SYSTEEMTHEORIE: communicatietheorie
Er zijn 5 axioma’s met betrekking tot de interactie binnen systemen.
» Het is niet mogelijk om niet te communiceren.
» Elke communicatie bezit een inhouds- en betrekkingsaspect; de relatie
ertussen is hiërarchisch
» Het karakter van de betrekking is afhankelijk van de interpunctie van de
reeksen communicaties tussen de communicerende personen.
» Mensen communiceren zowel analoog als digitaal.
» Elke uitwisseling van communicatie is ofwel symmetrisch ofwel
complementair, al naargelang ze gebaseerd is op gelijkheid of verschil.
1 Axioma 1
Alle gedrag is communicatie: men kan niet niet-communiceren. Mensen zijn altijd
bezig invloed uit te oefenen en ze zijn voortdurend bezig beïnvloed te worden.
Niet-aansluiting van communicatie: men gaat soms niet in op wat de andere
zegt of vraagt.
Ontkenning van de eigen communicatie: wat je zegt/ eigen communicatieve
bijdrage gaan diskwalificeren door van thema te veranderen, jezelf tegen te
spreken, lachen met wat je net gezegd hebt …
Ontkenning van verantwoordelijkheid m.b.t. eigen communicatie: aangeven
dat je wel wil communiceren, maar het gaat niet om allerlei redenen. Men ziet
communicatie als symptoom: men is er zelf van overtuigd dat men onderhevig is
aan allerlei machten sterker dan ons.
2 Axioma 2
Inhoudsaspect: verwijst naar wat er wordt gecommuniceerd.
Betrekkingsaspect: verwijst naar hoe er wordt gecommuniceerd.
Er is een hiërarchische relatie tussen de aspecten: het betrekkingsaspect bepaalt het
inhoudsaspect. Ook wordt het betrekkingsaspect bijna nooit expliciet onder woorden
gebracht (lichaamshouding, intonatie …).
Metacommunicatie: communicatie over communicatie.
Impliciete metacommunicatie: niet-bedoelde metacommunicatie die er wel altijd
is.
Expliciete metacommunicatie: uitdrukkelijk communiceren over de manier
waarop men met elkaar communiceert of omgaat.
Een voorwaarde voor expliciete metacommunicatie is dat je met enige afstand naar
je eigen gedrag moet kunnen kijken en niet te emotioneel mag worden. In het geval
van reflecteren hierover is het een communicatieve vaardigheid.
Men kan verwarringen tussen het inhoudsaspect en het betrekkingsaspect bekijken
a.d.h.v. een tabel:
1
, C: in tekst spreekt men over “gefloeper”. Er is een niet aansluiting van communicatie
en schijninteresse. Aanvankelijk lijkt het onderwerp beide te interesseren, maar dat is
niet het geval.
3 Axioma 3
Interpunctie (taal): komma’s, punten etc. die als functie hebben ordening in taal
aanbrengen.
Interpunctie (systeemtheorie): bepaalde vorm van interpretatie. Het is de
subjectieve structurering van de communicatiereeks in termen van oorzaak en
gevolg of in termen van actie en reactie.
Circulaire causale werkelijkheid: oorzaak = gevolg = oorzaak = gevolg. De één
veroorzaakt niet zozeer het gedrag van de ander of andersom, maar beide
interactiepartners roepen in gelijke mate elkaars gedrag op, veroorzaken en
voeden het, houden het in stand en bevestigen het. ≈ self-fulfilling prophecy/
etiketteringstheorie1.
Circulair causaal kijken naar de werkelijkheid: het lineair interpreteren van de in
wezen circulaire causale werkelijkheid is een vereenvoudiging van de
werkelijkheid. In de plaats van te denken in termen van schuld van de andere
partij, het eigen aandeel onderkennen in gebeurtenissen.
De aard van de betrekking is afhankelijk van de interpunctie van de interactiereeksen
tussen de communicerende personen. A → B → A → B → A …: alle elementen
kunnen een actie of reactie zijn. Mensen brengen op verschillende wijze interpunctie
aan wat tot interpunctieconflicten kan leiden door het idee dat er maar 1 waarheid
bestaat (die die je zelf denkt)2.
4 Axioma 4
Analoge communicatie: non-verbale communicatie. Men is gericht op
communicatie op het betrekkingsniveau.
Digitale communicatie: verbale communicatie. Men kijkt naar het inhoudsniveau
& expliciete metacommunicatie.
1
door etiket dat je krijgt opgeplakt door eventuele straf, word je ingeperkt circulair proces
2
dit is ook een professionele competentie
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvattingenpw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.