Toegepaste psychologie S3
Hoofdstuk 1 : scholen in de psychologie
- Ontstaan : 25 eeuwen geleden (Socrates, Aristoteles, Plato)
- Ook in Aziatische en Afrikaanse samenlevingen : ontdekking psychologische ideeën
- Middeleeuws Europa : dominantie door rooms-katholieke kerk : ziel en geest los van
natuurwetten (= alles bepaald door God)
- Moderne psychologie : 6 scholen
School 1 : medisch-biologisch (scheiding lichaam en geest)
- Descartes : basis voor modern biologisch perspectief
- Biologische processen aan basis van sensaties en eenvoudig, reflexmatig gedrag
- Nu : geest = product van de hersenen
o Persoonlijkheid, voorkeuren, vaardigheden voort uit lichamelijke eigenschappen
o Gezocht naar oorzaken gedrag in ZS, endocrien stelsel, genen
o 2 standpunten :
Neurowetenschap :
Lichtgolven in beelden omgezet
Bepaalde vermogens (spraak, geheugen, …) weg door beschadiging in
hersengebied
Evolutionaire psychologie :
Genetische opmaak = basis voor fundamenteel gedrag, gevormd door
omstandigheden voorouders
Bv kind afkeer van bitter : bitter vaak giftig
School 2 : cogniti eve school
- Tabel van Mendeljev toegepast op eigenschappen (groeperingen gemaakt)
- Wilhelm Hundt : 1e psycholoog : methode toegepast in schei- en natuurkunde ook voor geest
en lichaam
- Introspectie : 1e onderzoeken, beschrijven emotionele en sensorische reactie op prikkels
- Structuralisme : “de elementen” van bewuste ervaring zoeken
- Gestaltpsychologie : bewustzijn is meer dan zintuiglijke ervaringen focus op het geheel
van bewustzijnservaringen
- Functionalisme : psychische processen begrepen vanuit adaptief nut en functie
o Nadruk op cognitie : geestelijke activiteiten vanuit dit standpunt zijn gedachten
resultaat van uniek cognitief patroon van waarnemingen en interpretaties van
ervaringen
o Brain imaging
School 3 : behavioristi sche school (nadruk op waarneembaar gedrag)
- Enkel zekerheid te verwerven over wat je kan waarnemen
- Geest is geen deel van psychologie
- Behaviorisme = wetenschap van gedrag en meetbare omstandigheden in omgeving die het
gedrag beïnvloeden
- Aandacht voor manier waarop handelen wordt gevormd door de consequenties
,School 4 : whole-person perspecti ef
- Kritiek op behaviorisme en structuralisme methode voor behandeling psychische
stoornissen gebaseerd op “persoonlijkheid en psychische stoornissen ontstaan uit processen
in onbewuste geest, niet in bewustzijn”
- Psychoanalytische theorie (Freud) : methode verklaart gehele persoon doel = elk aspect
v/d geest in 1 theorie verklaren
1. Psychodynamische school = ideeën van Freud + alle neufreudiaanse theorieën ontstaat uit
idee dat (onbewuste) geest een reservoir van energie voor persoonlijkheid is
energie = wat ons motiveert
o Driftleer
1. Levensdrift : seks
a. Aanraking wens naar vereniging
b. Hebben van een band
c. Schrijven met een pen, spelen van viool, …
2. Doodsdrift : agressie
a. Goedheid mens bestaat niet
b. Religie en sociale orde om ons in toom te houden
c. Oedipusconflict : (samenspel 2 driften)
i. Jongetje seksueel geïnteresseerd in moeder bang voor
castratie door jaloerse vader onderdrukken seksuele gevoelens
d. Elektracomplex :
i. Meisje verliefd op papa angst voor verlies liefde moeder
onderdrukken seksuele gevoelens (identificeren met mama)
o Seksuele energie over de levensjaren :
Orale fase : libido gefocust op mond
Anale fase
Fallische fase : op geslachtsorganen
Latentiefase : 6jaar – puberteit (rustige periode)
Genitale fase : vanaf puberteit, energie gericht op geslachtsdaad
* pregenitale fasen niet verdwenen op latere leeftijd (rol in voorspel)
o Structuur psyche
1. ID “ik wil nu…”
a. Oorspronkelijk reservoir alle psychische energie
b. Lustprincipe : driften willen zich direct ontladen enkel in dromen
(primair proces)
c. Onbewust
2. Ego “ik doe …”
a. Ontwikkeld door confrontatie met werkelijkheid uit ID
b. Enkel ontladen op echt object (=realiteitsprincipe)
, c. Intelligentie om doel te bereiken (=secundair proces)
d. Bewust
3. Superego “ik mag (niet) …”
a. Ontwikkeld door opvoedingsfactoren uit ID
b. Herbergt normen en waarden
c. Geweten & idealen beïnvloeden handelen
d. Onbewust
Spanningen tussen deze gebieden :
o Id wil driften direct ontladen
o Ego kan dit niet direct verwezenlijken
o Geweten kan driftontlading remmen
Driedeling psyche 3 angstvormen :
o id-angst (=neurotisch) : driftopwellingen van binnenuit
o ego-angst (=realistisch) : gevaren uit omgeving
o superego-angst (=gewetensangst) : schuld en schaamtegevoelens
o hoeksteen psychoanalyse = afweer (=op afstand van bewustzijn houden door angst)
verboden driften(seks, agressie) en ondraaglijke gebeurtenissen (fouten)
ontkend
20 afweermechanismen : amnesie, ontkenning, isolatie etc
Werkelijkheid ontkend of vertekend
Psychoanalytische behandeling : hoger emotioneel en intellectueel inzicht
Kritiek : methode beantwoordt niet aan criteria van falsifieerbaarheid
2.gHumanistische psychologie : mens heeft eigen wil keuzes maken
a. Grondhoudingen : empathie, acceptatie, echtheid
3. Psychologie van karaktertrekken en temperament : 4 humores (vloeistoffen)
a. Bloed, slijm, zwarte en gele gal
b. Persoonlijkheid afhankelijk van overheersende humor
Verschil tussen mensen ontstaat uit verschil in stabiele kenmerken &
neigingen, zijnde karaktertrekken en temperamenten
c. The Big Five :
i. Introversie/extraversie
ii. Angst/comfort
iii. Openstaan voor nieuwe ervaringen of niet
iv. Inschikkelijkheid/nauwgezetheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper caro01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.