H1: Inleiding
Vitale Hetgeen ons in leven houdt zoals bewustzijn, ademhaling,
parameters hartslagfrequentie, arteriële tensie, lichaamstemperatuur…
Taken van een verpleegkundige:
- Observeren van de parameters
- Informatie doorgeven aan de arts
- Opvolgen: frequentie hangt af van de situatie/ernst van de patiënt
- Signaleren van een aandoening
Aandachtspunten ivm observaties:
- Zorgvrager moet in rust zijn
- Abnormale waarden onmiddellijk melden
- Hangt af van patiënt op patiënt
Methodes observeren:
1. Inspectie: kijken naar de patiënt
2. Palpatie: zachte druk uitoefenen met de handen
3. Auscultatie: beluisteren naar het hart/longen met een
stethoscoop
4. Percussie: zachte klopjes geven
H2: Het bewustzijn
Het Alle hersenfuncties die gekenmerkt zijn door het opnemen, verwerken en
bewustzijn reageren op prikkels.
2.1 Bewustzijnsgraden
Volledig Prikkels in en uit het lichaam worden efficiënt verwerkt/beantwoordt
onbewust
Somnolentie, Bewustzijn is verlaagd, prikkels worden trager opgenomen en
sufheid, slaperig reageren duurt langer
Sopor, subcoma Bewustzijn is sterk verlaagd, voortdurend slapen, alleen sterke
prikkels worden verwerkt, beperkte reacties op prikkels
Coma Toestand van bewusteloosheid, kan niet gewekt worden,
afwezigheid van reflexen
Coma vigil of Toestand waarbij fysiologisch slaap-waakritme ontstaat na
vegetatief langdurige coma, geen interactie mogelijk, niet definitief
bewustzijn
Delirium Bewustzijnsgraad is verlaagd , acuut psycho-organisch syndroom,
verminderde aandacht, onsamenhangende spraak, daling
cognitieve functies, hallucinaties
Syncope Plotseling optreden van bewusteloosheid tgv lokale of algemene
(flauwvallen) circulatiestoornis
2.2 Oorzaken van bewustzijnsveranderingen
1. Hersenletsel:
Infecties, tumoren, cranio-cerebrale traumata, vasculaire accidenten
2. Extrinsieke intoxicatie: van buitenaf
Alcoholabusus (alcoholmisbruik), CO-intoxicatie, medicatie
3. Intrinsieke intoxicatie: van binnenin
Leverinsufficiëntie, nierinsufficiëntie, diabetes
4. Shock: acuut zuurstoftekort thv de weefsels
5. Hersenaandoening: bv epilepsie
, 2.3 Observaties van het bewustzijn
Observeren van de bewustzijnsgraad, eventuele veranderingen in het bewustzijn,
psychische en cognitieve functies, geheugen, verbaal contact, aandacht…
Observatieschaal hanteren bij:
- Patiënten met een intact bewustzijn maar risico op bewustzijnsdaling
- Traumapatiënten: commotio cerebri (hersenschudding) en contusio cerebri
(hersenkneuzing)
- Cerebrovasculair accident
- Reeds gedaalde bewustzijn
- Verhoogde hersendruk (tumor, abces, oedeem)
- In de acute fase
- Plotselinge bewustzijnsverandering waarbij in eerste instantie een
doorgedreven observatie geïndiceerd was
- Indien de verpleegkundige of arts dit nodig acht
AVPU
AVPU Een observatieschaal die controleert hoe de patiënt reageert op een prikkel
(aanspreken of pijn).
A: Alertheid (normaal)
V: Reageert op een verbale opdracht (aanspreekbaar)
P: Reactie op pijnprikkel
U: Uitblijven van een reactie
Glasgow Coma Scale
Glasgow Coma Een observatie schaal die op eenduidige manier het
Scale of EMV- bewustzijnsniveau beoordeelt en scoort, zodat er een klinisch
Score beeld van de patiënt kan worden verkregen.
Drie verschillende parameters:
- Openen van de ogen
- Motorische reactie
- Verbale reactie
Kenmerken:
Snel
Eenduidig/objectief
Duidelijk klinisch beeld, vooruitgang of achteruitgang
Frequentie: Score:
Acute fase: om de 15 minuten 15: Maximum
Minder acute fase: om het uur 13-14: licht hersenletsel (mild)
Revalidatiefase: één keer per dag 9-12: matig letsel (moderate)
Minder dan 8: ernstig letsel (severe)
Aandachtspunten:
- Eerst spontane activiteit daarna pijnprikkel (niet nodig indien er een
spontane reactie is)
- Emv-score: naar de beste reactie kijken (motoriek: beste reactie van
bovenste ledematen)
- Rekening houden met parese, paralyse, medicatie
Pediatrische coma schaal:
Openen van de Verbale Motorische
ogen respons respons
1 geen 1 geen 1 geen Eerste 6 maand: normale score
2 na pijn 2 geschreeuw 2 extensie bij is 2
3 na aanspreken 3 klanken pijn 6 tot 12 maand: normale score
4 spontaan 4 woorden 3 flexie bij pijn is 3 à 4
5 gericht 4 georiënteerd 12 tot 2 jaar: normale score is 4
5 bij