Volledige samenvatting van het vak Peri-operatieve zorgen, bevat al de te kennen leerstof + uitgewerkte vragen van in de powerpoint. Het deel van transplantatie staat hier niet in verwerkt aangezien we deze leerstof niet moeten kennen voor het examen
Peri-operatieve zorg
1. Inleidende principes
- Perioperatieve zorg richt zich op de werking en interacties van de teams die betrokken zijn bij de
voorbereiding, observatie, vervoer, operatie en recovery van de operatiepatiënt
- Patiënten-traject
• Pre-operatieve fase
• Per-operatieve fase
• Postoperatieve fase
- Patiëntenveiligheid staat centraal
Populatie
- Een operatiekwartier is een plek waar veel verschillende disciplines en teams samenwerken --> De
aanwezigheid van zoveel verschillende disciplines en mensen beïnvloed de samenwerking
• Artsen = chirurgen, anesthesisten, assistenten in opleiding, stagiairs
• Verpleegkundigen = omloop en instrumenterende
• Persoonlijke/zelfstandige verpleegkundige assistenten
• Vertegenwoordigers
• Logistiek personeel = sterilisatie en magazijn
• Verzorgenden
• Schoonmaakpersoneel
Patiëntenveiligheid
- Patiëntenveiligheid staat centraal! --> zowel in OK als op afdeling
• Doorgedreven kennis en correcte toepassing --> Normaalwaarde kennen om afwijkingen te
ondervinden
• Materiaalkennis --> wanneer wel en niet gebruiken
• Hygiëne en steriliteit
• Communicatie!
▪ Samenwerking in team
▪ Je bent evenwaardig en hebt evenveel verantwoordelijkheid voor veilige zorg
• Belangrijkste taak van een vpk is observeren
- Gebruik van controlemiddelen = FOD-volksgezondheid werkte in 2007 richtlijnen en doelstellingen uit rond
patiëntenveiligheid
• “Het voorkomen van schade aan de patiënt als gevolg van de zorg of door het contact met het
zorgsysteem”. Binnen dit kader wordt voorgesteld om de term “fout” niet te gebruiken vanwege de
negatieve bijklank. Daarom spreken we tegenwoordig eerder over “incidenten” en “bijna-
incidenten”
- Voor het operatiekwartier werd er gebruikt gemaakt van een campagne “Goed heelkunde is veilige
heelkunde”--> Promoot het gebruik van een “Safe Surgery Checklist” zoals opgesteld door het WHO
• FOD omschrijft “Met de checklist of controlelijst worden 19 kritieke punten systematisch
gecontroleerd door verschillende leden van het chirurgisch team en dit op de drie belangrijkste
momenten van elke ingreep
1. Vóór de anesthesie: de identiteit van de patiënt, heeft de patiënt een allergie…
2. Vóór de incisie van de huid: verificatie van de geplande ingreep, verificatie van de plaats van
de ingreep, toediening van antibiotica…
3. Na de ingreep: het tellen van het materiaal (kompressen, naalden, ...), de postoperatieve
behandeling van de patiënt…
pag. 1
, Florence Lamberts 3VBh 7/02/22
De checklist
- Jaarlijks gebeuren er op 234 miljoen chirurgische ingrepen, 7 miljoen complicaties die te wijten zijn aan de
heelkundige ingreep --> De helft van alle chirurgische complicaties wordt vermijdbaar geacht
• Voornamelijk complicaties die voortvloeien uit een gebrekkige communicatie en samenwerking
tussen hulpverleners
- Als antwoord op deze problematiek ontwikkelt het WHO het Safe Surgery Saves Lives-programma
• Dit programma zorgt ervoor dat wereldwijd de veiligheid van chirurgische zorg wordt verbeterd door
de naleving van wetenschappelijk onderbouwde standaarden en deze te verzekeren
• Er werd in overleg tien essentiële doelstellingen bepaald om operatieteams te helpen de veiligheid
van chirurgische ingrepen te verhogen en zo het aantal vermijdbare overlijdens en complicaties te
doen dalen en zo de patiëntenveiligheid te verzekeren
• Deze doelstellingen werden pragmatisch samengevat in de WHO Surgical Safety Checklist
▪ Bevat 19 items
▪ Op basis van wetenschappelijke evidentie
▪ Elementen die bij consensus worden aanschouwd als cruciale stappen bij het voorkomen
van aan chirurgie gerelateerde incidenten
--> Communicatie en teamwerk tussen de verschillende disciplines is hierbij prominent
aanwezig
- Het gebruik van de SSC is een belangrijke indicator die op basis van evidentie aantoont dat ziekenhuizen een
veilige perioperatieve omgeving creëren door minimaal de aanbevelingen van de WHO inzake chirurgische
veiligheid na te leven
- Op 3 verschillende momenten wordt het team ondervraagd
--> De checklist moet bij elke patiënt gebeuren
SIGN IN = Voor de anesthesie TIME OUT = Voor de incisie van SIGN OUT = Na de ingreep
(Verpleegkundige) de huid (Chirurg) (Anesthesist)
- Identiteit van de patiënt - Verificatie van de - Tellen van het materiaal
- Heeft de patiënt een geplande ingreep - Postoperatieve
allergie - Verificatie van de plaats behandeling van de
- Is de patiënt nuchter? van de ingreep patiënt
- Patiënt betrekken - Toediening van de
antibiotica
- Let op! De 22 opgestelde punten zijn een minimum, als een instelling meerdere controles wil uitvoeren kan
dat, het moet echter wel een werkbaar document blijven
• WHO stelt voor om de checklist aan te vullen met dienst of instelling specifieke controletools
▪ Telblad voor kompressen en instrumenten
▪ Controlegewicht van de instrumenten na de ingreep
EX!
Wie is verantwoordelijk voor het invullen?
-De chirurg maar het wordt vaak overgenomen door
de anesthesist of de omloop vpk
Wat zijn de valkuilen bij het invullen?
-Zaken aanduiden zonder te bevragen
-Struikelblok is dat het extra admin is
Wat zijn de voordelen van het gebruik?
-Kostenbesparend --> complicaties worden
vermeden dus minder lange opnamen
-verbeterede communicatie
-verbeterede veiligheidscultuur --> je bent er op
voorhand al mee bezig
Praktische organisatie?
pag. 2 -Deel van EPD
, Florence Lamberts 3VBh 7/02/22
Hygiëne
De besmettingscyclus EX!
- Pathogene MO kunnen zorgen voor postoperatieve infecties
- Belangrijk tijdig de besmettingscyclus te doorbreken
• De cyclus bestaat uit verschillende met elkaar verbonden ketens die doorbroken kunnen worden
door veiligheidsmaatregelen te nemen
• Maatregelen die worden genomen door de organisatie, de afdeling waar de patiënt verblijft, de
inrichting van de operatiezaal of door persoonlijke maatregelen door de operatiemedewerker
! Voorkomen is beter dan genezen!
Bv: - Grijze kringen zijn de momenten om
- MO: HIV de besmettingscyclus te ontbreken
- Plaats: Bloed, Slijmvliezen, speeksel - Als deze niet onderbroken worden
- Uitgangspoort: direct bloedcontact, bloed, gaat dit blijven rondgaan en andere
sperma patiënten besmetten
- Verspreiding: rechtstreeks contact - Hoe cirkel doorbreken?
- Ingangspoort: via bloedbaan en slijmvliezen Bv: Handschoenen gebruiken,
- Gastheer: volgende patiënt condoom gebruik (ingangspoort),
antivirale middelen
Hoe doorbreken: Condoom gebruiken,
Antivirale middelen geven (MO zelf
aanpakken)
Hygiëne op de operatieafdeling
- Hygiëne in het operatiekwartier moet toegepast worden voor alles en iedereen die er aanwezig is
--> omgeving, patiënt, personeel etc...
- Pathogene MO zo weinig mogelijk kans op verspreiding en groei geven
- De (verzwakte) operatiepatiënt --> vatbaarder voor infecties + kwetsbaarder voor kiemen
- Organisatie kan maatregelen opleggen
• Persoonlijke hygiëne! --> zowel belangrijk voor personeel als voor de patiënt zeg
• Hygiëne operatiezalen
▪ Schoonmaakploeg zorgt voor dagelijkse reiniging en reiniging tussen de operaties door
▪ Alle medewerkers van het OK staan ook in voor de hygiëne en netheid van de afdeling
▪ Gebruik van nieuwe technologie
o Temp in de zaal regelen
o Lucht continu ververst
o Materiaal voorzien voor personeel
pag. 3
, Florence Lamberts 3VBh 7/02/22
Temperatuur regelen
- MO zijn gevoelig voor de temperatuurschommelingen
- Afhankelijk van de patiënt en de ingreep kan de temperatuur aangepast worden
- Ideale omgevingstemperatuur voor volwassenen ligt tussen de 18°C en 20°C
Voordelen Nadelen
- Lage temp vermindert de activiteit van - Afkoeling infuusvloeistoffen
MO - Onderkoeling van de patiënt
- Aangename temp om in te werken - Te koud voor kinderen
- EX! Een patiënt koelt tijdens de operatie sterk af, oorzaak?
• Temp in OK is laag zodat MO niet kunnen vermenigvuldigen
• Spierontspanners zorgen ervoor dat je minder beweegt = minder
warmte
• Bloedverlies door bijvoorbeeld vasoconstrictie = warmte die
verloren gaat via wonden
• Infuusvloeistoffen zijn niet verwarmd
- Het is belangrijk dat de temp laag gehouden wordt --> preventieve Bacterie heeft temperatuur nodig
-op bepaald moment optimale groei
maatregelen voor te lage centrale temp -Maar vanaf bepaald punt stopt groei
• Warmtedeken
Bv: Bear Hugger Lage T° → bacteriën kunnen zich niet meer
verder delen (metabolisme wordt stilgelegd)
• Verwarmde infusen of spoelvloeistoffen
• Uitzonderlijk! --> temp operatiezaal verhogen (enkel bij kinderen jonger dan 12 jaar en bij re-
implantatie van ledenmaten en Mirco-chirurgie)
- Normothermie = Behouden van normale temp
Luchtverversingstechnieken
- Luchtverplaatsing wordt veroorzaakt door
• Mensen
• Materiaal
• Turbulentie door het openen en sluiten
van deuren (deuren altijd dicht!)
--> Niet enkel lucht verplaats maar ook
MO die zich op mensen en materiaal
bevinden
- Om te beletten dat MO zich kunnen nestelen in
de patiënt of zijn wonde wordt de lucht ververst
en probeert men de luchtstroming in een
operatiezaal te regelen
- De lucht van een operatiezaal wordt minstens 15x
per uur ververst
UDF of unidirectional flow
- 2 systemen die voornamelijk gebruikt worden
- Men brengt lucht zonder
• UDF of unidirectional flow + druk
turbulentie binnen in de
• Gemengde systemen Overdruk
operatiezaal
- Unidirectionele wilt zeggen dat de
lucht slechts via een weg en in een
richting de zaal binnenkomt (vaak
boven de patiënt)
--> op deze manier maakt de
verse,propere lucht het onmogelijk
voor MO op in het operatiegebied
te komen
- De vuile lucht wordt via roosters
thv de vloer uit de operatiezaal
afgevoerd
pag. 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper florencelamberts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
