Microbiologie = de wetenschap die de organismen bestudeert die enkel met een microscoop
te zien zijn, de micro-organismen
- Klassieke microbiologie:
Micro-organismen in de natuur, de fysiologie en de voortplanting van micro-
organismen, invloed op mensen + hun natuurlijk verband met ziekten
- Medische microbiologie:
Wetenschap die zich bezig houdt met de studie v micro-organismen die de mens ziek
kunnen maken en die voor de mens van direct belang zijn
Bekende micro-organismen:
Bacteriën
Protozoa (= 1-cellige eukaryoot + het is de eenvoudigste)
Schimmels
Virussen
Wormen
1.1. Indeling van micro-organismen
Alle levende wezens bestaan uit cellen = kleinste onafhankelijk functionerende eenheid van
het leven
2 Prokaryote cellen Eukaryote cellen soorten
Kleine afmeting (1µm) Enkele micrometers (10-100µm) cellen:
Geen celkern Celkern
Relatief eenvoudige celstructuur Complexe celstructuur
Geen organellen Bevat gespecialiseerde organellen
DNA los in cytoplasma DNA in celkern
Cytoplasmamembraan: eiwitten Cytoplasmamembraan: gn eiwitten
Zeer complexe celwand Eenvoudige celwand
Meest succesvolle groep organismen op aarde
Reden voor hun blijvend bestaan aanpassingsvermogen + metabolisme - delingsvermogen
omdat ze sterk afhankelijk zijn van hun omgeving (aanpassen aan wisselende
beschikbaarheid van voedingsstoffen)
Snelle metabole ritme , de levensduur en de delingstijd van een bacterie bedraagt
vaak niet langer dan 15 min
Snelle celdeling (exponentiële functie): 1 bacterie deelt zich in 2, 2 deelt zich ook in 2
1.
2.
2.1. Bouw van bacteriën
Een bacteriële cel kunnen we onderverdelen in 5 delen: EXAAM (gaat over prokaryoten)
1) De kern (geen echte celkern , maar zweeft door cytoplasma)
2) Het cytoplasma (met ribosomen)
3) Het cytoplasmamembraan
4) De celwand
5) Uitwendige structuren
Kapsel
Flagellen
Pili (fimbrae)
Spore
Het inwendige van een bacterie bestaat uit cytoplasma met onder andere het DNA. Het
cytoplasma wordt omgeven door een celmembraan. Bij de meeste bacteriesoorten zit hier
omheen een celwand op basis van peptidoglycaan. Veel bacteriën kunnen om de celwand
nog een kapsel of een slijmlaag of celenvelop hebben. Bacteriën kunnen verder uitsteeksels
hebben aan de buitenkant in de vorm van flagellen en/of pili.
2
, 2.1.1 De kern (4)
- Bevat geen kern, erfelijk materiaal zweeft
rond
het cytoplasma.
- DNA neemt ong 10% vh volume van de
cel in en is een dubbeldradig circulair
DNA streng
- De regio van het cytoplasma waar het
DNA zich zal
bevinden nucleoïd
- Plasmiden of episomen: losse fragmenten
DNA in het
cytoplasma (vooral bij gramnegatieve bacteriën):
Kunnen een gen bevatten dat penicillinase codeert
(=enzym dat penicilline afbreekt).
Zijn extra-chromosomale elementen, ook circulair
supercoiled chromosoom ☞ geen gen voor coderen
van essentiele functies, wel voor overleving.
Via plasmiden kan genetische informatie tussen
bacteriën onderling en zelfs tussen verschillende
soorten worden uitgewisseld.
Via plasmiden kunnen onder andere eigenschappen
die zorgen voor resistentie tegen antibiotica
worden doorgegeven.
Plasmiden worden ook ingezet voor genetische
modificaties.
2.1.2 Het cytoplasma (3)
- Het grootste deel van de cel bestaat uit cytoplasma dat voor het grootste deel
bestaat uit water + is eenvoudig in opbouw
- Bestaat uit (3)
o enzymen die belangrijk zijn voor afbraak van basisstoffen
o ionen en chemische stoffen die bacteriën nodig hebben voor hun cellulaire
huishouding
o ribosomen (worden gebruikt als herkenning en doelwit voor antibacteriële
producten). Ribosomen van eukaryoten zijn anders in opbouw.
- Cytoplasma bevat geen endoplasmatisch reticulum of mitochondriën.
2.1.3 Het cytoplasmamembraan/celmembraan (5)
- We treffen er een fosfolipidendubbellaagstructuur (= dubbele vetlaag met aan
weerszijde een eiwit laag)
- Geen sterolen (= organische moleculen die een verstevigende functie voor de cel
hebben) dus cytoplasmamembraan minder stevig en hard
- Is complexer dan bv eukaryoten. Ze moeten verscheidene functies overnemen
- Belangrijkste functies door ontbreken van organellen:
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amberdyke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.