Deze samenvatting bevat de lesslides (zwart) + eigen nota's (blauw) + een overzicht van de te kennen leerstof per hoofdstuk (laatste pagina).
Met deze samenvatting heb ik een 16/20 behaald op het examen.
KLINISCHE PSYCHIATRIE
(Examen : schriftelijk met open vragen)
COLLEGE 1
GEBRUIK VAN DE DSM-5
Inleiding
Psychopathologie
• ‘Wetenschap of studie van het geestelijk of psychisch lijden’
• Twee benaderingen :
- Syndroombenadering : psychologie van het pathologische (gegroepeerde
entiteiten) : samenhangend geheel van klachten en symptomen.
- Symptoombenadering : pathologie van het psychische (algemene
psychische processen of functies) meer klinische benadering
• Twee typen diagnosen:
- Syndroomdiagnose of descriptieve diagnose: deze diagnose is alleen
beschrijvend en geeft geen informatie over de redenen en manier van
ontstaan
- Structuurdiagnose: deze diagnose geeft naast een beschrijving van de
symptomatologie aan waardoor en op welke wijze het syndroom ontstaan
is de structuurdiagnose gaat meer in de diepte gaan, verklarend
Factoren die iemand kwetsbaar maken (bv.: erfelijkheid)
(predisponerende of voorbeschikkende factoren)
Factoren die de stoornis uitlokken (bv.: cannabis gebruik/misbruik)
(precipiterende of uitlokkende factoren)
Factoren die de stoornis onderhouden (bv.: armoede, een minder
goed gezinsklimaat)
(perpetuerende of onderhoudende factoren)
Psychiatrische stoornis
• ‘Abnormaal’ verschijnsel
- Afwijkend van de sociale norm of van wat in de cultuur als ‘normaal’
gedrag geldt.
• Veroorzaakt ongemak, lijden of bezorgdheid bij de betrokkene en/of de omgeving
• Medisch model (‘disease’)
- Etiologie (ontstaan)
o Oorzakelijke factoren (predispositie)
o Uitlokkende factoren (precipitatie)
o In stand houdende factoren (perpetuatie)
- Pathogenese (ontwikkeling)
- Prognose (natuurlijk beloop)
- Behandeling (Preventie/Therapie)
• Psychologisch model
- Ziektebeleving (‘illness’)
1
,• Sociologisch model
- Ziekterol
We spreken van een bio-psycho-sociaal model als we de 3 bovenstaande modellen gaan
intergreren.
Kwetsbaarheid staat centraal.
Ingrijpende levensgebeurtenissen
brengt langdurige (chronische)
stress met zich mee.
Inleiding
Classificatie/Algemeen
• Doel:
- Orde scheppen
- Fenomenen groeperen
- Gemeenschappelijke taal ontwikkelen
• Ideaal:
- Perfecte representatie van onderliggende realiteit en diversiteit
- Voorspelt verloop, oorzaken, reacties op behandeling
• Nuttig als:
- Communicatiemiddel (tussen klinischi onderling, tussen klinischi en
recherchers,…)
- Registratiemiddel (vanuit beleidsoogpunt)
DSM is een categoriale classificatie.
Prototypische classificatie gaat
voornamelijk bij
persoonlijkheidstoornissen, waar een
bepaald prototype profiel van een
individu beschreven wordt.
Vanuit klinisch oogpunt is het meest
relevante de dimensionale classificatie,
waar voornamelijk een kwantitatief
onderscheid gemaakt wordt.
2
,Classificatie - DSM/ICD
• Diagnostic and Statistical Manual for Mental Disorders (DSM) ( het voornaamste met
betrekking tot psychiatrische ziektebeelden)
American Psychiatric Association (APA)
1952 : DSM-I (voor WO2 was de klinische psychiatrie voornamelijk Duits georiënteerd,
daarna Amerikaans)
1968 : DSM-II
1987 : DSM-III
1994 : DSM-IV
2000 : DSM-IV-TR (text revised)
2013 : DSM-5.0 (men spreekt van de 5.0 versie om op die manier een aanpassing te kunnen
doen)
• International Classification of Diseases (ICD) ( gaat niet alleen over psychische, maar ook
over somatische aandoeningen)
World Heath Organisation (WHO)
1900 : ICD-1
1910 : ICD-2
1921 : ICD-3
1930 : ICD-4
1939 : ICD-5
1949 : ICD-6
1958 : ICD-7
1968 : ICD-8
1979 : ICD-9
1999 : ICD-10
2022: ICD-11
DSM
Voor- en nadelen
• Positief :
- Research is verbeterd
- Communicatiemiddel tussen onderzoekers en behandelaars
- Betrouwbaarheid (interbeoordelingsbetrouwbaarheid)
• Negatief :
- Koppeling hulpverlening (een diagnose die enkel toelating geeft tot het
opstarten van een bepaalde hulpverlening)
- Koppeling verzekeringsmaatschappij (DBC diagnose behandel criteria)
- Koppeling psychofarmaca (die ontwikkeld worden en gekoppeld zijn aan
een bepaalde diagnose)
- Validiteit (constructvaliditeit)
Geschiedenis
• DSM-I/II : “Freud” model de eerste twee versies waren meer analytisch geïnspireerd
• DSM-III/IV : “Kraepelin” model
- Schizofrenie
- Bipolaire stoornis
3
, - Schizoaffectieve stoornis
• DSM-5 : “Neurowetenschappen” model
Diagnostiek
• Classificerende (beschrijvende) diagnostiek
• Handelingsgerichte (verklarende) diagnostiek
• Afkappunt normaal – abnormaal
- Bv. lengte (belangrijk is de last die de patiënt van de lengte heeft, niet het
mathematische deel erachter)
Verschillen tussen classificatie en diagnostiek
Globale veranderingen DSM-5
• Het belang van ontwikkelingsaspectendie met de stoornissen samenhangen
- Volgorde hoofdstukken ≈ levensloopbenadering
- Ontstaan, ontwikkeling en beloop van de stoornis
- Leeftijdsgerelateerde factoren
- Sekse/gender en cultuuraspecten
• De samenvoeging (of het afschaffen van een aantal subtypes) van de autistische stoornis,
de stoornis van Asperger (subtype van autisme, een hoogbegaafde) en de pervasieve
ontwikkelingsstoornis (PDD-NOS) tot één stoornis, de autismespectrumstoornis.
• De integratie van wetenschappelijke bevindingen uit het meest recente genetische
onderzoek en onderzoek met beeldvorming van de hersenen
- Genetische en fysiologische risicofactoren
- Prognostische indicatoren
- Veronderstelde biologische markers
• Een gestroomlijnde classificatie van bipolaire- en depressieve-stemmingsstoornissen
- Alle deelcriteria zijn opgenomen in de criteria voor elke stoornis.
- Nieuwe specificaties : ‘met angstige spanning’ , ‘met gemengde
kenmerken’
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MarilynVanB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
