H1. Ziekte-gerelateerde ondervoeding
1.1. Inleiding
- +- 40% v/d patiënten is ondervoed op het moment van
ziekenhuisopname
- +- 50% V/D patiënten verliest extra gewicht tijdens de hospitalisatie
- chronische aandoeningen zijn vaak geassocieerd met ondervoeding
Ondervoeding
= toestand waarbij lichaam over onvoldoende voedingsstoffen beschikt
= tekort of disbalans van energie, eiwit, ... met meetbare - effecten op
gezondheidstoestand
= slechte voedingstoestand of depletie
- chronisch:
o inname ontoereikend
o energetische ondervoeding
o E- en eiwitsparende mechanismen: lichaam past zich aan aan
tekorten:
- verlagen basaal metabolisme
- beperkt eiwit afbraak; beperkte gluconeogenese
- vorming ketonen + hersencellen gaan over op
verbranding van ketonen
o vb anorexia, aan honger leiden, ...
- acuut:
o ziekte
o eiwit ondervoeding
o infecties bestrijden en herstellen van verliezen: lichaam gaat
in stressmodus: zal extra hard werken
- verhogen basaal metabolisme
- nood aan meer E met aanspreken reservevoorraden
(gluconeogenese)
- verhoogde afbraak van eiwitten
o vb voedselvergiftiging
- ziekte gerelateerde ondervoeding:
o energetische en eiwitondervoeding
o in/opname van voeding < behoefte aan voedingsstoffen
o in/opname van voeding → ontoereikend
o behoefte aan voedingsstoffen → hyperkatabolisme
Oorzaken:
- te geringe voedsel opname
- verterings- en resorptiestoornissen
- verlies aan voedingsstoffen
1
, - verhoogde behoefte aan energie en voedingsstoffen
vaak in combinatie
1.2. Opsporingsmethoden
- sinds 2014= screenen op ondervoeding en malnutritie bij
ziekenhuisopname wettelijk verplicht
o risico op ondervoeding w vastgesteld via NCP
o kan 30 dagen tot 3 maanden duren
- sinds 2018: wereldwijde consensucriteria voor ondervoeding bij
volwassenen:
o GLIM-criteria
o 2 fasen aanpak:
1. Fase 1: screenen met gevalideerd screeningsinstrumen
→ indien positief → risico op ondervoeding en uitvoering
fase 2
2. Fase 2: fenotypische en etilogische GLIM-criteria →
indien min 2 criteria positief → ondervoeding
Ongewenste gewichtsverlies
= belangrijke indicator voor ondervoeding
- onintentioneel gewichtsverlies >10% in 6 maand
- onintentioneel gewichsverlies >5% in 1 maand
Verschillende methodes:
- klinische blik/ obeservatie
o subjectieve methode
o gebaseerd op mening
o vb losse kleding, losse juwelen, zwakte of depressie
- antropometrie
o objectieve methode
o gebaseerd op feiten
o lengte, lichaamsgewicht (BMI)
o vetmassa (huidplooimetingen)
2
, o spiermassa (armspieromtrek, knijpkracht)
Vragenlijsten:
= objectieve methode
doel:
- snelle en eevnoudige manier een beeld van de voedingsstatus
patiënt maken
- de kans op ondervoeding zo vroeg mogelijk opsporen
vb:
- NRS = Nutritional Risk Screening
o In ziekenhuis
o Goedgekeurd door ESPEN, goede specificiteit
o 2 luiken
- MUST = Malnutriton Universal Screening Tool
o Voor bevolkingsonderzoek
o Snel en goedgekeurd door ESPEN
o 5 stappen
- MNA-SF = mini Nutritional Assessment
o Voor ouderen (+65)
o Minpunt: ingewikkeld: SF = short version
- SGA = Subjective Global Assessment
o Eenvoudig
o W al jaren gebruikt
- SNAQ = Short Nutritional Questionnaire
o 3 korte vragen
Fase 1: screening
Fase 2: criteria bepalen
→ idee van ernst en ondervoeding
→ diëtistische diagnose, diëtistisch doel, diëtistisch behandelplan
Doel:
2 niveau’s
- preventief
o ondervoeding voorkomen
- curatief (‘cure’ = behandeling)
o ondervoeding behandelen:
ondervoedingsspiraal doorbreken
voedingstoestand van P verbeteren
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannahjoris. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.