,Inhoud
1. Inleiding: Kennismaking met de psychologie......................................................................................5
1.1. Een definitie van de psychologie.................................................................................................5
1.2. Wetenschappelijke psychologie en intuïtieve mensenkennis......................................................6
1.2.1. Verschillen in het verzamelen van gegevens........................................................................6
1.2.2. Verschillen in het zoeken naar samenhangen.......................................................................6
1.3. Geschiedenis van de psychologie................................................................................................6
1.3.1. De verre voorgeschiedenis....................................................................................................6
1.3.2. De meer directe voorgeschiedenis.......................................................................................7
1.3.3. De psychologie als wetenschap van het bewustzijn.............................................................8
1.3.4. De behavioristische revolutie...............................................................................................9
1.3.5. Nieuwe klemtonen in Europa.............................................................................................10
1.3.6. Amerika en de herontdekking van het innerlijke................................................................10
1.3.7. Hedendaagse stromingen in de psychologie.......................................................................12
2. Het zenuwstelstel. De hardware van het psychisch functioneren....................................................13
3. De waarneming: Constructie van een aangepast wereldbeeld.........................................................13
3.1. Waarnemingsproces in vogelvlucht...........................................................................................13
3.1.1. De lange weg van prikkel tot waarneming..........................................................................13
3.1.2. Drie psychologische activiteiten.........................................................................................16
3.2. Waarnemen is selecteren..........................................................................................................16
3.2.1. De verschillende zintuigen..................................................................................................17
3.2.2. Het waarneembare spectrum.............................................................................................18
3.2.3. De minimumintensiteit van de prikkels..............................................................................19
3.2.4. De differentiële gevoeligheid..............................................................................................20
3.2.5. Selectieve aandacht............................................................................................................20
3.3. Waarnemen is structureren.......................................................................................................21
3.3.1. Figuur en achtergrond (is een gestaltpsychologie).............................................................22
3.3.2. Structureringsfactoren........................................................................................................24
3.3.3. Herkennen van Gestalten...................................................................................................27
3.3.4. Waarnemingsconstanties...................................................................................................28
3.3.5. Waarnemingsillusies...........................................................................................................29
3.3.6. Culturele verschillen in structureringsproces.....................................................................30
3.4. Waarnemen in interpreteren.....................................................................................................30
3.4.1. De rol van vroegere ervaringen..........................................................................................31
3.4.2. De dynamisch – affectieve ingesteldheid............................................................................32
2
, 3.4.3. Invloed vanuit de bredere situatie......................................................................................32
4. Het geheugen...................................................................................................................................33
Persoonlijke reconstructie van het verleden........................................................................................33
4.1. De vele betekenissen van het woord ‘geheugen’......................................................................34
4.1.1. Automatische en bewuste nawerking van geheugeninhouden..........................................35
4.1.2. Verschillen in tijdsduur en capaciteit (zie schema p153)....................................................36
4.2. Inprenting..................................................................................................................................40
4.2.1. Structurering van het materiaal..........................................................................................41
4.2.2. Passende cues of ophaalaanwijzingen................................................................................42
4.3. De latentieperiode.................................................................................................................44
4.3.1. Beschrijving van het vergeetproces....................................................................................45
4.3.2. Waardoor vergeten we?.....................................................................................................46
4.3.3. Vergeten als probleem en als pluspunt..............................................................................47
4.4. De reproductie...........................................................................................................................48
4.4.1. Het oproepen van herinneringen........................................................................................48
4.2.2. Geheugenvorming..............................................................................................................49
Hoofdstuk 5: Leerprocessen.................................................................................................................52
De automatische nawerking van vroegere ervaringen.........................................................................52
5.1. Soorten leerprocessen...............................................................................................................52
5.2. Klassieke conditionering............................................................................................................53
5.2.1. Het eigenlijke conditioneringsproces..................................................................................53
5.2.2 Bijkomende processen.........................................................................................................55
5.2.3. Cognitieve interpretatie klassieke conditionering...............................................................57
5.3. Operante conditionering...........................................................................................................64
5.3.1. Leren door gissen en missen...............................................................................................64
5.3.2. Een cognitieve interpretatie van operant leren..................................................................65
5.3.3. Operante conditioneringsmechanismen.............................................................................67
5.3.4. Pedagogische toepassingen................................................................................................72
5.4. Modeling....................................................................................................................................76
5.5. Priming......................................................................................................................................78
Hoofdstuk 7: motivatie.........................................................................................................................79
De innerlijke sturing van het gedrag.....................................................................................................79
7.1. Precisering van de vraagstelling.................................................................................................79
7.1.1. De complexiteit van de menselijke motivatie.....................................................................79
7.1.2. Hoe psychologen daarmee omgaan....................................................................................81
7.2. Algemene motivatietheorieën...................................................................................................82
3
, 7.2.1. Psychodynamische theorie van Sigmund Freud..................................................................82
7.2.2. De neobehavioristische visie van Hull.................................................................................86
7.2.3. De humanistische behoeftetheorie van Maslow................................................................88
7.2.4. Zelfdeterminantietheorie van Dexi en Ryan.......................................................................90
Hoofdstuk 8. Emoties affectieve reacties die kleur geven aan onze ervaringen...................................93
Inleiding................................................................................................................................................93
8.1. De plaats van emoties in het gedrag..........................................................................................94
8.1.1. Emoties, gevoelens en stemmingen...................................................................................95
8.1.2. Op het snijpunt tussen cognitie en motivatie.....................................................................96
8.2. Autonome lichaamsreactie........................................................................................................98
8.2.2. Biologisch nut autonome lichaamsveranderingen..............................................................98
8.2.3. Stress en stresshantering....................................................................................................99
8.3. Psychologische aspecten.........................................................................................................102
8.3.1. Het belevingsaspect van emoties.....................................................................................103
8.3.2. Expressie van emoties.......................................................................................................103
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottedeveeuwx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.