Samenvatting
Samenvatting Mogelijke examenvragen fiscaal recht vub
- Vak
- Fiscaal Recht
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Mogelijke examenvragen fiscaal recht vub
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
POTENTIËLE EXAMENVRAGENInhoud
College 1.................................................................................................................................................1
College 2.................................................................................................................................................7
College 3...............................................................................................................................................11
College 4...............................................................................................................................................14
College 5...............................................................................................................................................20
College 6...............................................................................................................................................28
College 7...............................................................................................................................................34
College 9 – Donderdag 22 april ’21.......................................................................................................37
College 10 – Donderdag 29 april 2021..................................................................................................42
College 11 – Vrijdag 7 mei ’21..............................................................................................................45
College 1
DEEL I. Algemene principes van het Belgisch belasti ngrecht
Wat is de definitie van een "belasting"?
De belasting is een rechtsband tussen een belastingplichtige en de overheid waarbij een heffing of
prestatie wordt opgelegd ten behoeve van de overheid ten einde in de openbare uitgaven te
voorzien.
Het belastingbegrip evolueert mee met de menselijke samenleving en past zich aan bij de politieke,
economische, sociale en technologische ontwikkelingen.
De opvattingen over belasting verschilt naargelang wordt uitgegaan van een juridische, economische
of sociale benadering.
Wat is het verschil tussen de materiële en de formele belastingschuld?
Van zodra de wettelijke toepassingsvoorwaarden van een belasting vervuld zijn, ontstaat een
juridische band tussen de overheid en de belastingplichtige, namelijk de belastingschuld.
De enkel omstandigheid dat de wettelijke toepassingsvoorwaarden van een belasting in concreto zijn
vervuld, dan ontstaat op het einde van het inkomstenjaar (kalenderjaar), voor elke belastingplichtige
die in het inkomstenjaar inkomsten heeft verkregen, de materiële belastingschuld. (art. 200 KB/WIB
92)
De formele belastingschuld houdt verband met de invordering en eisbaarheid van de belasting.
In sommige gevallen moet de materiële BS worden omgevormd in een formele BS (bv. bij de
personenbelasting) opdat die principieel aan de overheid verschuldigde heffingen door de
belastingplichtige effectief betaald zouden worden.
Welke overheden kunnen belastingen invoeren in ons land?
Welke overheden belastingen kunnen heffen, is vastgelegd in de huidige artikelen 170 en 173 van de
Grondwet. Dat zijn (drie beleidsniveaus): de staat, de gemeenschappen en de gewesten en de
provincies en de gemeenten. Zowel de staat als de gedecentraliseerde besturen hebben dus een
fiscale bevoegdheid.
, Bespreek artikel 170 GW.
M.b.t. de federale belastingbevoegdheid: o.g.v. deze bepaling heeft de Federale Staat in principe een
algemene bevoegdheid tot belastingheffing.
Wat is de rechtsgrond voor de fiscale bevoegdheden van de overheid in ons land?
Welke overheden belastingen kunnen heffen, is vastgelegd in de huidige artikelen 170 en 173 van de
Grondwet. Dat zijn (drie beleidsniveaus): de staat, de gemeenschappen en de gewesten en de
provincies en de gemeenten. Zowel de staat als de gedecentraliseerde besturen hebben dus een
fiscale bevoegdheid.
Wat is het verschil tussen de autonome en de toegewezen belastingbevoegdheid?
Een autonome belastingbevoegdheid impliceert dat een beleidsniveau binnen haar wettelijk
bevoegdheidskader zelf (autonoom) een belasting kan invoeren. Deze bevoegdheid wordt beperkt
door internationale normen en nationale wetsbepalingen.
Een toegewezen belastingbevoegdheid impliceert dat een beleidsniveau een deel van haar eigen
belastingbevoegdheid afstaat aan hoger internationaal bestuur of toebedeeld aan een lagere
overheid/beleidsniveau.
Is de autonome belastingbevoegdheid een absolute bevoegdheid?
Neen, de autonome belastingbevoegdheid wordt begrensd door internationale normen en nationale
wetsbepalingen.
In eerste instantie heeft de Belgische Staat een stuk van zijn fiscale bevoegdheid afgestaan aan
hogere internationale instanties. Bijgevolg is de bevoegdheid beperkt door EU-wetgeving en
verdragen.
Daarnaast heeft de federale wetgever zelf een deel van zijn fiscale bevoegdheid toebedeeld aan
lagere overheden. De bevoegdheid wordt beperkt door de wet. (zie wet 23 januari 1989 en art. 464
WIB 92)
Tot slot wordt de bevoegdheid beperkt door de grondwet. Bijvoorbeeld art. 10, 11 en 172 Gw. dat
het gelijkheidsbeginsel verankerd en bepaald dat bij de invoering van belastingwetten niet mag
worden gediscrimineerd.
De autonome belastingbevoegdheid wordt beperkt door internationale wetgeving. Bespreek.
De autonome belastingbevoegdheid is geen absolute bevoegdheid. Dit komt deels door de beperking
door internationale normen. De Belgische Staat heeft een deel van haar fiscale bevoegdheid
afgestaan aan hogere internationale instanties. Dit heeft als gevolg dat de bevoegdheid beperkt
wordt door EU-wetgeving en verdragen.
Wat is de draagwijdte van het arrest van het Grondwettelijk Hof nr. 107/2005 van 22 juni
2005?
Betreft de Waalse successierechten. Wallonië had op dat moment de tarieven van de
erfbelasting/successierechten verhoogd en het max.tarief dat werd ingevoerd bedroeg 90%. De
erfgenamen die geen enkele band hadden met de overledene dienen dit te betalen van zodra ze een
bepaald niveau van de erfenis ontvingen. De vraag luidde of een belastingtarief van 90% eigenlijk wel
mogelijk is. Het GwH heeft geoordeeld dat dit niet kan en dat dit in strijd is met het recht op
eigendom omdat de redelijkheid, de proportionaliteit hier afwezig is. Het GwH aanvaart wel een
tarief van 80%.
, Bespreek de autonome fiscale bevoegdheid van de federale overheid.
O.g.v. artikel 170 Gw. heeft de Federale Staat in principe een algemene bevoegdheid tot
belastingheffing. Het is dan ook evident dat de meest uitgebreide fiscale bevoegdheid toekomt aan
de federale overheid.
De federale overheid heeft enkel een autonome fiscale bevoegdheid, maar deze is niet absoluut.
In eerste instantie heeft de Belgische Staat een stuk van zijn fiscale bevoegdheid afgestaan aan
hogere internationale instanties. De btw is in essentie een Europese belasting waarvan het kader
werd vastgelegd door Europese richtlijnen.
Daarnaast heeft de federale wetgever zelf een deel van zijn fiscale bevoegdheid toebedeeld aan
lagere overheden.
Bespreek de autonome fiscale bevoegdheid van de regionale overheden.
N.a.v. de staatshervorming van 1980 werd de Grondwet in die zin gewijzigd dat ook de
gemeenschappen en gewesten de bevoegdheid verkregen om eigen belastingen in te voeren.
De gewesten en de gemeenschappen hebben een autonome belastingbevoegdheid o.g.v. art. 170, §2
Gw., maar de federale wetgever heeft van de grondwetgever de bevoegdheid gekregen om die
autonome belastingbevoegdheid van de gewesten aan banden te leggen. De federale wet kan dus de
uitzonderingen bepalen waarvan de noodzakelijkheid blijkt.
Dit is reeds gebeurt door de wet van 23 januari 1989 dat aan de gewesten het verbod heeft opgelegd
om materies te belasten die reeds op het federaal niveau belast worden, m.u.v. water en afval.
De uitzonderingen waarvan de noodzakelijkheid blijkt heeft ook betrekking op de klassieke
beperkingen zoals het gelijkheidsbeginsel en het recht op eigendom.
De gemeenschappen hebben hun grondwettelijke fiscale bevoegdheid tot nog toe niet kunnen
uitoefenen omwille van problemen met een correcte subjectafbakening. (weigering toekenning
subnationaliteiten)
Bespreek de draagwijdte van het arrest van het Grondwettelijk Hof nr. 83/2017 van 22 juni
2017.
Nav ^ is er een probleem ontstaan omtrent de Turteltaks, een belasting op energie en elektriciteit.
Deze belasting is vernietigd door het arrest van het GwH.
Het GwH oordeelde dat de Vlaamse overheid de wet van 23 januari 1989 had geschonden door een
materie te belasten die reeds het voorwerp uitmaakte van een federale energieheffing.
Bespreek de toegewezen fiscale bevoegdheid van de gewesten.
Naast de grondwettelijke fiscale bevoegdheid beschikken de gewesten ook over een toegewezen
fiscale bevoegdheid, die de belangrijkste fiscale bevoegdheid is (belangrijk dan de autonome
bevoegdheid). (Dit zijn de zgn. oneigenlijke gewestbelastingen)
De basis rechtsnorm van deze fiscale bevoegdheid is de bijzondere financieringswet van 16 januari
1989. Deze wet bepaalt hoe de middelen van de gemeenschappen en gewesten moeten worden
gefinancierd. Artikel 3 kent aan de Gewesten een normatieve bevoegdheid toe t.a.v. 12 belastingen
die eertijds door de Federale Staat werden ingevoerd.
De Staat blijft evenwel bevoegd om de belastbare materie van deze belastingen te bepalen. Bijgevolg
beschikken de gewesten niet over de volledige normatieve bevoegdheid inzake deze 12 belastingen
, aangezien de rechtsgrond voor hun normatief optreden steeds in de Bijz. Fin. Wet moet te vinden
zijn.
Op welke manieren voorziet de Bijzondere Financieringswet in de financiering van de
gemeenschappen en de gewesten?
Wet 16 januari 1989 Bijz.W. bepaalt twee technieken om de gemeenschappen en de gewesten te
gaan financieren.
Het eerste systeem is het “dotatiesysteem”, ook wel het “enveloppesysteem” voor de
gemeenschappen. De gemeenschappen krijgen een dotatie, een enveloppe van de federale overheid,
uit de inkomsten van de personenbelasting en de btw, om beleid te voeren (o.a. op het vlak van
onderwijs).
Een tweede systeem is de toewijzing van de fiscale bevoegdheid. Dit impliceert dat in die Wet 16
januari 1989 Bijz.W. twaalf belastingen die oorspronkelijk federale belastingen zijn, werden
opgesomd en toegewezen aan de gewesten. Dit is het systeem van de “oneigenlijke
gewestbelasting”. ( eigenlijke gewestbelastingen zijn dan de autonome gewestbelastingen)
Wat zijn oneigenlijke gewestbelastingen?
Dit zijn de federale belastingen die via de techniek van de toegewezen belastingbevoegdheid werden
overgeheveld naar het niveau van de gewesten.
De juridische grondslag is wet 16 januari 1989 Bijz.W.
Dit moet echter worden genuanceerd want de belastingbevoegdheid werd niet volledig
overgedragen aan de gewesten door de federale overheid. Bijvoorbeeld kijk- en luistergeld, de
belastbare materie die belast wordt, blijft tot de bevoegdheid van de federale overheid behoren. De
gewesten kunnen niet raken aan de belastbare materie, wat impliceert dat zij de (oneigenlijke
gewest)belasting niet kunnen afschaffen (wel kunnen ze de grondslag of het tarief op nul brengen
wat de facto een afschaffing inhoudt).
De gewesten zijn bevoegd voor de heffingsgrondslag, het tarief (het belastingpercentage), de
verminderingen en de vrijstellingen (art. 4).
Een andere belangrijke nuance is de dienst van de belasting. Dit heeft betrekking op de bevoegdheid
van de inning en de invordering en de regeling van het verloop van de belastingprocedure. Deze
bevoegdheid blijft federaal zolang de dienst van de belasting niet door de gewesten wordt
overgenomen. (art. 5, §3 Bijz.W. 16.I.1989)
Bespreek de normatieve bevoegdheid van de gewesten t.a.v. de oneigenlijke gewestbelastingen.
De basis rechtsnorm van de toegewezen fiscale bevoegdheid van de gewesten, ook wel de
oneigenlijke gewestbelastingen, is de Bijzondere Wet van 16 januari 1989. In artikel 3 van deze Wet
wordt de normatieve bevoegdheid van 12 belastingen toegekend aan de gewesten die eertijds door
de Federale Staat werden ingevoerd.
De normatieve bevoegdheid is niet volledig toegekend aan de gewesten. De Federale Staat blijft
bevoegd om de belastbare materie te bepalen.
De gewesten zijn bevoegd voor de heffingsgrondslag, het tarief (het belastingpercentage), de
verminderingen en de vrijstellingen (art. 4).
Bespreek de bevoegdheid van de gewesten ten aanzien van de personenbelasting.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wienkeceulemans32. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen