Ik heb AK samengevat van het boek systeem aarde op vwo.
Ik heb hier zelf ruime voldoendes mee gehaald.
1.1: de actieve aarde: ontstaan en opbouw van de aarde
1.2: Het verhaal van de gesteenten
1.3: schuivende continenten
1.4 Plaatgrenzen en aardbevingen
1.5 vulkanen
1.6 Japan en IJsland on...
AK samenvatting + aantekeningen 5 vwo systeem aarde
1.1: de actieve aarde: ontstaan en opbouw van de aarde
Ouderdom aarde: ong 4,6 miljard jaar.
Hutton: Processen die zich nu afspelen hebben dat in het verleden op dezelfde manier gedaan.
Actualiteitsbeginsel: (het heden is de sleutel tot het verleden). Het uitgangspunt dat fysische processen zoals die
nu plaatsvinden in het verleden ook zo plaatsvonden
Kraamkamer van de aarde
Aarde is ontstaan uit heet gas en stof, samengetrokken door zwaartekracht.
Door zwaartekracht botsten planeetachtige lichamen de kleine hemellichamen steeds groter.
Niet alleen uniek, maar ook belangrijk voor processen (vorming continenten, oceanen, landschappen) op aarde:
1. Vloeibaar water op aardeopp.
2. Inwendige gelaagdheid.
Aarde bestaat uit diverse schillen/lagen (ziet niet overal zelfde uit)
Bij bestuderen eigenschappen schillen kijk naar chemische (welke materialen bestaat schil) + fysische (hardheid)
samenstelling
Chemische samenstelling: inslagen meteoriet veel warmte dat ophoopt in aarde (begin ontstaan aarde)
In gesmolten aarde zakte zware elementen (nikkel, ijzer) naar diepte ontstaan kern: van ijzer nikkel en een
mantel.
Buitenkant mantel vormde wrs al een dunne, harde laag van lichter gesteenten.
Later ontstond maan hemellichaam sloeg in op aardopp door klap smolt aarde.
Van binnen naar buiten:
Aardkern (5000/6000 graden) bestaat uit ijzer/nikkel Naar de buitenkant meer vloeibaar
Aardmantel
Belangrijk kenmerk: gedeeltelijk vloeibaar
Gesteente kan bewegen (convectiestromen)
Magma!
- Magnesium & IJzer
Aardkorst (vast gesteente) bestaat uit:
1. Continentale korst
(graniet) 30-70 km dik (lichter materiaal)
2. Oceanische korst
(basalt) 1-7 km dik (zwaarder)
-------
Lithosfeer (60 tot 150 km)
Aardkorst (oceanische en continentale korst) + buitenste deel van de aardmantel
Hard gesteente ; buitenlaag
, Asthenosfeer (60 tot 400 km) ligt onder lithosfeer
Zachte, vrij plastische laag in de aardmantel
Dan vloeibare buitenkern
Uit welke drie bronnen haalt de aarde haar inwendige warmte
De gasmassa's tijdens haar ontstaan
Uit de warmte die vrijkwam bij de meteorietinslagen (hoopte zich op i aarde)
Uit radioactiviteit van (sommige) gesteenten
Inwendige warmte
Aarde verwarmt door de zon (van buitenaf) geeft meer warmte dan inwendig
&
Aarde verwarmt door hitte van binnenuit (Aardwarmte of Geothermische energie)
Geologische tijdschaal
De geologische tijdschaal onderscheidt de diverse tijdvakken die er zijn geweest de voorbije 4.6 miljard jaar.
De grens van een periode was vaak een belangrijke gebeurtenis in het verleden.
Mantel=lithosfeer & asthenosfeer
zon aarde botsing aarde + planeten = maan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BenteVWO. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
