1. RECHT EN PUBLIEKRECHT
A. Wat is Recht?
- = Rationeel opgebouwd geheel van door de overheid uitgevaardigde en via sancties
afdwingbare normen die dienen tot organisatie, handhaving of herstel van de openbare orde
- Niet enkel optelsom van regels, maar ook een geheel
- Waarom is er recht, zijn er rechtsregels?
o We willen dat er rechtszekerheid is, anders vervallen we onm in chaos.
o Gevolg: recht v/d sterkste
- Wie?
o Overheid en staat
- Ambitie? -> chaos vermijden en rechtszekerheid te bieden a/d mensen
B. Publiekrecht vs. Privaatrecht
- Privaatrecht= recht tussen particuliere (rechts)personen (Burger en burger)
- Publiekrecht= recht tussen particuliere (rechts) personen en de overheid (bv. belastingen
betalen)
- Onderscheid moeilijk:
o Bv. strafrecht
o Is een mix van beide: bv. vaas van buurman stelen
Privaatrecht: je steelt de vaas (eigendomsrecht)
Publiekrecht: politie komt tussenbeide
C. Belgisch publiekrecht
- = verzameling van rechtsregels die:
o De organisatie en de werking van en de verhoudingen tussen de Belgische overheden
bepalen.
o De rechtsverhouding van de Belgische overheden met de burger bepalen.
- “België is een meergelaagde, democratische rechtsstaat in Europa”
2. KERNBOODSCHAP
1
, DEEL 1: België en hun rechten
3. WAT IS DE BELGISCHE STAAT?
3.1 Constitutieve bestanddelen van een staat
- Om een staat te zijn, moet men spreken van:
o Permanente bevolking
Oefent gezag uit op zowel mensen die eigen nationaliteit hebben als deze
met een andere nationaliteit maar op het grondgebied bevinden.
Uitoefening van gezag is niet verbonden aan 1 staat.
o Afgebakend gebied waarin de staat zich kan manifesteren
o Overheid
= instantie met 3 kerntaken: wettelijke, uitvoerende en rechterlijke functies
Entiteit die in staat is om wetten te maken, besturen en recht te spreken.
Vorm van legitimering;
o Internationale erkenning?
Eén staat is voldoende, maar daar ben je niet veel mee
Bv. Spanje erkent Kosovo niet owv Catalonië
- Is BE een staat?
o Ja
3.2 Gevolgen van de kwalificatie als staat
- Gevolgen v/d kwalificatie als staat:
o Rechtspersoonlijkheid
= dat we de entiteit, de groep die zulke rechtspersoonlijkheid heeft,
beschouwen als een afzonderlijk, op zichzelf bestaand geheel, een entiteit
die een eigen juridische identiteit heeft.
Intern: optreden binnen de staat – bv. belastingen heffen
Extern: optreden tegenover andere staten – bv. verdragen afsluiten
Bv. Ugent kan i/d naam contracten opstellen
o Soevereiniteit (cf. Brexit)
= staat is niet ondergeschikt aan anderen, geen hiërarchie; iedere staat is
soeverein en gelijk (ART 2)
Extern vlak: Staten mogen zich nt met elkaar moeien
Moesten we deze regel niet hebbe, zou het recht v/d sterkste gelden
o Internationale immuniteit
Staten zijn gelijk, de ene mag de andere niet controleren of beslissingen v/e
ander land in discussie brengen etc.
o Rechtsmacht
Juridische erkenning van de mogelijkheid gezag uit te oefenen
In de 1ste plaats territoriaal bepaald – eigen territorium
Uitzonderingen:
Controle op een vreemd territorium bij een gewapend conflict
Territorium diplomatieke missie (grond blijft eigendom van gastland)
Ambassade
2
, 4. BURGERSCHAP
Belgische rechtsmacht
- Principe: wet is van toepassing op elke situatie en elke persoon die zich op het grondgebied
bevindt.
- Maar in sommige situaties:
o Extraterritoriale werking v/h Belgische recht (bv. Belg die trouwt en in US woont)
o Toepassing van vreemd recht door Belgische rechters
4.1 Personen met de Belgische Nationaliteit
- Nationaliteit: Soevereine aangelegenheid (! Monaco)
- Ius sanguinis en/of ius soli
o Recht v/h bloed -> combi van afstamming ouders (Belgen): toekenning nationaliteit
op basis van afstamming
o Recht v/h grond -> geboren in België: toekenning nationaliteit op basis van plaats van
geboorte
- Bipatriditeit (=meerdere nationaliteiten) en apatriditeit (=staatloosheid, geen nationaliteit)
- Wetboek Belgische nationaliteit
Hoe kan je nu “Belg” w?:
1. Toekenning
- Afstamming v/e Belg
- Geboorte in België
2. Verkrijging
- Onder bep. Voorwaarden: nationaliteitsverklaring (recht)
- Subsidiair: naturalisatie (gunst)
o Iem. de nationaliteit geven als gunst (kan wnr je er geen hebt, maar ook wnr je er al 1 hebt)
3. Verlies
- Afstand
- Uitzonderlijke vervallenverklaring
4.2 Personen zonder de Belgische Nationaliteit
- Grotendeels dezelfde fundamentele rechten
o ART 191 Gw + ART 1 Evrm
o Beperkte politieke rechten
In principe: enkel voorwaardelijk actief kiesrecht bij
gemeenteraadsverkiezingen
- Toegang tot het grondgebied
o Unierecht, Internationale Verdragen, Vreemdelingenwet
o Toegang in verblijf aan voorwaarden onderworpen (visum)
o Weigering toegang
o Verwijdering: in principe tegensprekelijke procedure nodig
Desgevallend gedwongen, maar:
Verbod indien risico op schending (bv. je kan in gevang gaan in land
van herkomst) (ART 3 Evrm)
Verbod op collectieve uitzetting -> je mag geen groep viseren
o Bij onwettig verblijf: bevel om het grondgebied te verlaten
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper OrfeeMichels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,19. Je zit daarna nergens aan vast.