Hierbij mijn samenvatting Epidemiologie van de diergezondheidszorg. Ik heb deze gemaakt in het schooljaar . Ik heb dit vak in 1 keer gehaald met een 12/20! Er staat ook nog een samenvatting Economie van de diergezondheidszorg online die ik heb gemaakt, en ik plaats ook nog een bundel online met de ...
Epidemiologie samenvatting
Noemer en controlegroep zijn super belangrijk om conclusies te kunnen trekken!! (strikvraag op
examen)
Postulaten van Koch
1. Agens aanwezig bij alle dieren die ziekte hebben
2. Agens komt niet voor bij dieren met een andere ziekte of bij niet-zieke dieren
3. Agens in reincultuur uit zieke dieren
4. Agens isoleren uit ziek dier ander dier infecteren = symptomen’
OK voor acute of epidemische ziekten
Multifactorieel karakter van een ziekte
- Bacteriën
- Virussen
- Parasieten
- Genetica
- Huisvesting
- Klimaat
- Voeding
- Management
- Mens
- Toeval
Multi- en interdisciplinair onderzoek
- = essentieel om de puzzels van de vele complexe ziekten en aandoeningen op te lossen
- Beïnvloed door:
Genen
Gedrag
Voeding
Infectieuze agentia
Omgeving
Samenleving
…
Postulaten van Evans
1. Proportie dieren met ziekte in groep met RF >> groep niet blootgesteld aan RF
2. Groep dieren met ziekte sign. meer blootgesteld aan RF dan groep dieren zonder ziekte
3. Aantal nieuwe ziektegevallen in groep blootgesteld aan RF >> groep niet blootgesteld
4. Ziekte volgt op blootstelling RF (risicofactor) ~ incubatie percentage
5. Blootstelling aan RF waaier aan gastheerreacties
6. Meetbare gastheerreactie (bijv. AS) frequentie bij dieren blootgesteld aan RF; niet bij niet-
blootgestelden
7. Onder exp. Omstandigheden ziekte frequenter bij dieren blootgesteld aan RF dan bij niet
blootgestelden
8. Wegnemen RF aantal nieuwe gevallen daalt
9. Toenemen gastheerreactie (bijv. vaccinatie) op blootstelling RF frequentie ziekte daalt
10. Verbanden ziekte – RF verklaarbaar
Tellen van gebeurtenissen
- Basis voor beschrijvende epidemiologie
Welke (ziekte)
Hoeveel (ziekte)
Wie (diersoort)
Wanneer (leeftijd)
Waar (streek)
- Vaak gebaseerd op een steekproef
Representatief
Voldoende groot
- Nood aan een goede definitie
- Nood aan goede diagnostiek
EFSA kennen dat dit de NVWA van Europa is voor voedselveiligheid
Endemische en epidemische ziekten
- Wat is ziekte?
Toestand waarin de gezondheid of het functioneren van het dier suboptimaal is
Infectieuze en niet infectieuze oorzaak
- Endemisch (grote hoeveelheid)
Situatie stabiel
Weinig variatie in voorkomen in een bepaalde populatie gedurende een bepaalde
periode
Voorkomen is voorspelbaar
Hypo-, meso- en hyperdemisch
Ook niet-infectieuze aandoeningen
- Epidemisch (komt minder voor)
Duidelijke en onverwachte stijging in het aantal ziekte gevallen
Fluctuerende incidentie = mogelijk onderscheid met endemisch
Nieuwe stam van agens; agens plotseling in een gevoelige populatie bijv. MKZ, VP
Pandemie bijv. HPAI bij pluimvee
(Her)opkomende ziekten
- Opkomende ziekten
Ziekten die plots opduiken in een populatie waar ze voorheen afwezig (of niet
gediagnostiseerd) waren
- Heropkomende ziekten
Ziekte die in het verleden reeds aanwezig waren maar gedurende een tijd afwezig zijn
geweest of plots stijgen in incidentie
- Nieuwe ziekten (BSE)
2
, Daantje Lange
- Gemuteerde pathogeen (H1N1)
- Nieuwe regio (Bluetongue)
- Stijging incidentie (Q-fever)
- Risico op emerging (West-nile fever)
- Heropkomende ziekte (Afrikaanse varkenspest)
- Wereld is heel snel en makkelijk aan elkaar geconnected en we zijn met veel mensen/dieren
dus ziekten verspreiden zich veel sneller
- Migratie van mensen brengt heel vaak ziektes mee
- Migratie van dieren brengt heel vaak ziektes mee (bijv. vogelgriep)
- Jaarlijkse handel in exotische dieren
4 miljoen vogels
640.000 reptielen
40.000 primaten
Illegale handel geschat op 4-6 miljard euro
De meest klimaat gevoelige ziekten
- Parasitair (cycli met externe fase)
- Overgedragen via insecten
- Overgedragen via water en kleine zoogdieren
(Her)opkomende ziekten
- Oorzaken:
Stijgende wereldbevolking
Stijgende mobiliteit mensen en dieren
Stijgende wereldhandel
Toenemende intensiteit van productie
Klimaat veranderingen
Tellen van gebeurtenissen
- Basis voor de beschrijvende epidemiologie
Welke (ziekte)
Hoeveel (ziekte)
Wie (diersoort)
Wanneer (leeftijd)
Waar (streek)
Mate van (economische) schade
Hypothese genererend onderzoek
Meten van ziektefrequentie
- Voorkomen van ziekte steeds weergeven als een verhouding!!
teller
noemer
- Epidemiologie = wetenschap van de noemer
- Noemer vaak moeilijker te bepalen dan de teller
Rate Ratio
- Rate of dichtheid = verhouding aantal gevallen van ziekte t.o.v. een dier-tijdseenheid
- Ratio = verhouding in aantallen tussen twee categorieën
3
, Daantje Lange
Prevalentie en incidentie
- Prevalentie:
Grootte van een ziekteprobleem op één bepaald tijdstip in een omschreven populatie
Statisch (hebben)
<< foto >>
- Incidentie:
Nieuw optreden van ziekte in de tijd in een omschreven populatie
Dynamisch (krijgen)
<< film >>
Prevalentie
- Maat voor % zieke dieren in de risicopopulatie op een gegeven ogenblik
¿ zieke dieren op bepaald tijdstip
P= dieren ( zieke en niet−zieke ) op dat tijdstip ¿ x 100 %
totaal ¿
P varieert tussen 0 en 100%
Factoren die prevalentie beïnvloeden
Toename Afname
Ziekte van lange duur Ziekte van korte duur
Overleving maar geen genezing Snelle mortaliteit
Meer nieuwe gevallen Minder nieuwe gevallen
Inwijking zieke dieren Inwijking van gezonde dieren
Uitwijking van gezonde dieren Uitwijking van zieke dieren
Dier- Bedrijfprevalentie
- Bedrijfprevalentie = proportie positieve bedrijven
- Binnenbedrijfsprevalentie = proportie positieve dieren in een positief bedrijf
- Dierprevalentie = proportie positieve dieren (over alle bedrijven heen)
Incidentie
- Maat voor de hoeveelheid nieuw ontstane zieke dieren gedurende bepaalde periode in een
bepaalde populatie
- # mogelijkheden:
Cumulatieve incidentie
Incidentie dichtheid
Cumulatieve incidentie (CI)
- # dieren dat ziek werd tijdens observatieperiode gedeeld door dieren at risk aanwezig bij
begin
¿ nieuwe gevallen gedurende observatie periode
CI = dieren at risk bij begin studie ¿ x 100 %
totaal ¿
- Meestal %
- Observatieperiode langer = CI hoger
Incidentie dichtheid (I)
- Gedetailleerder dan CI
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daantjelange. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
