Omgaan met grenzen
Pagina 105 - 115
(Ver)zorgend omgaan met mensen: in de eerste plaats met zelfkennis, zelfzorg en een goed begrip
van wat we begrijpen onder “(ver)zorgend”
Grenzen zijn spelregels
Waar moeten we rekening mee houden?
◦ Inzicht krijgen en rekening houden met onze eigen grenzen
Wat is een grens?
◦ Wanneer we spreken van grensoverschrijdend gedrag, dan wil dat zeggen dat iemand onze
grens heeft overschreden
◦ Een grens = het moment waarop iets wat je fijn vindt, overgaat in iets wat je als onprettig
ervaart
◦ Of iemand je grens heeft overschreden of niet = een heel subjectief gegeven (iedereen
anders)
◦ Grenzen worden onder andere opgebouwd door ervaringen, geloofsovertuigingen, meningen,
culturele overtuigingen en opvoeding = REFERENTIEKADER
◦ Referentiekader: ervaring, geloof, opvoeding, onderwijs/kennis, sociale media, cultuur,
waarden en normen, geslacht, leeftijd, uiterlijk,…
◦ Dit referentiekader helpt ons onze grens te definiëren en vertellen wat we leuk/goed vinden
of niet
◦ Mensen interpreteren en beoordelen heel vlug hetgeen ze observeren
◦ Iedereen interpreteert en beoordeelt op een heel persoonlijke manier, met een eigen ‘bril’,
een eigen referentiekader en dus ook een eigen context
◦ Een situatie beleef je steeds vanuit je eigen context een persoon of bevolkingsgroep
beleeft een maatschappelijk kwetsbare situatie dus ook vanuit zijn context, en de
interpretatie van anderen over die situatie kan dan verschillen (of anders zijn)
◦ Een verscheidenheid aan referentiekaders is een gegeven ( positief)
◦ Dit is zeker zo in onze maatschappij waar mensen van verschillende sociale klassen, vanuit
verschillende landen en culturen, met verschillende godsdiensten en religies elkaar
ontmoeten
◦ Op zich niets fout aan de verschillende kaders
◦ Wel is het zo dat sommige kaders dominant zijn en andere ondergeschikt
◦ Deze positionering is niet vaststaand, maar evolueert doorheen de geschiedenis bv. positie
van de vrouw
, Wat is een grens?
◦ Altijd en momentaan
◦ Zelf bewaken
◦ Opkomen = zicht op jezelf (zelfwaardegevoel en inschatting)
◦ Buitenkant moet kloppen met binnenkant
Hoe voel ik mijn grens?
◦ Hangt samen met ontwikkeling (o.a. sensitiviteit en responsiviteit moeder – kind)
◦ Geweld op jonge leeftijd kans groter om op latere leeftijd moeite te hebben met grenzen
◦ Zelfbeeld en zelfvertrouwen
◦ Maatschappelijke en culturele ideeën over wat men hoort te accepteren en wat niet (bv.
hoofddoek) kunnen ons blind maken voor de eigen gevoelens
◦ Belang de vraag te stellen ‘waar ligt je grens’?
Hoe weet je dat je grens overschreden is?
1) Lichamelijke gewaarwordingen
- Je merkt veranderingen in je lichaam op
- Kunnen heel verschillend zijn van persoon tot persoon
- Bv. jeuk, hoofdpijn komt op, rood worden, zweten, temperatuur voelen stijgen,…
2) Gevoelens ervaren
- Ze kunnen ons overspoelen of langdurig aanwezig zijn
- Bv. kwaadheid, irritatie, angst, verdriet, onzekerheid,…
3) Gedachten komen op
- Dat kunnen gedachten zijn die:
lichamelijke gewaarwordingen en gevoelens weergeven (bv. ik wil dit niet, hier
word ik nijdig van, ik zou die een mep willen geven,…)
of gedachten die juist de (onbewuste) signalen proberen weg te rationaliseren
(bv. die zal het niet slecht bedoelen, die kan er niets aan doen,…)
of gedachten waardoor je jezelf in twijfel trekt (bv. ik moet niet zo overdrijven,
ik zie weer spoken,…)
4) Gedragingen die je stelt
- Je lichaam gaat over tot actie
- Deze gedragingen kunnen subtiel of opvallend aanwezig zijn
- Bv. beginnen te schuifelen, nerveus bewegen, een stap achteruit zetten, beginnen te
babbelen, tics: zoals aan je neus frutselen,…