Samenvatting
Samenvatting methodologie van de sociale wetenschappen een inleiding
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Samenvatting van 2de jaarsvak inleiding tot de methodologie van Prof Sylvia Gadeyne
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 91 pagina's
Voorbeeld 4 van de 91 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
InhoudstafelHoofdstuk 2 bouwstenen van sociaal onderzoek.......................................................................3
Types theorieën.................................................................................................................................3
Rationalisme.......................................................................................................................................4
Empirisme..........................................................................................................................................4
Evaluatiecriteria sociaal onderzoek....................................................................................................5
Theoriegericht onderzoek..................................................................................................................6
Praktijkgericht....................................................................................................................................6
Methodologie.....................................................................................................................................6
Kwantitatief onderzoek...................................................................................................................................7
Kwalitatief onderzoek......................................................................................................................................7
Evaluatiecriteria kwalitatief onderzoek..............................................................................................7
Hoofdstuk 3: filosofische achtergrond: epistemologische beginselen......................................8
Oorsprong van de moderne wetenschap...........................................................................................8
Positivisme.........................................................................................................................................8
Neo – en postpositivisme...................................................................................................................9
Kritiek op het positivisme.................................................................................................................10
Kritische rationalisme....................................................................................................................................10
Interpretivisme.................................................................................................................................12
Benadering van de grounded theory................................................................................................13
Ontologische stromingen.................................................................................................................14
Objectivisme.....................................................................................................................................14
Axiologische invloeden.....................................................................................................................15
Hoofdstuk 4: ethiek in sociaalwetenschappelijk onderzoek....................................................16
Ethische principes ten aanzien van onderzoek.................................................................................16
Ethische principes ten aanzien van sociaal onderzoek.....................................................................16
Verschillende visies..........................................................................................................................16
De terugkerende issues in het debat................................................................................................17
Hoofdstuk 5: onderzoek ontwerpen: strategie en doelstelling...............................................18
Onderzoeksplan...............................................................................................................................18
Literatuurstudie................................................................................................................................19
Soorten literatuuroverzicht..............................................................................................................21
Literatuuroverzicht hoe refereren?..................................................................................................22
Formuleren van onderzoeksvragen..................................................................................................22
Onderzoekstechnisch ontwerp of onderzoeksopzet........................................................................23
Onderzoeksstrategieën, - dessings en-method................................................................................25
,Hoofdstuk 6: kwantitatieve en kwalitatieve meting................................................................30
Operationaliseren............................................................................................................................30
De verschillende concepten.............................................................................................................31
Complexe kenmerken....................................................................................................................................31
Abstracte kenmerken....................................................................................................................................31
Veralgemeningsfout.........................................................................................................................31
Abstractiefout..................................................................................................................................32
Meten kan op twee manieren.......................................................................................................................32
Klassieke testtheorie........................................................................................................................32
Kenmerken van kwantitatieve variabelen........................................................................................33
Schaaltechnieken.............................................................................................................................33
Twee werkvormen...........................................................................................................................34
Meetschalen: beoordelingscriteria..................................................................................................34
Thurstone’s & cave schalen..............................................................................................................36
Methode of equal-appearing intervals..........................................................................................................36
De Likertschaal.................................................................................................................................37
Guttmanschaal.................................................................................................................................38
Hoofdstuk 7 selectie van onderzoekseenheden: steekproeven..............................................40
De mogelijke foutenbronnen bij steekproeftrekking.......................................................................45
Hoofdstuk 8 experiment...........................................................................................................49
Bedreigingen van externe validiteit bij experimenten.....................................................................57
Hoofdstuk 9: surveyonderzoek.................................................................................................59
Hoofdstuk 10: niet reactief onderzoek (Is in handboek heel duidelijk)...................................67
Hoofdstuk 11: veldonderzoek en participerende observatie...................................................68
Hoofdstuk 12: diepte-interviews en focusgroepen..................................................................77
Hoofdstuk 13: historisch-vergelijkend onderzoek....................................................................87
Hoofdstuk 14: rapporteren van sociaal onderzoek..................................................................91
,Hoofdstuk 2 bouwstenen van sociaal onderzoek
Sociaalwetenschappelijk onderzoek =productie van geldige en betrouwbare kennis over de
sociale realiteit door combineren van theorie en empirie volgens rigoureuze
methodologische principes
Theorie: kent veel betekenissen in de sociale wetenschappen, maar het gaat om verhalen
over hoe en waarom verschijnselen optreden
- Kenmerken:
o Logisch samenhangend geheel van uitspraken over relaties tussen concepten/
bouwstenen
o Empirisch toetsbaar: stoken theoretische aannames met realiteit
Verifieerbaar (waarneembaar, observeerbare gevolgen)
Weerlegbaar (mogelijkheid onjuistheid aan te tonen)
Belangrijk verschil met andere kennissystemen
o Veralgemeenbaar: gaat over meer dan éénmalig fenomeen op één plaats
Theorieën zijn verklaringen voor terugkerende patronen of voor
regelmatigheden in het sociale leven
Types theorieën
Classificatiecriteria:
- Richting van theoretisering: deductie-inductie
- Niveau: micro-meso-macro
- Reikwijdte van de theorie
o Formele theorie: basisprincipe, rational choice theory
o Grand theorie: structureel functionalisme
= te abstract, niet verifieerbaar dus niet bruikbaar voor onderzoek, het is een
accumulatie van middle range theorieën
o Middle-range theorie
= dit is een brug tussen de grand theory en empirische waarneming, het heeft
een beperkt toepassingsveld namelijk één bepaald fenomeen
Sociaalwetenschappelijk onderzoek is een samenspel van theorie (deductie) en empirie
(inductie)
Empirie = ervaren van de wereld rondom ons door waarneming
- Objectieve waarnemingen bestaan niet in de sociale wetenschappen
Inductie observatie: empirisme
- Observeren van fenomenen die vragen oproepen
- Systematische observatie (hypothesen)
- Theorie
Deductie rationeel denken: rationalisme
- Theorie onderwerpen aan
o Toetsing en evaluatie
o Bijstelling
, Rationalisme
= is een denkrichting die stelt dat ware kennis deductief tot stand komt
- Via rationeel denken: theorieën als rationele constructies -> hypothesen
- Theorieën moeten de toets van de falsificatie doorstaan
Rationalisme:
- Logica en logische afleiding – garantie op waarheid
o De reden is de voornaamste bron van kennis
- Descartes
o Observatie en ervaring zijn vaak misleidend
Empirisme
= is een denkrichting die stelt dat de sensorische waarneming de enige bron is van alle
kennis (Locke).
Inductieve benadering
- Wie in de wereld staat observeert
- Particuliere observaties -> veralgemeningen
- Theorieën moeten de toets van verificatie doorstaan
Empirisme is de tegenhanger van het rationalisme: rede is te beperkt om als fundament voor
de kennis te dienen, kennis komt voort uit ervaring en observatie
- Mens wordt geboren als Tabula Rasa
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noraboujida. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen