Samenvatting
Samenvatting Differentiële psychologie
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
De samenvatting bevat de lesslides (zwart) + eigen nota's (blauw). Met deze samenvatting heb ik 20/20 behaald op het examen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 107 pagina's
Voorbeeld 4 van de 107 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
DIFFERENTIËLE PSYCHOLOGIEINLEIDING PERSOONLIJKHEIDSPSYCHOLOGIE
Klassieke theorieën
• De meeste ‘grote’ klassieke theorieën vertrekken vanuit een universele benadering: fundamentele
psychologische processen en kenmerken die gelden voor alle mensen, of hoe mensen in het
algemeen kunnen beschreven worden
Hedendaags onderzoek naar de persoonlijkheid
• Legt meestal (in tegenstelling tot de klassieke theorieën) de nadruk op individuele en
groepsverschillen (=> niet universeel)
• Elke onderzoeker vertrekt vanuit zijn eigen perspectief. Elk van de bestaande perspectieven omvat
delen van de waarheid.
Kennis domein
• Is een gespecialiseerd gebied binnen de wetenschap van de psychologie van waaruit psychologen
zich richten op het leren over specifieke en beperkte aspecten van de menselijke natuur
• Integratie nodig om “volledig beeld” van de persoonlijkheid te krijgen
Zes kennis domeinen
• Dispositionele
• Biologische
• Intrapsychische
• Cognitief en ervarings-
• Sociale en culturele
• Aanpassing
Dispositionele domein
• De aandacht wordt vooral gericht op manieren waarop individuen verschillend zijn van elkaar. Dit
domein doorkruist daardoor alle andere domeinen.
• Het centrale doel is om fundamentele disposities te identificeren (i.e. meest belangrijke manieren
waarop individuen verschillend zijn)
Biologische domein
• Mensen zijn in de eerste plaats verzamelingen van biologische systemen
• Die systemen zijn de bouwstenen voor gedrag, denken en emoties
Intrapsychische domein
• Mentale mechanismen van de persoonlijkheid, vaak niet op ‘bewust niveau’
• Persoonlijkheidspsychologie : Freud’s klassieke theorie en meer moderne benaderingen van de
psychoanalyse (onderdrukking, ontkenning, projectie etc.); Motieven voor behoeften (power,
achievement, intimacy) (TAT)
Cognitieve en ervaringsdomein
• Aandacht voor cognitie en subjectieve ervaringen zoals bewuste gedachten, gevoelens,
overtuigingen, verlangens
- Zelf en zelfconcept
- Streefdoelen
- Emotionele ervaringen
- Intelligentie
1
,Sociale en culturele domein
• Persoonlijkheid beïnvloedt en wordt beïnvloed door cultuur en sociale contexten
• Onderzoek naar culturele verschillen tussen groepen (bv. naar agressie)
• Individuele verschillen in culturen — Hoe komt persoonlijkheid tot uiting in een sociale context?
Domein van aanpassing
• Persoonlijkheid heeft een sleutelrol bij onze manier van ‘copen’ en aanpassen aan gebeurtenissen
in het dagelijks leven
• Persoonlijkheid staat in verband met gezondheid en staat in verband met problemen bij coping en
aanpassing
• Persoonlijkheidsstoornissen
2
,PERSOONLIJKHEIDSTREKKEN OVER DE TIJD: STABILITEIT VERSUS VERANDERING
Belangrijke vragen
• Hoe evolueert persoonlijkheid doorheen iemands leven?
• Hoe stabiel zijn verschillen tussen mensen doorheen de tijd?
• Wat verandert er, wat blijft stabiel?
• Kan je van kleinsaf al in verschillen tussen kinderen, latere verschillen zien in volwassenheid?
Bij stabiliteit kan je spreken over coherentie: uw trek blijft gelijk, maar uw gedrag wordt verschillend.
DEMO
Denk terug aan de tijd dat je 12/16 jaar was (tiener, middelbare school)
- Wie is helemaal dezelfde persoon als toen?
- Wie is totaal “een ander persoon” als toen?
Noteer twee kenmerken (trek, interesse, wat je belangrijk vond/vindt) van jezelf die je toen had, en
nu niet meer, en twee die je toen niet had, maar nu wel.
- Toen: 1. Nu: 1.
2. 2.
Noteer twee kenmerken die je toen, en nu hebt.
- Toen & Nu: 1.
2.
Sommige aspecten blijven dezelfde, “kern” blijft dezelfde, andere aspecten gaan (soms grote)
veranderingen door
Besluit wat betreft persoonlijkheid: sommige dingen veranderen, anderen blijven
1. Conceptuele begrippen
• Persoonlijkheidsontwikkeling
• Stabiliteit
• Verandering
1.1 Wat is persoonlijkheidsontwikkeling?
• De samenhang, consistentie en stabiliteit van eigenschappen van mensen doorheen de tijd, EN de
wijzen waarop mensen veranderen over de tijd:
- Zie eigen voorbeeld
• Er zijn veel verschillende vormen van zowel stabiliteit als verandering
1.2 Twee vormen van stabiliteit
• Rangorde stabiliteit
• Gemiddelde niveau stabiliteit
Rangorde stabiliteit
• Je relatieve positie t.o.v. anderen blijft dezelfde doorheen de tijd (positie behouden)
- Bv. lengte
- Bv. agressie
- Als niet: rangorde wijziging
Gemiddelde niveau stabiliteit
• Bevolking blijft doorheen de tijd op hetzelfde niveau, ook al wordt de bestudeerde populatie
bijvoorbeeld wel ouder
- Bv. gemiddelde niveau van agressie verandert niet
3
, Voorbeeld stabiliteit:
Mohandas (Karamchan) Gandhi (1869-1948)
- Officieuze leider van geweldloze opstand van Indiase volk tegen Britse koloniale heerschappij
- Eenvoudig, bescheiden, zelfontzeggend, verzoenend als kind en jongvolwassene
- Was een van de grote wereldfiguren en een van de grondleggers van de moderne Indiase
staat
- Bleef bescheiden, zelfontzeggend, verzoenend als volwassene, ondanks tumultueuze
gebeurtenissen rondom hem
- Werd met drie kogels vermoord in 1948 door fanatieke Hindoe
Voorbeeld verandering:
Stanley “Tookie” Williams
- Oprichter van de straatbende “Crips” in Los Angeles
- Verantwoordelijk geacht voor verschillende moorden en geweldplegingen
- Gevat en ter dood veroordeeld
- Ook in gevangenis mededader van geweld: gewelddadig, koel, impulsief
- Maar werd vanaf 1992 vreedzaam, en werd een grote activist tegen straatbendes en geweld
- Auteur van verschillende kinderboeken die waarschuwen voor straatbendes en geweld:
vredelievend, gewetensvol, minzaam
- Geëxecuteerd in december 2005
1.3 Persoonlijkheidsverandering: Twee definiërende kwaliteiten
• Intern: de veranderingen zijn intern in de persoon, niet uitsluitend in de omgeving (in een andere
kamer gaan is geen verandering
- Bv. Andere omgeving, andere groep mensen, verschillend gedrag, maar intern geen
verandering:
o Autoritaire PH stijl: dominant en agressief t.o.v. minderen, onderdanig en meelopend
t.o.v. meerderen
• Aanhoudend: de veranderingen houden aan doorheen de tijd, zijn niet tijdelijk
- Bv. Wel tijdelijk
o Als dronken: meer extravert, agressief
o Als goed nieuws: uitgelaten
o Bij slecht nieuws: somber, terneergeslagen
2. Drie niveaus van analyse
• Stabiliteit en verandering in PH kunnen bekeken worden op drie verschillende niveaus:
- Populatie niveau: veranderingen of constanties (stabiliteit) over de tijd die voor iedereen min
of meer gelden
o Seksuele motivatie: neiging tot stijgen tijdens de puberteit bij zo goed als iedereen
o Er is een algemene afname in impulsiviteit en risicogedrag naarmate men ouder
wordt
DUS: algemene trends
- Niveau van groepsverschillen (groepen in de populatie) : veranderingen (of stabiliteit) die
anders of specifiek zijn voor bepaalde groepen mensen
o Puberteit: mannen (risicogedrag) en vrouwen (empathie)
o Cultuurverschillen: in Amerika Europese vrouwen risico eetstoornissen, minder risico
voor Afrikaanse vrouwen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MarilynVanB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen