Epidemiologie = bestuderen van het verloop en effect van ziekte in een populatie 🡪 studie van de
noemer !!
Bestuderen van :
o Ethiologie
o Voorkomen
o Determinanten
o Manier van spreiden
o Werking van therapie
o Mogelijkheden voor preventie
o Infectieuze ziekten
o Metabole ziekten
o Zoonose
o Productie karakteristieken
o Welzijn
o Multofactoriële ziekten
o Prevengieve diergeneeskunde
o Veterinaire volksgezondhied: one health
o Economie van de diergezondheidszorg
o Evidence based veterinary medicine
o Beleidsondersteunend
Geschiedenis
< 18de eeuw:
o Behandelen van symptomen + afslachten
o Runderpest in Europa → hongersnood
o 1762: eerste veeartsenschool in Lyon
o Begin besef van bekang hygiëne: verbranden van karkassen
19de eeuw:
o Opkomst microbiologie: oorzaak van veel ziekten werd duidelijk
Postulaten van Koch:
o Agens aanwezig bij alle dieren die ziekte hebben
o Agens komt niet voor bij dieren met andere ziekten of niet-zieken dieren
o Agens → in reincultuur uit zieke dieren
o Agens isoleren it ziek dier → ander dier infecteren = symptomen
🡺 Niet meer toepasbaar: ok voor acute of epidemisceh ziekten
,20ste eeuw:
o Verbetering therapieen en preventie van ziekten
o Belang van metabole ziekten
o Veel ziekten = multifactorieel
o Vaccins
🡺 Epidemiologie zoekt factoren die invloed hebben op voorkomen, verspreiding, preventie,..
- Proportie dieren met ziekte in groep mer RF >> groep niet blootgesteld aan RF (prevalentie)
- Groep dieren met ziekte = sign. Meer blootgesteld aan RF dan groep dieren zonder ziekte
- Aantal nieuwe ziekte gevallen in groep blootgesteld aan de RF >> groep niet blootgesteld aan
RF (incidentie)
- Ziekte volgt op blootstelling RF incubatie per.
- Blootstelling aan RF: waaier an gastheerreacties
- Meetbare gastheerreactie : frequentie
- Wegnemen RF: nieuwe gevallen gaan dalen
- Verbanden ziekte en RF zijn verklaarbaar
Voorbeelden multifactoriële aandoeningen:
● Mastitis rundvee
o Infectieus: S. aureus bacteriën
o Gastheer: uierconformatie
o Omgeving: bedding
● Salmonellose varkens
o Infectieus: S. Typhimurium bacteriën
o Gastheer: dragers
o Omgeving: hygiëne, voeder, bioveiligheid
,Dr. Snow:
o Eerste epidemioloog
o Vond een verband tussen ziekten en vesting: mensen die ziek waren werden door dezlefde
waterleveransie geleverd
Les 2 : beginsleen van veterinaire epidemiologie
Beschrijvende epidemiologie:
- Welke (ziekte)
- Hoeveel
- Wie (diersoort)
- Wanneer (leeftijd)
- Waar (regio)
Tellen van gebeurtenissen:
- Vaak gebaseerd op steekproef: representatief ? Voldoende groot ?
- Nood aan een goede definitie: wanneer positief of niet ?
- Nood aan een goede diagnostiek
Endemische en epidemische ziekten:
o Ziekte: toestand waarin de gezondheid van het dier suboptimaal is
o Endemische ziekte: grote meerderheid, komen stabiel voor, weinig variatie, voorkomen is
voorsplebaa, ook niet infectieuze ziekten
soorten:
1. Hypo-endemisch
2. Meso-endemisch
3. Hyperendemisch
o Epidemische ziekte: minderheid, onverwachte stijging, begrensd in tijd en ruimte, nieuwe
stam van agens,pandemie, vb: HPAI bij pluimvee
Organisaties:
Organisatie Uitleg
EFSA Dierziektebestreiding,… op europees niveau
FAVV Voedsel agentschap
FAGG Medicatie agentschap
, Les 3: beginselen van de veterinaire epidemiologie
Begrippen:
- Mortaliteit: hoeveelheid sterfte in de groep dieren in bepaalde periode
- Survival: mate van kverleven doorheen de tijd 🡪 vaak gebruikt voor prognose
- Lethaliteit: proportie sterfte binnen de geïnfecteerde groep
- Rate of dichtheid: verhouding aantal gevallen van zieke tov een dier-tijdseenheid
- Ratio: verhouding in aantallen tussen twee categorieën
Incidentie: nieuw optreden van ziekte in de tijd in een omschreven populatie 🡪 dynamisch (film)
Formules:
Soorten:
- Cummulatieve incidentie (CI): meestal in %
- Incidentie dichtheid (I): meest correcte schatting, houdt rekening met veranderingen in de
risico pop.
Prevalentie: grootte van de ziekteprobleem op één bepaald tijdstip in een omschreven populatie
Statisch (foto)
Formule:
Soorten:
- Bedrijfprevalentie: proportie positieve bedrijven
- Binnenbedrijfsprevalentie: proportie positieve dieren in een positief bedrijf
- Dierprevalentie: proportie positieve dieren (over alle bedrijven heen)
Factoren die de prevalentie beïnvloeden:
Toename Afname
Ziekte van lange duur Ziekte van korte duur
Overleving maar geen genezing Snelle mortaliteit
Meer nieuwe gevallen Minder nieuwe gevallen
Inwijking zieke dieren Inwijking gezonde dieren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lynncorthouts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.