Samenvatting van het vak Gerechtelijk Privaatrecht, gegeven door Sofie Van Waeyenberghe en An Van Eeckhoutte, inclusief oefeningen en dia's uit de powerpoints! De samenvatting is gebaseerd op de powerpoints uit de lessen en extra uitleg uit het handboek ter verduidelijking.
Een rechtsregel: sprake als volgende cumulatieve vw voldaan zijn:
− Betrekking op het uiterlijke gedrag vd mensen i/d maatschappij
− W i/d maatschappij uitgevaardigd door een persoon of door personen die gezag hebben over
degenen die aan die regel onderworpen zijn
− De naleving v die regel kan door die gezaghebbende autoriteit of overheid w afgedwongen
Objectief recht: geheel v die rechtsregels (dat gemaakt zijn door de wetgever)
Subjectief recht: vloeien voort uit objectieve rechten (bv. Lucas schopt voetbal tegen h raam vd buren
en barst -> de buren hebben recht op een schadevergoeding (vloeit voort uit art. 1382)
Rechtstak: een tak in h recht die een bepaalde materie behandeld bv verbintenissenrecht is een
rechtstak die gaat over bv de totstandkoming v/e overeenkomst, …
Materieel recht: geheel v rechtsregels die voorschrijven hoe de mensen zich i/d maatschappij zich
tegenover elkaar behoren te gedragen; rechtstakken die een bep materie regelen (kan ervoor zorgen
dat je gelijk kan hebben in een bep situatie, maar er zal rekening gehouden w met h formeel recht
om effectief je gelijk te krijgen)
= gelijk hebben
Formeel recht/ gerechtelijk recht: h geheel v rechtsregels waarbij w bepaald hoe de handhaving v dat
materiële recht structureel w georganiseerd en hoe h concrete herstel bij schending v dat materiële
recht w gerealiseerd. (=handhavingsrecht: zorgt ervoor dat op een rechtsstatelijke wijze recht w
gehandhaafd)
= spelregels → als je materieel recht wil inroepen moet je ook de spelregels respecteren (spelregels
moeten gerespecteerd w om je recht te krijgen)
= gelijk krijgen
PROCEDURE VAN EEN PROCES:
− Inleiding geding
o Dagvaarding
− Inleidende zitting
o Korte debatten
o Conclusiekalender: data afspreken om te antwoorden op de argumenten vd andere
partij
− (conclusies)
− Pleitzitting: mondelinge argumenten aan rechter overbrengen
− (zaak w in beraad genomen)
− Uitspraak
o In 1ste aanleg = vonnis
o Uitvoerbare uitgifte (=grosse): definitieve uitspraak kan ten uitvoer gelegd w: kan v
partijen geëist w dat ze de uitspraak vd rechter naleven
− (hoger beroep is mogelijk)
1
,DOEL GERECHTELIJK RECHT
− Uitsluiten v eigenrichting
o Niemand mag h recht in eigen handen nemen (=onwettig)
o Verbod om rechter te zijn in eigen zaak = algemeen rechtsbeginsel
− Restanten v eigenrichting
o Toch aantal mogelijkheden om zichzelf recht te doen zonder tussenkomst vd rechter
▪ Enac: se kan prestatie opschorten totdat de sa v/e andere prestatie zijn
prestatie nakomt die afgesproken was
▪ Retentierecht: een zaak opschorten die h voorwerp vd prestatie uitmaakt, de
zaak w niet afgegeven totdat de se door de sa betaald w wat er afgesproken
was
INDELING GERECHTELIJK RECHT
BRONNEN BURGERLIJK PROCESRECHT
− GW
− GerW
− Specifieke wetgeving
− RS en RL
− Internationaal recht
− Algemene rechtsbeginselen
o Wnr geschil niet ogv wettekst kan opgelost w, kan oplossing w gegeven obv
algemeen rechtsbeginsel (dus ook bij stilzwijgen vd wet dient een rechter recht te
spreken)
o Geldt als wet
− Gebruiken
o =gewoontes
o In veel rechtscolleges bestaan bep gebruiken: zij verschillen v kanton tot kanton, v
arrondissement tot arrondissement, …
o Bv akkoordprotocollen: w afgesloten tussen bepaalde rechtscolleges en de balie
KENMERKEN GERECHTELIJK PRIVAATRECHT
− Autonoom
− Nationaal
2
, − Gemengd: deels publiekrecht en deels privaatrecht
− Dynamisch karakter
− Dienende functie: op zich geen reden v bestaan -> dient enkel om rechtsonderhorige toe te
laten zijn materieelrechtelijke aanspraken te laten honoreren (=erkennen, goedkeuren) of af
te dwingen
− Formalistisch
− Ethisch en sociaal
− Verschillende niveaus v afdwingbaarheid
o Bepalingen v aanvullend recht
▪ Partijen kunnen er van afwijken
o Bepalingen v dwingend recht – niet v openbare orde
▪ Kan van afgeweken w
▪ Gesanctioneerd met relatieve nietigheid
o Bepalingen v dwingend recht – v openbare orde
▪ Kan NOOIT v w afgeweken!! W als zodanig belangrijk beschouwd dat hiervan
niemand mag afwijken
▪ Gesanctioneerd met absolute nietigheid
▪ Wacht- en vervaltermijnen (voor hoger beroep): dus niemand kan nog hoger
beroep aanteken als da maximum datum vervallen is
− Accusatoir – partijautonomie
WAAROP IS HET GERECHTELIJK PRIVAATRECHT VAN TOEPASSING?
RATIONE PERSONAE
− Op wie?
− Op elk rechtsbekwaam rechtssubject (iedere NP én RP) Voor RP te zijn moeten de statuten
gepubliceerd zijn in h BS
o Tenzij: onschendbaarheden en immuniteiten (obv hoedanigheid bv Koning is
onschendbaar maar schadevergoeding is wél mogelijk, maar Koning zal niet
verantwoordelijk gesteld w en voor de rechtbank gebracht w maar de civiele lijst (zijn
verantwoordelijk voor de Koning))
o Dus bij zaak v Delphine Boël: toen Albert nog Koning was heeft Delphine zaak gestart
tegen Filip die toen nog prins was, want procedure starten tegen koning is niet
mogelijk, en in 2016 trad Albert van de troon → Delphine startte nieuwe procedure,
nu tegen Albert want niet meer Koning + procedure tegen Filip zou niet meer
mogelijk zijn.
RATIONE MATERIAE
− Op welke materie?
− Subjectief contentieux:
o Contentieux = geschillen
o Geschillen over subjectieve rechten (aanspraken maken ogv een bep wet)
− Objectief contentieux:
o Geschillen die te maken hebben met de wettelijkheid v handelingen die door de
overheid zijn gesteld → vind dat beslissing die overheid genomen heeft niet wettig is
→ rechtssubject wilt dan dat die beslissing die onwettig is w vernietigd
3
, o Bv weigering van de gemeente om een zwembad aan te leggen in je tuin → je kan
dit aanvechten
o Bv als je h niet eens bent met wet of decreet kan je naar GH om die wet of decreet
te laten vernietigen
− Enkel v toepassing op burgerlijke geschillen (=subjectief contentieux/ subjectieve rechten)
o Maar art. 2 GerW: alle rechtsplegingen (= tenzij: niet uitdrukkelijk opgeheven
wetsbepaling ervan afwijkt= dus als specifieke wetten van het GerW afwijken krijgen
deze voorrang, is er geen regeling voorzien w de regels vh h GerW toegepast) → dus
ook voor niet subjectieve rechten zal de toepassing vh GerW blijven indien er geen
andere regeling is voorzien voor die zaken in specifieke wetten
Algemeen rechtsbeginsel die afwijken vh GerW krijgen ook voorrang op h GerW (dus
moet niet perse een wet zijn)
RATIONE TEMPORIS
− Op welk moment?
− = gerechtelijk privaatrecht is dynamisch recht dus wat als er nieuwe bepaling w ingevoerd?
Wnr is deze dan v toepassing?
− Art. 3 GerW: wetten die te maken hebben met rechterlijke organisatie/ bevoegdheid/
rechtspleging
o Principe bij deze wetten: onmiddellijk v toepassing op hangend rechtsgeding
▪ Zonder invloed op geldig gestelde proceshandelingen die al werden gesteld
o Tenzij: overgangsbepalingen voorzien in de wet; wetgever kan dan wel afwijken van
de onmiddellijke toepassing vd nieuwe wet (er kunnen afwijkingen zijn die ervoor
zorgen dat de nieuwe wet niet direct toepasbaar is, bv ‘deze wet treedt in werking
op …’ → dus dan pas v toepassing vanaf die datum; er kan dus voorzien zijn van een
andere datum v inwerkingtreding
o DUS WNR ER NIEUWE WET V TOEPASSING IS MOET DEZE ONMIDDELLIJK TOEGEPAST
W (zelfs zit men al volop in een hangend rechtsgeding) → alles wat voor de nieuwe
wet werd gedaan blijft geldig want nieuwe wet bestond nog niet, alles erna zal
moeten gebeuren volgens de nieuwe wet
o Wet op rechterlijke organisatie = bv door nieuwe wet w samenstelling v
rechtscollege gewijzigd, of nieuwe rechtbank w opgericht, bestaande w afgeschaft →
alle hangende rechtsgedingen zullen dus rekening moeten houden me de nieuwe
omstandigheden
o Wet op de bevoegdheid = bv er w een nieuwe bevoegdheid toegekend a/e rechter,
of ontneemt (materieel; bevoegd voor bep materie bv politierechtbanken bevoegd
om geschillen te beslechten over gasboetes of territoriaal; bv vrederechter vd
woonplaats bevoegd)
o Wet op de rechtspleging = procedureregels
− Hangend rechtsgeding: procedure die voor de rechtbank w gevoerd en waarover de rechter
nog een uitspraak moet doen (hangend v zodra men een geding inleidend exploot heeft
betekend aan de verweerder/ tegenpartij) Geding blijft hangend zolang de rechter geen
eindvonnis heeft uitgesproken
Geding inleidend exploot= dagvaarding
Bv gerechtsdeurwaarder betekent een dagvaarding op verzoek van de eiser aan de
verweerder → dus verweerder w op de hoogte gebracht dat hij zal moeten verschijnen voor
de rechtbank (eiser betekent dus dagvaarding aan verweerder zodat verweerder op de
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper student608. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
