Deze samenvatting bevat alle lesnotities, gegeven fiches en extra informatie tijdens de les. In de cursus staan de Engelse arresten en documenten waarin je ook veel info kan terugvinden op het examen (is open boek). Ik heb enkel deze samenvatting geleerd en een 13/20 behaald in eerste zit.
VOLKENRECHT
FICHE 1: Bronnen
Arti kel 38(1) statuut internati onaal gerechtshof (D3)
Het Hof gebruikt volgende zaken:
A) Bijlage bij het handvest:
bedoeld als soort suggestie/hulpmiddel
Lijst bronnen regeling geschillen die aan het hof wordt voorgelegd.
Niet omdat handvest geratificeerd is dat je automatisch ook de
bevoegdheid internationaal gerechtshof erkend
Dit zijn de klassieke bronnen, maar inmiddels aanvaard dat er ook andere
bronnen zijn die zich later hebben ontwikkeld.
Strikt genomen het hof beroepen op deze bronnen.
B) Historisch gezien was gewoonterecht zeker zo belangrijk.
= ongeschreven recht!!
1. Staten accepteren dat die regel recht is
algemene en standvastige statenpraktijk
2. Opinio juris: staten gedragen zich op een bepaalde manier omdat ze
denken dat ze zich zo moeten gedragen. (psychologisch element)
Gewoonterecht= moeilijk te bewijzen maar wel van blijvend belang:
- Tav Staten die weinig verdragen ratificeren
- Als een juridische kwestie niet via verdrag geregeld is (bv.
Staatsimmuniteit)
- Als het toepassingsgebied van een verdrag omstreden is (zie A5 Tadic)
C) Algemene rechtsbeginselen:
= basisprincipes van ofwel grondslag aan alle nationale rechtssystemen ofwel
fundamenten van internationaal recht zelf; en die dus eigenlijk altijd
gerespecteerd moeten worden.
2 visies:
1. Beginselen gemeen aan het nationaal recht die per analogie kunnen
worden toegepast in het volkenrecht.
1
, 2. Beginselen die ten grondslag liggen van het internationaal recht en
gebaseerd zijn op de rechtsovertuiging van de internationale gemeenschap
(A7 §140)
Conflict tussen 2 verdragen?
Voorrang geven aan een resultaat dat in overeenstemming is met de
algemene rechtsbeginselen.
Nuttig instrument om gemeenschappelijke belangen van de internationale
gemeenschap te beschermen.
Algemene rechtsbeginselen schakelen een verdragsregel niet uit, maar
zorgen voor meer samenhang binnen het internationaal recht als systeem.
D) Internationale rechtspraak en rechtsleer:
Rechtspraak van mondiale rechtscolleges is belangrijker in internationaal
recht dan rechtspraak regionale rechtbanken en die zijn dan weer belangrijker
dan nationale rechtbanken.
Hoe hoger de rechter staat hoe meer gewicht er aan die uitspraak gehecht zal
worden.
We kijken heel uitzonderlijk naar een nationale rechter.
= AANVULLENDE BRON
Verdragen:
- Geschreven recht (praktischer dan gewoonterecht)
- Staten beslissen vrij of ze instemmen met een verdrag
Een verdrag bindt ook enkel de staten die ingestemd hebben met het
verdrag.
- Er zijn vele instanties in het internationaal recht die verdragen maken en
die fragmentering kan tot conflicten tussen verdragen leiden.
- Gedetailleerde regels liggen vast in het Verdrag van Wenen over het
Verdragenrecht (D6)
ICJ: Nicaragua vs US 1986 (A4) gewoonterecht
Ronald Reagan (president vs) een gewapende oppositiebeweging in Nicaragua ging
steunen omdat men vreede voor een 2e Cuba, socialistisch geïnspireerd land vlak in
de buurt van de VS.
Tegen de toenmalige democratisch verkozen president van N (sandinisten: links
regime).
2
,De VS + bondgenoten zagen dit niet graag gebeuren; voelden zich bedreigd door het
linkse regime => zij werden de CONTRA’S.
Opereerden uit bassissen in de buurlanden + bewapenden deze ook.
Er waren geen Am soldaten in Nicaragua
Bv. Alle kranen in openbare gebouwen openzetten zodat er protest zou
komen bij de bevolking voor watertekort.
N stapt naar internationaal gerechtshof tegen de onrechtmatige inmenging in de
interne aangelegenheden door de VS.
Schending van het niet-interventiebeginsel uit Handvest VN
Waarom gewoonterecht hier belangrijk?
VS hebben bevoegdheid internationaal gerechtshof erkend maar hebben er een
voorwaarde aan verbonden: uitspraken over verdragen indien alle andere landen die
bij het geschil waarover het gaat betrokken zijn, dit ook hebben gedaan +
bevoegdheid hof hebben aanvaard om daarover uitspraak te doen.
Men kan geen staat dwingen om naar internationaal gerechtshof te komen!!
Hier: Buurlanden waaruit contra’s opereren zijn niet bereid om bevoegdheid hof te
erkennen. Dat wil dus zeggen dat hof geen uitspraak kan doen obv het
verdragenrecht. Ze mogen handvest VN niet toepassen.
We kunnen dan gewoonterecht toepassen: niet-interventiebeginsel?!
Men moet onderzoeken of het niet-interventiebeginsel deel uitmaakt van
het gewoonterecht.
- Is er een statenpraktijk? Gedragen de meeste landen zich op deze
manier (niet-interveniëren?
- Intervenieren ze niet omdat ze van mening zijn dat dit een verplichting
is? (§183-186)
Statenpraktijk moet niet perfect zijn zegt het hof. Als het in het algemeen
gerespecteerd wordt dan aanvaarden ze staatpraktijk. Ook kijken naar
wanneer staat zich niet houdt aan niet-interventiebeginsel.
Staat probeert zich te beroepen op een of andere
rechtvaardiging/uitzondering; om te zorgen dat er van inbreuk geen sprake
zou zijn.
Hof zegt te kijken naar de rechtvaardigingen die de staat opvoert.
De rechtvaardiging toont aan dat de staat zich gebonden voelt tot de regel.
Ze voelen het beginsel toch aan als een verplichting.
als dit zo is dan maakt het niet-interventiebeginsel deel uit van het
gewoonterecht
3
, Het hof stelt vast dat N en VS het eens zijn dat het niet-
interventiebeginsel geschonden is uit rechtspraak van het verleden
Niet omdat 2 staten het vinden, dat het daarom een
gewoonterechtelijke regel is! Het hof kan een toetsing nagaan of de
concrete interventies strijdig waren met het niet-interventiebeginsel
zoals in het gewoonterecht.
ICTY: Tadic 1995 (A5) gewoonterecht
Joegoeslaviëoorlog
Joegoeslaviëtribunaal DEN HAAG
internationale strafrechtelijke rechtbank opgericht door veiligheidsraad VN om
individuen aansprakelijk te stellen voor oorlogsmisdaden. (enkel voor het
joegoeslaviëconflict!!)
Bosnië-Servië
Men wou vermijden dat Bosnië zich onafhankelijk wou verklaren waardoor Servië in
zijn nadeel zou komen. (door ethnische zuivering: kroaten en bosnische moslims)
(allereerste zaak)
Tadic (Bosniër) was politicus; rol in organisatie kampen en executies.
Dacht dat men hem niet als individu kon aansprakelijk stellen.
Hij pleitte dat het conflict in Bosnië geen internationaal conflict was.
Men kan enkel als individu strafrechtelijk gestraft worden onder internationaal recht
wanneer het een internationaal conflict is.
Maar het gaat over een burgeroorlog en die is niet legitiem.
Tribunaal kan 2 dingen doen
1. Toch internationaal gewapend conflict, maar dit is een nederige kwestie want
begint als intern conflict maar kan kantelen naar internationaal. Maar lastig
2. We gaan kijken of intussen geen gewoonterecht is geworden:
mensen ook in burgeroorlogen strafrechtelijk aansprakelijk gesteld kunnen
worden
“het idee van individueel aansprakelijkheidsrecht voor een oorlogsmisdrijf”
Het tribunaal vermijdt dus om uitspraak te doen of Bosnië een internationaal of
intern conflict was.
Ze gaan kijken of er in de Statenpraktijk en rechtsovertuiging van de staten
die betrokken zijn geweest in de burgeroorlog:
o Of men bereid is om het concept oorlogsmisdrijf te erkennen en
bereid is om hieraan strafrechtelijke sancties te verbinden
(statenpraktijk)
4
, o En of men van mening is dat het ook zo moet (rechtsovertuiging)
§99: moeilijk want er zijn weinig objectieve waarnemers van wat er op het
strafveld gebeurd. Statenpratijk kunnen we in dit geval weinig mee.
We kunnen wel kijken naar de rechtsovertuiging:
- Ze gaan onderzoeken welke verklaringen zijn afgelegd door de Staten
ten tijde van burgeroorlogen.
- Gaan kijken naar militaire boeken; wat wordt er aangeleerd aan
militairen die naar een conflict vertrekken
- Kijken naar soft law resoluties van de Algemene Vergadering, vooral
als die met consensus zijn aangenomen
Wat leert men dat men niet mag doen gedurende een gewapend conflict?
Op basis daarvan: gewoonterecht geevolueerd en aanvaard dat in
burgeroorlog regels voor strafrechtelijke aansprakelijkheid kunnen
volgen!
Tadic veroordeeld voor meer dan 20 jaar.
Tadic: Verhouding verdragsrecht en gewoonterecht
§98
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleurfierens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
