1386 Ger. W.). Deze wordt ten uitvoer gelegd op overlegging van de uitgifte of de minuut
● Uitgifte : kopie van de uitspraak
● Minuut : origineel van de uitspraak → zelden gebruikt want men kan vandaag
gemakkelijk kopiëren, maar vroeger kreeg je dat mee om bewarend beslag te kunnen
leggen
+ Formulier van tenuitvoerlegging, waarbij de koning het bevel geeft aan iedereen die openbare
macht geeft om te maken dat de uitspraak desnoods gedwongen wordt ten uitvoer gelegd.
De veroordeling moet nauwkeurig omschreven zijn in het titel en het moet betekend zijn =
officiële kennisgeving aan debiteur/SA (art. 1495, lid 1). Met de betekening van de SE moet ook
de mededeling wordt gegeven dat men verwacht dat de uitspraak ten uitvoer wordt gelegd.
3
, ● NIET : notariële akten als uitvoerbare titel moeten niet betekend worden want het is
gesteund op een ovk tussen de partijen en daardoor mag men ervan uitgaan dat ze
weten wat daarin staat → voorafgaande betekening dus niet nodig.
Analoge toepassing bepalingen uit het gerechtelijk wetboek ivm tussenkomst
gerechtsdeurwaarder (Bv. art. 1504)
● Bv. art. 1504 Ger. W. (over het openen van kasten en deuren die gesloten zijn) :
wanneer gdw toekomt op een plaats waar hij beslag moet laten leggen of waar hij moet
zijn voor de reële executie en voor een gesloten deur staat kan hij beroep doen op
politieagenten → in praktijk laat de gdw zich automatisch vergezellen van politieagent
en slotenmaker.
Betwistingen ivm reële executie : Rb. eerste aanleg bevoegd (art. 569, lid 5 Ger. W.)
● Ratio : methode van tenuitvoerlegging die niet in gerechtelijk wetboek opgenomen is,
maar in het oud BW. De beslagrechter is wel bevoegd voor alle methodes van
tenuitvoerlegging in deel V Ger. W. Maar beslagrechter is deel van Rb. van eerste
aanleg. Hij is houder van het bijzonder mandaat.
○ Indien men in geval van reële executie toch naar de beslagrechter gaat en geen
van de partijen een incident opwerpt en ook de rechter zelf niets zegt, kan hij
daar degelijk uitspraak over doen; in de RS wordt gezegd dat hij de natuurlijke
rechter is van elke executie → hij is deel van Rb. van eerste aanleg
NIET KENNEN VOOR EXAMEN : voorbeeld reële executie is uithuiszetting (art. 1344ter ev.) :
iemand die het huis bewoond en hun goederen worden uit huis gezet bijvoorbeeld omdat ze
hun verplichtingen inzake huur niet nakomen of omdat ze de woning bestrijden zonder geldige
titel → gericht dat op een menselijke manier te doen met waarschuwing aan het OCMW en
termijn van één maand.
1.5 Verhaalsexecutie (deel V Ger. W.)
= niet-nagekomen verbintenis die resulteren in een veroordeling tot het betalen van een
geldsom gaan ten uitvoer leggen op het vermogen van de debiteur/SA.
Enkel situatie waarbij veroordeelde veroordeeld wordt tot betalen van geldsom
● Al dan niet initieel want het kan zijn dat oorspronkelijke verbintenis een verbintenis was
om iets te doen of niet te doen → je kan iemand niet dwingen om iets te doen tegen zijn
wil, je kan wel de oorspronkelijke verbintenis laten omzetten naar een SV bij equivalent;
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ugentstudent1234. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
